Fed khó quyết định lãi suất, dù chính phủ Mỹ mở cửa trở lại

Mặc dù Chủ tịch Fed Jerome Powell đã tạo được sự đồng thuận khá cao trong Ủy ban Thị trường mở liên bang (FOMC) - cơ quan thiết lập lãi suất của Fed - để đưa ra quyết định cắt giảm lãi suất vào ngày 29/10 cho dù thiếu dữ liệu việc làm do chính phủ Mỹ đóng cửa.

Tuy nhiên phát biểu tại buổi họp báo sau đó, ông đã cảnh báo, sự chia rẽ quan điểm trong nội bộ Fed và việc thiếu dữ liệu chính thức từ chính phủ liên bang có thể khiến việc cắt giảm lãi suất thêm một lần nữa trong năm nay trở nên ngoài tầm với.

Trong khi đó, thời gian Chính phủ Mỹ đóng cửa ngừng hoạt động đã bước sang ngày thứ 40 và nó tiếp tục khiến cho báo cáo việc làm tháng 10 bị trì hoãn giống như báo cáo việc làm tháng 9, thay vì sẽ được công bố hôm thứ Sáu vừa rồi theo kế hoạch.

Mặc dù báo cáo việc làm tháng 9, dự kiến công bố vào ngày 3/10, có thể sẽ được công bố trong vòng vài ngày sau khi chính phủ mở cửa trở lại, nhưng các nhà kinh tế không chắc Cục Thống kê lao động (BLS) thuộc Bộ Lao động có thể công bố báo cáo đầy đủ cho tháng 10 vì không có dữ liệu nào được thu thập trong tháng.

Sở dĩ như vậy là bởi, báo cáo việc làm bao gồm hai cuộc khảo sát: khảo sát cơ sở kinh doanh để tính toán số lượng bảng lương phi nông nghiệp và khảo sát hộ gia đình để tính toán tỷ lệ thất nghiệp. Đối với khảo sát cơ sở kinh doanh, các doanh nghiệp thường điền vào một mẫu biểu và gửi lại cho BLS. Trong khi dữ liệu cho khảo sát hộ gia đình được thu thập từ một mẫu hộ gia đình ngẫu nhiên do các nhân viên thực địa thực hiện.

Tuy nhiên việc này đã bị đình trệ do chính phủ đóng cửa. Mặc dù người sử dụng lao động có thể lưu giữ dữ liệu bảng lương của họ và thường tự báo cáo trực tuyến, nhưng việc tìm kiếm người lao động - những người được phỏng vấn trực tiếp và qua điện thoại - có thể sẽ khó khăn hơn, vì họ sẽ phải nhớ lại tình trạng việc làm của mình trong tuần cụ thể đó.

Nhiều khả năng báo cáo lạm phát tháng 10 cũng trong tình trạng tương tự nếu chính phủ Mỹ vẫn tiếp tục đóng cửa. Trên thực tế, BLS được chỉ đạo triệu tập nhân viên trở lại để công bố CPI tháng 9 để Cơ quan An sinh Xã hội có thể điều chỉnh chi phí sinh hoạt hàng năm, nhưng không có báo cáo nào khác được công bố kể từ khi chính phủ Mỹ đóng cửa.

Tháng trước, Nhà Trắng đã cảnh báo rằng báo cáo lạm phát tiêu dùng tháng 10 có thể sẽ không được công bố lần đầu tiên do tình trạng đóng cửa chính phủ.

Việc thiếu vắng các dữ liệu chính thức về việc làm và lạm phát khiến cuộc tranh luận giữa các nhà hoạch định chính sách của Fed về việc có nên cắt giảm tiếp lãi suất trong tháng 12 hay không vẫn chưa có hồi kết và ngày càng gay gắt hơn.

Trên thực tế, những phát biểu công khai gần đây của nhiều quan chức Fed cũng cho thấy rõ sự bất đồng quan điểm ngày càng sâu sắc giữa một bên muốn cắt giảm thêm lãi suất do lo ngại thị trường lao động suy yếu, với một bên muốn giữ nguyên lãi suất như hiện tại trong bối cảnh lạm phát vẫn đang cao hơn khá nhiều so với mục tiêu 2% của Fed.

