FDI chảy về TP Hồ Chí Minh - Bài cuối: Bệ phóng mới cho vốn ngoại chất lượng cao

Lễ khánh thành Tòa tháp Trung tâm Tài chính quốc tế Saigon Marina IFC. Ảnh: Hứa Chung/TTXVN

Một IFC đủ mạnh sẽ giúp TP Hồ Chí Minh nói riêng và Việt Nam nói chung nâng cao vị thế trên bản đồ tài chính khu vực và toàn cầu, tạo đòn bẩy thúc đẩy phát triển các ngành công nghệ cao, đổi mới sáng tạo và dịch vụ chất lượng cao.

Nền móng cho một cấu trúc huy động vốn hiện đại

Theo Tiến sĩ Nguyễn Tuấn Anh, giảng viên Đại học RMIT, chủ trương thành lập và vận hành IFC tại TP Hồ Chí Minh và Đà Nẵng thể hiện quyết tâm mạnh mẽ của Việt Nam trong việc tạo ra những bước đột phá, bắt kịp xu thế chuyển đổi số và hội nhập vào nền kinh tế toàn cầu.

Trong bối cảnh chuyển giao công nghệ mạnh mẽ, đặc biệt là trong lĩnh vực fintech và blockchain, Việt Nam đang đứng trước cơ hội vàng để hiện thực hóa tham vọng xây dựng IFC, tiếp nối hành trình phát triển thành công của các trung tâm tài chính lớn trong khu vực như Singapore, Nhật Bản và Hàn Quốc.

“IFC sẽ đóng vai trò then chốt trong việc huy động nguồn vốn, thu hút đầu tư quốc tế, đồng thời thúc đẩy sự phát triển của thị trường tài chính trong nước. Việt Nam có thể hướng tới mục tiêu trở thành điểm đến hấp dẫn của các tổ chức tài chính toàn cầu, bao gồm các tập đoàn trong danh sách Fortune 500, các ngân hàng quốc tế hàng đầu, các quỹ đầu tư lớn và các công ty quản lý tài sản, góp phần nâng cao vị thế tài chính của quốc gia trên trường quốc tế”, Tiến sĩ Nguyễn Tuấn Anh cho biết.

Việc xây dựng IFC không chỉ là chiến lược phát triển thị trường vốn, mà còn là lời mời gọi các nhà đầu tư toàn cầu tham gia sâu hơn vào nền kinh tế Việt Nam. Đặc biệt, không chỉ thu hút vốn đầu tư trực tiếp (FDI), mô hình IFC cũng sẽ thúc đẩy dòng vốn đầu tư nước ngoài gián tiếp (FII) – vốn bị ảnh hưởng suy giảm mạnh kể từ sau đại dịch COVID-19. Trong bối cảnh tỷ lệ sở hữu nước ngoài trên thị trường chứng khoán Việt Nam đang sụt giảm, IFC được kỳ vọng sẽ tạo cú hích mạnh mẽ để đưa dòng vốn FII trở lại.

Trên thế giới, nhiều IFC đang đóng vai trò kết nối và luân chuyển dòng vốn hiệu quả. Dubai là một ví dụ điển hình nổi bật gần đây, bên cạnh các trung tâm quen thuộc như Singapore ở Đông Nam Á hay Hồng Kông tại châu Á. Những trung tâm này không chỉ góp phần thúc đẩy thị trường vốn, mà còn tạo ra tác động tích cực đến việc thực thi các mục tiêu chiến lược của Chính phủ các quốc gia.

Tại Việt Nam, sự ra đời của Nghị quyết số 68-NQ/TW của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân. và gần đây là Nghị quyết 198/2025/QH15 của Quốc hội về cơ chế, chính sách đặc biệt phát triển kinh tế tư nhân cho thấy quyết tâm mạnh mẽ trong việc thúc đẩy khu vực kinh tế tư nhân. Trong đó, vai trò của thị trường vốn được xác định là trụ cột để hỗ trợ doanh nghiệp phát triển. Việc hình thành một IFC được kỳ vọng sẽ tạo ra thu hút dòng vốn đầu tư nước ngoài, đặc biệt trong bối cảnh Việt Nam đang từng bước tiệm cận nhóm các thị trường mới nổi của FTSE.

