Đừng hám lợi mà vướng vòng lao lý
Thời gian gần đây, trên địa bàn tỉnh có nhiều vụ án được khởi tố, nhiều đối tượng sa lưới pháp luật vì mua bán các tài sản do người khác phạm tội mà có. Phần lớn thủ phạm trong các vụ án này đều xuất phát từ lòng tham, hám lợi; dù biết đó là tài sản phi pháp nhưng vẫn bất chấp mua bán dẫn đến vướng vào vòng lao lý.
Tài sản trong các vụ trộm cắp, cướp giật tài sản được Công an TP.Biên Hòa thu hồi sau quá trình điều tra các vụ án. Ảnh: T.Danh
Trong đó phần lớn các đối tượng bị khởi tố điều tra về hành vi này là chủ các cơ sở thu mua phế liệu, chủ tiệm cầm đồ, mua bán xe máy cũ hoặc chủ tiệm sửa chữa xe máy…
* Đi tù vì mua hàng gian
Mới đây, Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an TP.Biên Hòa đã khởi tố 2 đối tượng là chủ vựa phế liệu chỉ vì hám lợi đã tiếp tay cho các đối tượng trộm cắp tài sản. Theo điều tra của Công an TP.Biên Hòa, ngày 8-4, Võ Hoàng Tâm (36 tuổi, ngụ TP.Biên Hòa) đột nhập vào Công ty TNHH T.L. (đóng tại P.Bửu Hòa, TP.Biên Hòa) lấy trộm 59 vòi xả hiệu TEPE PW0136 (trị giá khoảng 130 triệu đồng). Sau đó, Tâm mang bán cho bà Lê Thị Thành (51 tuổi, ngụ TP.HCM) là một người chuyên mua phế liệu ở khu vực TP.Biên Hòa với giá 1,4 triệu đồng.
Biết đây là tài sản do Tâm trộm cắp mà có, nhưng vì thấy được giá trị của số hàng trên nên bà Thành vẫn chấp nhận mua để bán lại cho Nguyễn Duy Dũng (34 tuổi, ngụ TP.Biên Hòa, là chủ một cơ sở thu mua phế liệu ở P.Tân Vạn, TP.Biên Hòa) với giá 3,5 triệu đồng. Bản thân Dũng cũng biết số vòi xả trên là tài sản trộm cắp nhưng vẫn chấp nhận mua để mong kiếm lời.
Thông tư liên tịch số 09/2011/TTLT-BCA-BQP-BTP-NHNNVN-VKSNDTC-TANDTC ngày 30-11-2011 hướng dẫn áp dụng quy định của Bộ luật Hình sự về tội chứa chấp hoặc tiêu thụ tài sản do người khác phạm tội mà có, hành vi tiêu thụ tài sản được quy định: mua, bán, thuê, cho thuê, trao đổi, cầm cố, thế chấp, đặt cọc, ký gửi, cho, tặng, nhận tài sản hoặc giúp cho việc thực hiện các hành vi đó.
Sau khi vụ việc vỡ lở, cơ quan công an vào cuộc điều tra bắt giữ Võ Hoàng Tâm. Quá trình điều tra, truy xét, công an cũng lần lượt làm rõ hành vi của bà Thành và Dũng nên đã khởi tố, bắt tạm giam cả hai để điều tra về hành vi tiêu thụ tài sản do người khác phạm tội mà có.
Làm chủ một cơ sở chuyên thu mua phế liệu có tiếng tại địa bàn xã Bắc Sơn (H.Trảng Bom) nhưng vì hám lợi nên Nguyễn Đức Thiện (36 tuổi) và vợ là Lê Thị Ngọc (35 tuổi, ngụ H.Trảng Bom) đã bị khởi tố về hành vi tiêu thụ tài sản do người khác phạm tội mà có. Vợ chồng Thiện thường xuyên thu mua dây cáp viễn thông của nhóm đối tượng Trần Văn Quý (28 tuổi), Trần Văn Dương (26 tuổi), Hồ Đăng Hà (30 tuổi) và Nguyễn Văn Mạnh (30 tuổi) đều quê tỉnh Nghệ An cắt trộm.
