Giải quyết khiếu kiện của nhân dân - nền tảng ổn định và dấu ấn 80 năm ngành Thanh tra
Thực hiện sứ mệnh bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của nhân dân
Chủ tịch UBND tỉnh Lê Hải Hòa kiểm tra tình hình vận hành xả lũ tại Nhà máy Thủy điện Bình Long.
Tám mươi năm kể từ ngày Ban Thanh tra Đặc biệt được thành lập theo Sắc lệnh số 64/SL do Chủ tịch Hồ Chí Minh ký ngày 23/11/1945, ngành Thanh tra Việt Nam đã đi một chặng đường dài, liên tục đổi mới nhưng luôn giữ một sứ mệnh xuyên suốt: bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của nhân dân bằng pháp luật, đối thoại và sự công tâm.
Sự bền bỉ ấy một lần nữa được gợi lại từ tinh thần chỉ đạo của Tổng Bí thư Tô Lâm trong Hội nghị toàn quốc triển khai công tác bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XVI và HĐND các cấp nhiệm kỳ 2026 - 2031, khi Tổng Bí thư nhấn mạnh yêu cầu xử lý dứt điểm 210 vụ việc khiếu kiện kéo dài, nhiều vụ khó, tồn tại nhiều năm - phải được giải quyết đúng pháp luật và trong thời hạn đã nêu.
Tổng Bí thư không gọi đó là “điểm nóng”. Cách Tổng Bí thư lựa chọn ngôn từ đưa vấn đề trở về đúng bản chất: đó là những vụ việc của người dân, gắn với quyền và lợi ích hợp pháp, và vì thế cần được giải quyết đầy đủ, thấu đáo.
Điều làm thay đổi tình hình không phải bản thân vụ việc, mà là cách nó được xem xét, giải quyết và kết thúc theo đúng pháp luật.
Chính sự định vị này giúp thấy rõ hơn ý nghĩa của việc giải quyết khiếu kiện: không chỉ là trách nhiệm hành chính, mà là nền tảng giữ sự ổn định và niềm tin của nhân dân vào Nhà nước pháp quyền.
Những câu chuyện từ Cao Bằng: nhìn rõ giá trị của cách giải quyết tận cùng
Cao Bằng thời gian qua là minh chứng rõ ràng cho thấy sự “nóng” hay “lặng” của một vụ việc không nằm ở bản chất pháp lý, mà ở cách chính quyền tiếp cận.
Một vụ tranh chấp thừa kế, những phán quyết ban đầu chưa thật vững khiến người dân đi lại hơn mười năm. Khi cấp ủy yêu cầu rà soát toàn diện, cơ quan thanh tra bóc tách lại từng chi tiết, lãnh đạo tỉnh trực tiếp đối thoại từng bên, giải pháp phù hợp mới được tìm thấy và vụ việc khép lại trong sự đồng thuận.
Một vụ thu hồi đất kéo dài 19 năm, mỗi năm một lá đơn. Chỉ đến khi hồ sơ được xem xét lại đầy đủ, quyết định chưa bảo đảm pháp luật được thay thế bằng quyết định mới đúng căn cứ, mâu thuẫn kéo dài gần hai thập kỷ mới được tháo gỡ.
Một vụ tranh chấp đất qua ba thế hệ, gần 60 năm không có giấy tờ rõ ràng. Nhưng khi chính quyền trực tiếp gặp gỡ, đưa ra phương án hài hòa trong khung pháp luật, vụ việc tưởng như “không thể xử lý” cũng khép lại nhẹ nhàng.
Những câu chuyện ấy cho thấy: sự ổn định đến từ những cách xử lý đúng đắn, và khi lãnh đạo địa phương dám nhận phần khó về mình, khi cơ quan thanh tra làm đúng vai chuyên môn, những việc tưởng như kéo dài mãi cũng có thể tìm được điểm dừng thuyết phục.
Thanh tra Chính phủ: điểm tựa pháp lý, nơi Nhà nước gặp dân bằng sự công tâm
Tám mươi năm qua, ngành Thanh tra đảm nhiệm nhiều nhiệm vụ quan trọng của Nhà nước pháp quyền. Nhưng phần việc luôn được xem là cốt lõi nhất - và cũng khó nhất - chính là những việc liên quan trực tiếp đến người dân: tiếp dân, xử lý khiếu nại, tố cáo, rà soát hồ sơ kéo dài, kiến nghị sửa sai kịp thời.
Ở đó, Thanh tra vừa là “tai mắt của trên”, nhưng cũng là nơi người dân tìm thấy sự công tâm của Nhà nước.
Không chỉ phát hiện sai phạm, Thanh tra là lực lượng bóc tách lại những hồ sơ tưởng như bế tắc, chỉ ra điểm chưa phù hợp của chính sách, và tổ chức những cuộc đối thoại thật sự - nơi người dân được nghe, được nói, và được giải thích một cách minh bạch.
Hàng nghìn cuộc thanh tra, hàng chục nghìn lượt tiếp dân mỗi năm không phải là những con số phô trương thành tích, mà là biểu hiện của trách nhiệm bền bỉ: giữ cho một vụ việc dừng lại đúng nghĩa của nó – “một vụ việc”, không trở thành “vấn đề” của xã hội.
Quá trình Chính phủ kiện toàn hệ thống thanh tra theo hướng tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả càng làm rõ vai trò trung tâm của Thanh tra Chính phủ trong việc bảo đảm rằng mọi kiến nghị liên quan đến dân đều có người theo dõi, có cơ quan chịu trách nhiệm và có hồi kết đúng pháp luật.
Dứt điểm vụ việc của dân - kỳ vọng gửi vào Thanh tra Chính phủ
Yêu cầu phải xử lý xong những vụ việc còn khiếu kiện lên Trung ương trước tháng 12 tới là một thông điệp mang tính cam kết: không để những vụ việc kéo dài tiếp tục bước sang nhiệm kỳ mới; không để bức xúc âm ỉ; không để quyền lợi của người dân bị treo trong những hồ sơ dở dang.
Trong nhiệm vụ đó, Thanh tra Chính phủ giữ vai trò nòng cốt: rà soát, phân loại, đối chiếu pháp luật, tham mưu phương án xử lý, phối hợp với bộ, ngành, địa phương để bảo đảm từng vụ việc được giải quyết bằng căn cứ rõ ràng và sự thuyết phục cao nhất.
Giải quyết khiếu kiện là công việc khó. Nhưng chính vì khó, nó càng thể hiện uy tín của bộ máy - và cũng là nơi ngành Thanh tra khẳng định vai trò không thể thay thế của mình trong hệ thống hành chính Nhà nước.
Khép lại bằng trách nhiệm - mở ra bằng niềm tin
Chủ tịch UBND tỉnh Lê Hải Hòa kiểm tra tại Trung tâm Phục vụ hành chính công phường Tân Giang.
Nhìn lại tám mươi năm, có thể thấy một điều nhất quán: ổn định xã hội không được tạo ra từ những biện pháp ngăn chặn nhất thời, mà từ việc giải quyết đến tận cùng từng vụ việc của nhân dân.
Tinh thần Tổng Bí thư nhấn mạnh tại Hội nghị toàn quốc - nhìn đúng bản chất, gọi đúng tên, và giải quyết kịp thời - là điểm tựa để ngành Thanh tra bước vào giai đoạn mới với trách nhiệm cao hơn.
Và cũng từ những vụ việc nhỏ nhất được giải quyết thấu đáo, niềm tin của người dân đối với Nhà nước được bồi đắp từng ngày - một giá trị không thể đo đếm và làm nên sức mạnh bền vững nhất của nền hành chính.
