Gia Lai: sau lũ, nhiều người lâm vào cảnh trắng tay

Trận lũ lớn bất thường càn quét khu vực phía Đông tỉnh Gia Lai những ngày qua đã để lại một cảnh tượng tan hoang, phơi bày những kho hàng loang lổ bùn non và các trang trại đổ nát, đẩy hàng trăm hộ gia đình vào cảnh nợ nần, mất đi toàn bộ tài sản tích lũy khi công việc mưu sinh bị cuốn trôi chỉ trong một khoảnh khắc.

Thiệt hại đối với lĩnh vực nông nghiệp là đặc biệt nặng nề tại các xã, phường trọng điểm như Quy Nhơn Bắc, Quy Nhơn Tây, Tuy Phước, Tuy Phước Tây, Tuy Phước Bắc và Tuy Phước Đông. Theo thống kê của Văn phòng Thường trực Ban Chỉ huy Phòng thủ dân sự tỉnh đến 10 giờ ngày 24/11, đã có tổng cộng 1.855 con gia súc và 67.173 con gia cầm bị chết hoặc cuốn trôi. Bên cạnh đó, lĩnh vực trồng trọt ghi nhận 249 ha rau màu bị hư hại và hơn 729.370 chậu hoa bị hỏng, trong đó có đến 726.450 chậumai ngập sâu, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến vụ hoa Tết sắp tới của nông dân.

Nước lũ dâng nhanh gây thiệt hại lớn cho người dân phía Đông Gia Lai.

Theo đó, để sớm ổn định sản xuất sau thiệt hại do mưa lũ, chính quyền địa phương đang tập trung triển khai các biện pháp cấp bách trên cả hai lĩnh vực chăn nuôi và trồng trọt.

Trong lĩnh vực chăn nuôi, các cơ quan chuyên môn đang khẩn trương hỗ trợ người dân vệ sinh, tiêu độc khử trùng chuồng trại và thu gom, xử lý gia súc, gia cầm bị chết một cách triệt để nhằm tránh phát sinh dịch bệnh. Ngành nông nghiệp cũng khuyến cáo người dân cần chủ động bổ sung thức ăn dự trữ, gia cố chuồng trại và chỉ thực hiện tái đàn khi điều kiện cho phép và an toàn.

Đối với trồng trọt, các địa phương đang tiến hành kiểm tra, đánh giá mức độ thiệt hại để kịp thời xây dựng phương án hỗ trợ giống, cây trồng và hướng dẫn nông hộ khôi phục diện tích rau màu, đồng thời chăm sóc các vườn hoa bị ảnh hưởng. Về lâu dài, tỉnh đang xem xét triển khai các biện pháp dài hạn như nâng cấp hệ thống tiêu thoát nước và quy hoạch vùng sản xuất an toàn hơn nhằm giảm thiểu tối đa các thiệt hại tiềm tàng trong các đợt thiên tai sắp tới.

Người dân phường Quy Nhơn Bắc dọn dẹp sau khi nước lũ rút.

Tại phường Quy Nhơn Bắc, cửa hàng kinh doanh gạo của ông Trương Ngọc Tuấn là một trong những trường hợp chịu thiệt hại nặng nề nhất. Ông Tuấn kể lại, nước lũ dâng vượt mức lịch sử, nhấn chìm khoảng 160 bao loại 50kg và 40 bao loại 25kg, tổng cộng 9 tấn gạo. Số gạo này không chỉ là tài sản kinh doanh của gia đình mà còn có một phần là của các hộ dân gửi nhờ vì tin tưởng vị trí kho cao ráo.

“Nước lũ dâng quá nhanh, chẳng ai kịp trở tay, đành bất lực đứng nhìn tài sản trôi theo dòng nước” - ông Tuấn nghẹn ngào.

Nhiều tấn gạo của nhà ông Tuấn bị ngập gây thiệt hại khoảng 100 triệu đồng.

Toàn bộ 9 tấn gạo bị ngập nước hoàn toàn. Ngay cả những bao ở dãy trên cũng bị nước ngấm vào, khiến chúng ẩm mốc, biến chất và mất giá trị thương mại. “Số gạo bị hỏng này chỉ đem cho người dân nuôi gà, nuôi lợn chứ không thể bán ra thị trường” - ông Tuấn buồn bã nói và cho biết tính theo giá nhập vào, cửa hàng của ông thiệt hại hơn 100 triệu đồng.