Trong quá trình điều tra, lực lượng công an xác định, từ giữa tháng 12-2020 đến tháng 1-2021, vợ chồng Thiện đã thu mua hàng trăm mét dây cáp viễn thông của nhóm đối tượng này.Theo phía công ty bị mất trộm, số dây cáp bị các đối tượng cắt trộm trị giá hơn 130 triệu đồng.
Trước đó cũng tại địa bàn TP.Biên Hòa, cơ quan công an đã khởi tố bị can, bắt tạm giam Nguyễn Quang Khải (29 tuổi, ngụ TP.Biên Hòa) để điều tra về hành vi tiêu thụ tài sản do người khác phạm tội mà có. Khải đã mua lại 1 xe máy do Phạm Văn Quý (30 tuổi, quê tỉnh Kiên Giang), Trần Thành Giang (21 tuổi, ngụ H.Trảng Bom) và Nguyễn Trung Hiếu (32 tuổi, ngụ TP.Biên Hòa) lấy trộm với giá 8 triệu đồng.
* Bị truy cứu trách nhiệm hình sự
Một cán bộ điều tra Công an TP.Biên Hòa cho biết, quá trình điều tra các vụ án xâm phạm sở hữu (trộm cắp, cướp giật tài sản…), sau khi bắt giữ thủ phạm, ngay lập tức công tác truy xét, thu hồi tài sản là tang vật của vụ án cũng được tiến hành. Thực tế, phần lớn các đối tượng tiêu thụ hàng gian đều biết tài sản mình mua do người khác phạm tội mà có vì tài sản được bán rất rẻ so với giá trị thật. Tuy nhiên, chỉ vì lợi nhuận nên nhiều người đã chấp nhận mạo hiểm để mua bán lại kiếm lời.
Cùng trao đổi về vấn đề này, luật sư Trần Cao Đại Kỳ Quân (Đoàn Luật sư tỉnh) cho biết, hành vi tiêu thụ các tài sản do người khác phạm tội mà có sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo các mức được quy định tại Điều 323, Bộ luật Hình sự năm 2015, sửa đổi bổ sung năm 2017 về tội chứa chấp hoặc tiêu thụ tài sản do người khác phạm tội mà có. Tội danh này có mức án từ 6 tháng đến 15 năm tù giam.
Luật sư Quân phân tích, trường hợp người tiêu thụ không hứa hẹn trước mà chứa chấp hoặc tiêu thụ tài sản khi biết do người khác phạm tội mà có sẽ chịu trách nhiệm hình sự với tội danh chứa chấp hoặc tiêu thụ tài sản do người khác phạm tội mà có. Riêng trường hợp người tiêu thụ tài sản có thỏa thuận trước với người phạm tội thì phải chịu trách nhiệm hình sự với vai trò đồng phạm.
Cụ thể Điều 323, Bộ luật Hình sự năm 2015 về tội chứa chấp hoặc tiêu thụ tài sản do người khác phạm tội mà có quy định, người nào không hứa hẹn trước mà chứa chấp, tiêu thụ tài sản biết rõ là do người khác phạm tội mà có, thì bị phạt từ 10-100 triệu đồng, phạt cải tạo không giam giữ từ 3 năm hoặc phạt tù từ 6 tháng đến 3 năm. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 10-15 năm: tài sản, vật phạm pháp trị giá 1 tỷ đồng trở lên; thu lợi bất chính 300 triệu đồng trở lên. Người phạm tội trong trường hợp này còn có thể bị phạt tiền từ 5-50 triệu đồng hoặc tịch thu một phần hoặc toàn bộ tài sản.
Do đó, để tránh phạm tội khi mua, bán các tài sản do người khác phạm tội mà có, theo luật sư Quân, người dân cần lưu ý tìm hiểu về nguồn gốc tài sản, đặc biệt đối với các tài sản phải đăng ký quyền sở hữu (xe cộ), người dân cần phải xác định đúng thông tin của chủ tài sản bằng một số phương thức đơn giản như: kiểm tra thông tin trên căn cước công dân, chứng minh nhân dân của người giao dịch có trùng khớp với thông tin người đăng ký trên chứng nhận đăng ký hoặc hợp đồng mua bán phương tiện giao thông trước đó (nếu có)… Trong trường hợp có căn cứ hoặc nghi ngờ về tính hợp pháp của tài sản thì cần báo ngay cho cơ quan công an và từ chối tham gia giao dịch.
