EU không có đủ tiền để hoàn trả chi phí vũ khí cho Ukraine

Chi phí vũ khí cho Ukraine đang là gánh nặng lớn đối với Liên minh châu Âu, trong khi Kyiv lại đang đòi hỏi lượng viện trợ quân sự ngày càng nhiều hơn, ông Jacopo Barigazzi - một nhà phân tích của tờ Politico cho biết.

Vài ngày sau khi bắt đầu cuộc xung đột Ukraine, Liên minh châu Âu đã phân bổ 500 triệu euro tiền bồi thường cho những quốc gia sẽ viện trợ vũ khí và thiết bị quân sự cho Kyiv.

Giới chuyên môn khi đó cho rằng 85% chi phí có thể được hoàn trả, nhưng cuộc giao tranh vẫn không dừng lại, và Kyiv yêu cầu ngày càng nhiều vũ khí hơn. Thực tế trên rõ ràng cho thấy số tiền như vậy là không đủ.

"Một quỹ được công khai của EU được tạp ra để giúp các quốc gia cung cấp vũ khí cho Ukraine ngày càng không đáp ứng được hàng loạt yêu cầu hoàn lại tiền, và thậm chí còn không gửi được khoản thanh toán đầu tiên", tờ Politico nói rõ.

Nhận thấy số tiền trên là chưa đỏ, Brussels đã đồng ý một khoản lớn hơn - 1,5 tỷ euro. Sau đó, các nước bắt đầu nhận được những khoản khấu trừ đầu tiên. Tuy nhiên EU thông báo rằng quỹ chỉ có thể trang trải 46% chi phí mà các quốc gia châu Âu phải trả, chứ không phải 85% như đã hứa.

Điều này gây ra sự bất bình mạnh mẽ trên khắp châu Âu. Ví dụ như Ba Lan - một trong những nhà cung cấp vũ khí lớn nhất cho Ukraine đã tỏ thái độ đặc biệt không hài lòng.

Với ngân sách 500 triệu euro, Brussels đã nhận được hóa đơn 600 triệu euro, ngân sách chỉ đáp ứng đủ 85%. Nhưng với số tiền 1,5 tỷ euro, Brussels nhận yêu cầu lên tới 3,3 tỷ euro, đưa tỷ lệ thanh toán xuống khoảng 46%. Bài báo cho biết Ba Lan chiếm hơn một nửa tổng số đó.

Warsaw đã gửi cho Brussels một biên lai 1,8 tỷ euro cho vật tư quân sự. Cuối cùng Ba Lan phải đồng ý với một khoản thanh toán nhỏ hơn nhiều so với những gì EU đã hứa trước đó.

Theo tác giả, hiện nay EU đang cạn kiệt vũ khí trong khi Ukraine ngày càng đòi hỏi nhiều hơn. Đồng thời Brussels không thể giải quyết thiệt hại cho các nước châu Âu. Tất cả điều này làm tổn hại đến danh tiếng của khối.

“Bản kế hoạch hoàn vốn giảm dần có nguy cơ làm tổn hại đến danh tiếng của EU với tư cách là một đối tác quân sự đáng tin cậy, cũng như Ukraine đang mong châu Âu cung cấp thêm vũ khí để hỗ trợ một cuộc phản công và chống lại những trận oanh tạc của Nga".

"Hiện tại, các cường quốc EU là Đức và Pháp đang bị chỉ trích vì không cung cấp đủ tài trợ, trong khi một số quốc gia nhỏ hơn nói rằng họ đang cạn kiệt nguồn cung", ấn phẩm Politico cho biết.

Nhà phân tích nhấn mạnh rằng khi bắt đầu cuộc xung đột, EU đã sử dụng một cách không chính thống để cung cấp vũ khí cho Ukraine, khi các hiệp ước của EU cấm khối này sử dụng ngân sách thường xuyên của mình để tài trợ cho các hoạt động liên quan đến quân sự.

Vì vậy, các quan chức đã tận dụng cái gọi là Quỹ Hòa bình châu Âu, một công cụ tài trợ vượt quá ngân sách thông thường, để giúp tăng tốc các chuyến hàng vũ khí. Nhà báo Barigazzi nhấn mạnh: “Bản thân quỹ bồi hoàn là một con đường vòng khôn ngoan của EU khi bắt đầu xung đột".

Trước đây, quỹ này được sử dụng để tài trợ cho Quân đội Gruzia hoặc hỗ trợ các sứ mệnh huấn luyện của EU tại Mozambique. Giờ đây, nó đóng vai trò như "người đi đầu" trong cuộc xung đột Ukraine, và Brussels đang dần tăng ngân sách của quỹ.

Hiện tại, nước Anh đã phân bổ khoảng 2,5 tỷ USD để trang trải chi phí cho các quốc gia thành viên Liên minh châu Âu đang cung cấp vũ khí cho Kyiv.

Việt Dũng