Theo ông Nguyễn Thế Minh, Giám đốc Khối Nghiên cứu và Phát triển khách hàng cá nhân của Chứng khoán Yuanta Việt Nam, nhiều nhà đầu tư quốc tế hiện nay đang tích cực tìm kiếm cơ hội tại các thị trường biên và mới nổi. Đây là cơ hội lớn để Việt Nam tận dụng sức mạnh của IFC như một đầu mối trung chuyển vốn toàn cầu, qua đó khơi thông dòng vốn đầu tư nước ngoài và thúc đẩy thị trường vốn nội địa.

Ở góc độ doanh nghiệp, IFC được xem là một cú hích thuận lợi để thúc đẩy dòng vốn đầu tư trong bối cảnh thị trường vốn trong nước phần lớn vẫn phụ thuộc vào tín dụng ngân hàng.

“Thực tế tại các nền kinh tế phát triển và mới nổi cho thấy, thị trường vốn đóng góp đến hơn 80% vào tổng nguồn vốn huy động của doanh nghiệp. Do đó, sự xuất hiện của một IFC sẽ là chất xúc tác quan trọng để tái cấu trúc lại cơ cấu nguồn vốn, giúp doanh nghiệp giảm dần sự phụ thuộc vào tín dụng ngân hàng và tăng khả năng tiếp cận vốn dài hạn từ thị trường quốc tế”, ông Nguyễn Thế Minh cho biết.

Xưởng thực hành tự động hóa với nhiều robot hiện đại tại Khu công nghệ cao TP Hồ Chí Minh góp phần đào tạo nhân lực chất lượng cao cho Thành phố cũng như cả nước. Ảnh: Tiến Lực/TTXVN

Định hình mô hình hoạt động

Ngày 1/9 tới đây, Nghị quyết số 222/2025/QH15 của Quốc hội về Trung tâm Tài chính quốc tế sẽ chính thức có hiệu lực. Đây là hành lang pháp lý vững chắc và các cơ chế, chính sách đặc thù cho việc hình thành, phát triển Trung tâm Tài chính quốc tế ở Việt Nam.

Bên cạnh đó, Nghị quyết 68 về phát triển kinh tế tư nhân và Nghị quyết 57 về đột phá phát triển khoa học công nghệ của Bộ Chính trị đang bổ trợ cho việc hình thành và phát triển hệ sinh thái IFC Việt Nam.

Tại TP Hồ Chí Minh, hệ sinh thái IFC cũng đang dần hiện hữu. Động thái đáng chú ý nhất là mới đây, Tòa tháp Saigon Marina IFC chính thức được khánh thành tại số 2 Tôn Đức Thắng, phường Sài Gòn.

Theo ông Nguyễn Văn Dũng, Phó Chủ tịch UBND TP Hồ Chí Minh, Tòa tháp Saigon Marina IFC là công trình đầu tiên thuộc vùng Trung tâm Tài chính quốc tế TP Hồ Chí Minh, khởi đầu cho việc hiện thực hóa Nghị quyết 222/2025 của Quốc hội. Saigon Marina IFC sẽ là nơi hội tụ của các tập đoàn đa quốc gia, định chế tài chính, lãnh sự quán và doanh nghiệp trong nước.

Tòa nhà này cũng nằm trong ranh giới IFC TP Hồ Chí Minh, được xác định tại khu vực phường Sài Gòn, phường Bến Nghé và Khu đô thị mới Thủ Thiêm, với tổng diện tích 783 ha. Trong đó, khu lõi của IFC có tổng diện tích 9,2 ha nằm ở Khu đô thị mới Thủ Thiêm sẽ được tổ chức đầu tư xây dựng trụ sở của các cơ quan quản lý, cơ quan giám sát và cơ quan tài phán trong giai đoạn đầu.

