Giải pháp ứng phó bệnh khảm lá mì

NỖI LO TRÊN RẪY MÌ

Mì là cây trồng quan trọng trên địa bàn Quảng Ngãi, góp phần giảm nghèo, tạo việc làm và thu nhập cho người dân, đặc biệt ở các xã miền núi. Tuy nhiên, thời gian qua, dịch bệnh khảm lá trên cây mì xuất hiện tại nhiều địa phương trong tỉnh, đẩy người nông dân vào tình thế thấp thỏm, lo lắng trước nguy cơ mất mùa mì.

Dẫn chúng tôi men theo con đường đất nhỏ, vòng qua những luống mì, ông Đinh Văn Lanh, ở xã Sơn Thủy, không giấu được vẻ lo âu. Năm sào mì của gia đình đang vào giai đoạn phát triển, hình thành củ, nhưng dịch khảm lá đã tấn công khiến lá xoăn tít, thân còi cọc. “Bệnh thế này thì chắc chắn mất mùa”, ông Lanh nói.

Bị ảnh hưởng của bệnh khảm lá khiến lá mì xoăn tít, thân gầy guộc, cây còi cọc

Cùng chung nỗi lo như ông Lanh, vụ mì năm nay, bà Đinh Thị Tình, ở xã Sơn Hạ trồng hơn 8 sào mì. Tuy nhiên, do ảnh hưởng của bệnh khảm lá nên mì chậm phát triển, củ ít và nhỏ. Nhìn những hàng mì lá xoăn quắt, vàng úa, bà Tình thở dài cho biết, còn một vài tháng nữa thu hoạch, nhưng bệnh nặng thế này thì năng suất chắc chắn giảm mạnh.

“Mấy năm trước, nhờ cây mì mà cuộc sống gia đình đỡ vất vả hơn. Còn năm nay, cây bị bệnh thế này thì không chỉ thu chẳng được bao nhiêu mà còn có nguy cơ lỗ cả công lẫn vốn”, bà Tình chia sẻ.

Mì là loại cây trồng có khả năng chịu hạn, tương đối thích nghi trên chân đất nghèo dinh dưỡng, không chủ động nước tưới nên được nhiều người dân miền núi lựa chọn để canh tác. Cùng với cây keo, ở các xã miền núi cây mì là một trong những cây trồng mang lại nguồn thu nhập chính cho nhiều hộ nông dân.

Năng suất mì giảm đáng kể do bệnh khảm lá gây ra.

Do chưa có thuốc đặc trị nên, từ khi xuất hiện vi rút khảm lá trên cây mì, việc chăm sóc và phòng trừ rất khó khăn. Phần lớn diện tích đất trồng mì là đất đồi núi hoặc đất nghèo dinh dưỡng, người trồng mì ít đầu tư chăm sóc, bón phân cho cây mì nên khi cây bị nhiễm bệnh, sức đề kháng yếu.

Theo thống kê, hiện trên địa bàn xã Sơn Linh, Sơn Thủy, Sơn Kỳ và Sơn Hạ có hơn 5.560ha mì bị nhiễm bệnh khảm lá nghiêm trọng. Đặc biệt, tại xã Sơn Hạ có trên 1.500ha bị bệnh, chiếm hơn 95% diện tích mì toàn xã.

Phó Chủ tịch UBND xã Sơn Hạ Nguyễn Tùng Sơn cho biết, cây mì vẫn là cây trồng chủ lực, đóng vai trò quan trọng trong xóa đói giảm nghèo cho đồng bào dân tộc thiểu số. Tuy nhiên, từ khi bệnh khảm lá xuất hiện, năng suất cây mì sụt giảm, đời sống người dân bị ảnh hưởng rõ rệt. Thời gian tới, xã sẽ triển khai các giải pháp vừa đảm bảo hiệu quả kinh tế vừa duy trì năng suất cây trồng, đồng thời kiến nghị cấp trên hỗ trợ giống mì sạch hoặc cây trồng thay thế phù hợp để nông dân tái sản xuất trên diện tích đã bị nhiễm bệnh.

CẦN CÓ GIẢI PHÁP PHÙ HỢP

Niên vụ 2024 - 2025, toàn tỉnh xuống giống hơn 45 nghìn héc ta mì với các giống chính như KM94, KM95, KM419, HN3, HN5… Hiện cây mì đang trong giai đoạn phát triển thân, lá và củ. Theo thống kê, có khoảng hơn 7.100ha mì trên địa bàn tỉnh bị nhiễm vi rút khảm lá ở các mức độ khác nhau, trong đó hơn 6.320ha bị nhiễm nặng.

Ngành nông nghiệp đã ban hành văn bản chỉ đạo các địa phương tăng cường tuyên truyền, hướng dẫn nông dân áp dụng các biện pháp chăm sóc, bón phân nâng cao sức đề kháng cho cây mì, hạn chế bệnh lây lan.

Cán bộ nông nghiệp xuống cơ sở hướng dẫn người dân phòng, trừ dịch bệnh khảm lá mì.

Phó Chi cục trưởng Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật tỉnh Bùi Đức Trung thông tin, bệnh khảm lá mì do bọ phấn trắng làm môi giới truyền bệnh, cộng với việc người dân sử dụng giống đã nhiễm bệnh cho vụ sau khiến dịch lan rộng.

Đây là loại bệnh nguy hiểm, hiện chưa có thuốc đặc trị, nên nếu không xử lý kịp thời sẽ rất khó kiểm soát. Để phòng trừ hiệu quả, ngành nông nghiệp khuyến cáo nông dân tuyệt đối không dùng hom giống từ vùng nhiễm bệnh; ưu tiên trồng giống mì sạch, có khả năng kháng bệnh. Đồng thời, thường xuyên kiểm tra đồng ruộng, phát hiện và tiêu hủy kịp thời cây bệnh; phun thuốc trừ bọ phấn trắng; bón phân cân đối, đầy đủ để cây phát triển khỏe, nâng cao sức đề kháng.

>> Xem Video: Trưởng thôn Xà Nay, xã Sơn Hạ Đinh Văn Ren kiến nghị:

>> Xem Video: Phó Giám đốc Trung tâm Cung ứng dịch vụ công xã Sơn Hạ Lâm Xuân Thương kiến nghị:

Đặc biệt, ở những diện tích bị nhiễm bệnh nặng, cần xây dựng phương án chuyển sang cây trồng khác như bắp, đậu… phù hợp theo từng chân đất để cắt nguồn lây. Với diện tích thường xuyên bị nhiễm nhưng khó chuyển đổi, khuyến cáo tạm ngừng sản xuất một vụ để loại bỏ mầm bệnh. Trong điều kiện nguồn giống sạch còn ít, việc đẩy mạnh chuyển đổi sang cây trồng khác được xem là giải pháp thiết thực nhằm giảm áp lực dịch bệnh và nâng cao hiệu quả sản xuất.

Thực hiện:BẢO NGỌC