Cùng chung cảnh ngộ ở lĩnh vực sản xuất, lò ấp trứng của ông Nguyễn Ngọc Kiểu tại khu phố 5 Diêu Trì, xã Tuy Phước, cũng bị nhấn chìm.

Theo lời ông kể, khoảng 7 giờ sáng 19/11, nước bắt đầu tràn vào và chỉ bốn tiếng sau, nước đã ngập đến đầu người, cô lập toàn bộ khu vực. Dù đã có cảnh báo, nhưng lũ đổ về quá nhanh và dâng cao bất thường khiến ông Kiểu không kịp trở tay. Thiệt hại ước tính khoảng 130 triệu đồng.

Lò ấp trứng của ông Kiểu cũng bị thiệt hại nặng nặng nề sau lũ.

Ông Kiểu cho hay, lũ đã làm hỏng 45.000 trứng đang ấp trong lò, 5.000 trứng mới nở và 8.000 trứng giống chưa ấp. “Trứng ấp phải được để trong lò với nhiệt độ phù hợp. Nếu chưa đủ ngày mà mất điện, ngập nước hoặc phải đưa ra môi trường bên ngoài thì phôi trứng sẽ yếu và chết, giá bán rất rẻ” - ông Kiểu giải thích lý do không thể di chuyển khay trứng.

Ông Kiểu buồn bã bên những mẻ trứng không đạt chất lượng khi bị ảnh hưởng của lũ.

Hiện tại, hàng chục nghìn quả trứng bị ngập phải mang ra chợ bán tháo với giá rẻ để vớt vát đồng vốn. “Nhìn lò ấp bị nhấn chìm trong nước mà lòng tôi ngổn ngang như mối tơ vò, không biết phải bắt đầu từ đâu. Lò ấp, giá đỡ làm bằng gỗ ép bị hư hỏng hết, không biết lấy tiền đâu để hoạt động trở lại” - ông Kiểu buồn bã chia sẻ.

Không chỉ hoạt động kinh doanh, sản xuất, các hộ chăn nuôi cũng phải chịu nhiều mất mát. Khu chăn nuôi của ông Hoàng Văn Nghiêm (SN 1982) tại xã Tuy Phước Tây đã bị lũ dữ ập đến vào đêm 19/11. Trong tổng số 27 con bò mẹ và bò thịt, có tới 15 con đã bị chết la liệt trong chuồng do ngập nước.

Ông Nghiêm cho biết, số tiền mua đàn bò này đều phải vay vốn ngân hàng và huy động từ người thân. Giờ chưa kịp trả nợ thì đã trắng tay. Thiệt hại do đàn bò bị chết gây ra cho gia đình ông ước tính lên tới 300 triệu đồng.

Số lượng bò chết lên đến 27 con, ước tính thiệt hại đến 300 triệu đồng đã đẩy gia đình ông Nghiêm vào cảnh nợ nần.

Dù có người hỏi mua, ông Nghiêm không bán mà quyết định thuê máy múc đem đi chôn sau khi nước rút để bảo đảm vệ sinh môi trường. “Với người nông dân chúng tôi, con bò không chỉ là tài sản, mà còn là công sức nhiều năm chăn nuôi và kỳ vọng vào tương lai. Việc đào hố để chôn không chỉ tránh lây lan dịch bệnh, mà còn là cách giữ lại sự tử tế trong tình cảnh khốn khó” - ông Nghiêm trải lòng.

Trận lũ bất thường tại khu vực Đông Gia Lai là một cú sốc lớn, không chỉ cuốn trôi tài sản vật chất mà còn đe dọa trực tiếp đến sinh kế và đẩy nhiều gia đình vào cảnh bế tắc, nợ nần. Hàng trăm hộ dân đang rất cần sự hỗ trợ, tiếp sức từ chính quyền và cộng đồng để có thể tái thiết lại cuộc sống và công việc mưu sinh.

Phương Đông-Hà Phương