EU siết chặt quy định về an toàn giao thông

Cảnh ùn tắc giao thông tại Berlin, Đức. Ảnh: AFP/TTXVN

Theo phóng viên TTXVN tại Brussels, ngày 21/10, Nghị viện châu Âu đã thông qua hai cải cách lớn đối với các quy tắc lái xe của Liên minh châu Âu (EU): một cải cách đảm bảo rằng các lệnh cấm đối với những người lái xe vi phạm nghiêm trọng được áp dụng trên tất cả các quốc gia thành viên, cải cách còn lại giới thiệu giấy phép lái xe kỹ thuật số và các tiêu chuẩn kiểm tra cập nhật.

Theo hệ thống hiện tại, một tài xế bị cấm lái xe vì vi phạm giao thông ở một quốc gia EU thường vẫn có thể tiếp tục lái xe ở nơi khác, bao gồm cả quốc gia đã cấp giấy phép cho họ. Bởi vì không có lệnh đình chỉ tự động trên toàn EU, khoảng 40% các vụ vi phạm lái xe xảy ra ở nước ngoài không bị xử phạt.

Luật mới quy định rằng "việc truất quyền lái xe" được ban hành tại một quốc gia EU sẽ có hiệu lực trên toàn khối, ngay cả khi giấy phép được cấp ở nơi khác.

Việc truất quyền như vậy áp dụng cho các vi phạm nghiêm trọng về an toàn đường bộ, bao gồm lái xe khi say rượu, chạy quá tốc độ một cách nghiêm trọng, lái xe sau khi dùng ma túy và các vi phạm dẫn đến tử vong hoặc thương tích nghiêm trọng. Sau khi dự luật được thông qua, các vi phạm sau này sẽ bao gồm cả việc sử dụng điện thoại di động và các thiết bị gây xao lãng khác khi đang lái xe.

Khi một quốc gia thành viên áp dụng lệnh truất quyền lái xe, quốc gia đó phải thông báo cho quốc gia cấp giấy phép bằng một chứng chỉ tiêu chuẩn của EU. Quốc gia cấp giấy phép sau đó có 15 ngày để thu hồi giấy phép, mà thực chất là cấm người vi phạm lái xe ở bất kỳ đâu trong EU trong suốt thời gian của lệnh cấm.

Tuy nhiên, có một số trường hợp ngoại lệ. Một quốc gia có thể từ chối thực thi lệnh truất quyền của quốc gia khác nếu hành vi vi phạm đó không phải chịu hình phạt tương tự theo luật của chính họ.

Ví dụ, ngưỡng nồng độ cồn khi lái xe rất khác nhau trên toàn EU: một số quốc gia thu hồi giấy phép đối với bất kỳ nồng độ cồn nào có thể phát hiện được trong máu, trong khi các quốc gia khác cho phép một lượng giới hạn.

Tương tự, một hành vi vi phạm tốc độ chỉ có thể bị đình chỉ trên toàn EU nếu tài xế vượt quá giới hạn tốc độ được áp dụng tại nơi vi phạm cụ thể ít nhất 50 km/h, vì các quy tắc khác nhau giữa các quốc gia. Ví dụ ở Đức, một số đường cao tốc hoàn toàn không có giới hạn tốc độ.

Luật thứ hai cập nhật các quy tắc về giấy phép lái xe của EU một cách rộng rãi hơn, giới thiệu giấy phép lái xe kỹ thuật số, các yêu cầu kiểm tra mới và giảm giới hạn tuổi cho các tài xế chuyên nghiệp.

Giấy phép lái xe kỹ thuật số, có thể truy cập qua điện thoại thông minh, sẽ dần trở thành định dạng chính của EU, mặc dù các tài xế vẫn có thể yêu cầu một thẻ cứng.

Tài xế mới sẽ phải đối mặt với thời gian thử thách tối thiểu là 2 năm, với các hình thức phạt nghiêm khắc hơn đối với việc lái xe khi say rượu, không thắt dây an toàn, hoặc không sử dụng thiết bị an toàn cho trẻ em.

Những người 17 tuổi sẽ được phép lấy giấy phép lái xe nhưng phải có một tài xế có kinh nghiệm đi kèm cho đến khi tròn 18 tuổi.

Để giải quyết tình trạng thiếu hụt tài xế chuyên nghiệp kinh niên của châu Âu, luật này hạ độ tuổi tối thiểu để lấy bằng lái xe tải xuống 18 tuổi và bằng lái xe buýt xuống 21 tuổi. Tuy nhiên, một số nghị sĩ châu Âu đã phản đối mạnh mẽ điều khoản này.

Theo quan điểm của nữ nghị sĩ người Hy Lạp Elena Kountoura, việc hạ độ tuổi lái xe tối thiểu đối với tài xế xe buýt, xe khách và xe tải chuyên nghiệp đặt ra một rủi ro nghiêm trọng đối với an toàn đường bộ vì các tài xế xe tải trẻ tuổi có thể liên quan đến tai nạn giao thông và tử vong hơn. Theo bà Kountoura, tình trạng thiếu hụt tài xế chuyên nghiệp sẽ không được giải quyết bằng cách hạ thấp các tiêu chuẩn an toàn, mà bằng cách cải thiện lương bổng và điều kiện làm việc, đảm bảo thời gian nghỉ ngơi đầy đủ, các khu vực đỗ xe an toàn và an ninh, cùng với lịch trình làm việc công bằng.

Chương trình đào tạo tài xế mới cũng sẽ chú trọng hơn đến các “điểm mù” của xe (vùng không gian bên ngoài xe bị che khuất không nằm trong tầm nhìn của tài xế), sự mất tập trung khi lái xe và tương tác với những người tham gia giao thông dễ bị tổn thương như người đi xe đạp cũng như người đi bộ.

Theo các quy tắc mới, giấy phép lái xe sẽ vẫn có giá trị trên toàn EU trong 15 năm đối với ô tô và xe máy và 5 năm đối với xe tải và xe buýt. Các quốc gia thành viên có thể rút ngắn thời hạn hiệu lực đối với các tài xế từ 65 tuổi trở lên.

Gói lập pháp này, đã được các chính phủ EU tán thành, dự kiến được đưa vào luật quốc gia trong vòng 3 năm. EU đang nỗ lực đạt được mục tiêu giảm 1/2 số ca tử vong do tai nạn giao thông đường bộ vào năm 2030 và hướng tới xóa bỏ hoàn toàn thương vong vào năm 2050, theo chương trình “Vision Zero” (tạm dịch là Tầm nhìn không thương vong trong giao thông đường bộ).

Duy Tùng/vnanet.vn