Điều đó sẽ khiến cho việc đưa ra quyết định của Fed tại cuộc họp tháng 12 là không hề dễ dàng và nói như Mohit Kumar - Một nhà kinh tế tại Jefferies: “Cuộc họp của Fed vào tháng 12 gần như là một canh bạc, vốn phụ thuộc rất nhiều vào bức tranh thị trường lao động”.

Theo các nhà kinh tế, nếu như tại cuộc họp tháng 10, các nhà hoạch định chính sách chỉ có trong tay báo cáo chỉ số giá tiêu dùng tháng 9 mà không có báo cáo việc làm, thì rất có thể họ sẽ phải đối mặt với tình huống ngược lại tại cuộc họp tháng 12, nếu như chính phủ mở cửa trở lại trước thời điểm đó.

Mặc dù nhiều ý kiến cho rằng, điều đó vẫn có thể giúp Fed đưa ra được quyết định phù hợp, bởi hiện thị trường lao động đang là mối quan tâm hàng đầu của cơ quan này khi mà lạm phát tháng 9 tại Mỹ thấp hơn dự báo.

Tuyên bố chính sách phát đi sau quyết định cắt giảm lãi suất hôm 29/10 cũng cho thấy rõ điều đó khi nêu rõ: “Ủy ban (FOMC) đặt mục tiêu đạt được mức việc làm và lạm phát tối đa ở mức 2% trong dài hạn... Ủy ban lưu ý đến những rủi ro đối với cả hai phía của nhiệm vụ kép này và nhận định rằng rủi ro giảm sút đối với việc làm đã gia tăng trong những tháng gần đây”.

Tuy nhiên giới chuyên gia lại đang tỏ ra nghi ngờ về chắt lượng của các báo cáo việc làm tháng 10, ngay cả khi nó được công bố khi chính phủ Mỹ mở cửa trở lại, bao gồm cả sự không chắc chắn về mức độ gia tăng tỷ lệ thất nghiệp do các nhân viên chính phủ liên bang tạm thời nghỉ việc. Điều này chắc chắn sẽ gây khó khăn cho các nhà hoạch định chính sách trong việc diễn giải các con số. Thậm chí một số nhà kinh tế cho rằng tỷ lệ thất nghiệp có thể sẽ không được công bố.

“Thời gian càng trôi qua, các phản hồi càng kém tin cậy”, Andrew Husby - Chuyên gia Kinh tế Cấp cao của BNP Paribas tại Mỹ cho biết trong một lưu ý gần đây gửi khách hàng. “Đến một thời điểm nào đó, chúng tôi cho rằng BLS có thể quyết định bỏ qua việc thu thập phản hồi cho tháng 10 và tập trung vào dữ liệu tháng 11, điều này đồng nghĩa với việc sẽ không có tỷ lệ thất nghiệp tháng 10 nào được công bố”.

Tuy hiên ngày cả các báo cáo việc làm và lạm phát tháng 11 cũng đang bị nghi ngờ về chát lượng khi mà hiện gần một phần ba thời gian của tháng 11 đã trôi qua mà chính phủ Mỹ vẫn đóng cửa và nếu thời gian đóng cửa càng kéo dài thì chất lượng của các báo cáo này càng đáng lo ngại.

Dữ liệu việc làm và lạm phát đáng ngờ sẽ khiến những nhà hoạch định chính sách lo lắng hơn về việc thị trường lao động thúc giục cắt giảm thêm lãi suất, còn những người lo lắng hơn về áp lực lạm phát sẽ ủng hộ việc tạm dừng. Hệ quả là Fed sẽ gặp nhiều khó khăn trong việc xây dựng sự đồng thuận của các nhà hoạch định chính sách để đưa ra quyết định cuối cùng về lãi suất.

Hà Vy