Trong chuyến công tác tại TP Hồ Chí Minh vào tháng 7/2025, ông Renat Bekturov, Thống đốc Trung tâm Tài chính Astana (Kazakhstan) bày tỏ ấn tượng trước tiềm năng phát triển của thành phố trong vai trò một trung tâm tài chính quốc tế.

Theo ông Bekturov, chỉ cần đi dạo trên các tuyến phố trung tâm TP Hồ Chí Minh cũng có thể dễ dàng nhận thấy sự hiện diện rõ nét của các định chế tài chính toàn cầu như JP Morgan và nhiều ngân hàng quốc tế khác. Môi trường kinh doanh năng động, kết hợp với đà phát triển mạnh mẽ của lĩnh vực công nghệ thông tin và dịch vụ tài chính, đang tạo nền tảng thuận lợi để TP Hồ Chí Minh xây dựng vị thế là trung tâm tài chính quốc tế mới tại khu vực.

“Ưu thế lớn nhất của một trung tâm tài chính quốc tế là khả năng thu hút dòng vốn đầu tư. TP Hồ Chí Minh đã là đầu tàu kinh tế của Việt Nam và có cơ hội lớn để trở thành một trong những IFC quan trọng nhất trong khu vực ASEAN. Tuy nhiên, để làm được điều này, cần có cơ chế quản lý và pháp luật phù hợp, đảm bảo dòng vốn giúp phát triển kinh tế và mang lại lợi ích cho người dân địa phương”, ông Renat Bekturov cho biết.

Từ kinh nghiệm phát triển IFC Astana, ông Bekturov cho rằng sự ủng hộ mạnh mẽ từ lãnh đạo quốc gia là một trong những yếu tố thành công của các IFC. Tại IFC Astana, Chủ tịch Kazakhstan cũng chính là Chủ tịch Hội đồng quản trị sẽ trực tiếp bổ nhiệm các lãnh đạo cấp cao và tích cực quảng bá, mời gọi doanh nghiệp quốc tế đầu tư thông qua trung tâm. Sự cam kết này tạo dựng niềm tin vững chắc để thu hút các nhà đầu tư quốc tế.

Bên cạnh cơ hội, TP Hồ Chí Minh cũng đối mặt với những thách thức không nhỏ trong việc xây dựng trung tâm tài chính quốc tế. Việc hoàn thiện khung pháp lý phù hợp với các tiêu chuẩn quốc tế, đồng thời thích ứng với tốc độ phát triển nhanh của công nghệ tài chính là một nhiệm vụ phức tạp, đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa các bên liên quan.

Song song đó, việc đảm bảo nguồn nhân lực đủ lớn và chất lượng cao trong lĩnh vực công nghệ - tài chính; đồng thời giữ chân các chuyên gia tài năng trong bối cảnh cạnh tranh toàn cầu ngày càng gay gắt sẽ là những bài toán vĩ mô mà TP Hồ Chí Minh sẽ phải phối hợp với các Chính phủ, các Bộ ngành tập trung tháo gỡ.

Các chuyên gia cho rằng, việc đẩy nhanh tiến độ thực thi chính sách xây dựng IFC sẽ đóng vai trò then chốt trong việc mở ra cánh cửa thu hút các dự án đầu tư chất lượng cao trong giai đoạn tới. Đặc biệt, trong bối cảnh chính sách thuế quan của Mỹ tiếp tục có những diễn biến phức tạp và khó lường, dòng vốn đầu tư nước ngoài vào Việt Nam có nguy cơ bị ảnh hưởng tiêu cực nếu không có thêm các động lực mới đủ sức hấp dẫn các nhà đầu tư quốc tế.

Hứa Chung (TTXVN)