Giảm việc Nhà nước, thêm việc cho tổ chức công chứng

Người dân đến thực hiện các giao dịch, chứng thực giấy tờ tại Trung tâm Phục vụ hành chính công xã Phú Lâm, tỉnh Đồng Nai. Ảnh: Đoàn Phú

Vì vậy, khi UBND tỉnh Đồng Nai ban hành Quyết định số 45/2025/QĐ-UBND, ngày 21-10-2025 về việc chuyển giao thẩm quyền chứng thực giao dịch từ UBND cấp xã sang cho tổ chức hành nghề công chứng trên địa bàn đã nhận được sự quan tâm của dư luận.

Giấy tờ, giao dịch nào thuộc phạm vi chuyển giao?

Theo Điều 5 Nghị định số 23/2015/NĐ-CP, ngày 16-2-2015 của Chính phủ (được sửa đổi, bổ sung bởi khoản 1, Điều 1 Nghị định 07/2025/NĐ-CP và Điều 14 Nghị định 120/NĐ-CP), UBND cấp xã được chứng thực các loại giấy tờ, giao dịch của phòng tư pháp huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh sau khi bỏ cấp huyện như: Chứng thực chữ ký trong các giấy tờ, văn bản, trừ việc chứng thực chữ ký người dịch; Chứng thực hợp đồng, giao dịch liên quan đến tài sản là động sản; Chứng thực hợp đồng, giao dịch liên quan đến thực hiện các quyền của người sử dụng đất theo quy định của Luật Đất đai năm 2024, Luật Nhà ở năm 2023.

Theo Quyết định số 45, từ ngày 1-11-2025, 42/95 xã, phường trên địa bàn tỉnh Đồng Nai sẽ chuyển giao thẩm quyền chứng thực của UBND cấp xã sang tổ chức hành nghề công chứng thực hiện. Như vậy, từ ngày 1-11-2025, các tổ chức hành nghề công chứng trên địa bàn tỉnh nhận thêm nhiệm vụ, thẩm quyền chứng thực các loại giấy tờ, giao dịch được chuyển giao theo Quyết định số 45 từ UBND cấp xã và tiếp tục thực hiện nhiệm vụ chứng thực các giấy tờ, giao dịch theo Nghị định 23.

Cụ thể, tại khoản 4, Điều 5 Nghị định 23 (được sửa đổi, bổ sung bởi khoản 1, Điều 64 Nghị định 104/2025/NĐ-CP) quy định, công chứng viên có thẩm quyền và trách nhiệm chứng thực: bản sao từ bản chính các giấy tờ, văn bản do cơ quan, tổ chức có thẩm quyền của Việt Nam; cơ quan, tổ chức có thẩm quyền của nước ngoài; cơ quan, tổ chức có thẩm quyền của Việt Nam liên kết với cơ quan, tổ chức có thẩm quyền của nước ngoài cấp hoặc chứng nhận; chứng thực chữ ký trong các giấy tờ, văn bản, trừ việc chứng thực chữ ký người dịch; chứng thực hợp đồng, giao dịch liên quan đến tài sản là động sản.

Như vậy, kể từ ngày 1-11-2025, việc chứng thực giấy tờ, giao dịch của UBND 42/95 xã, phường theo Quyết định số 45 sẽ giảm tải rõ rệt.

Việc chuyển giao sẽ thuận lợi

Khoản 4, Điều 2 Quyết định số 45 cũng quy định: Nếu trên địa bàn quản lý có tổ chức hành nghề công chứng được thành lập từ 2 năm trở lên và hoạt động ổn định, hiệu quả, thì UBND cấp xã đề xuất UBND tỉnh (thông qua Sở Tư pháp) xem xét, quyết định cho phép thực hiện chuyển giao thẩm quyền chứng thực giao dịch theo quy định tại Quyết định số 45.

Ông Nguyễn Văn Hiệp (công chứng viên Hội Công chứng tỉnh Đồng Nai) chia sẻ: Quyết định số 45 rất thận trọng trong việc chuyển giao thẩm quyền chứng thực. Điều này thể hiện rất cụ thể tại Điều 2 của Quyết định số 45 như: Những việc chứng thực không được chuyển giao (không phải là chứng thực hợp đồng, giao dịch), UBND cấp xã vẫn thực hiện theo Nghị định số 23 được sửa đổi, bổ sung bởi Nghị định số 07/2025/NĐ-CP và các văn bản có liên quan.

Bên cạnh đó, Quyết định số 45 cũng quy định: Đối với UBND cấp xã không thuộc đối tượng chuyển giao theo Quyết định số 45 thì tiếp tục thực hiện thẩm quyền được quy định tại Điều 5 Nghị định số 23 được sửa đổi, bổ sung bởi Nghị định số 07/2025/NĐ-CP và các quy định pháp luật có liên quan. Người yêu cầu chứng thực hợp đồng, giao dịch có thể lựa chọn công chứng hợp đồng, giao dịch tại các tổ chức hành nghề công chứng trên địa bàn tỉnh hoặc chứng thực tại UBND cấp xã không thực hiện chuyển giao theo Quyết định số 45.

Luật Công chứng năm 2024 quy định: Công chứng là dịch vụ công do công chứng viên của tổ chức hành nghề công chứng thực hiện để chứng nhận tính xác thực, hợp pháp của giao dịch mà pháp luật quy định phải công chứng, hoặc cá nhân, tổ chức tự nguyện yêu cầu công chứng. Công chứng viên cung cấp dịch vụ công do Nhà nước ủy nhiệm thực hiện nhằm đảm bảo an toàn pháp lý cho các bên tham gia giao dịch; phòng ngừa tranh chấp; góp phần bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của cá nhân, tổ chức; ổn định và phát triển kinh tế - xã hội…

Luật sư Lê Văn Bá (Đoàn Luật sư tỉnh Đồng Nai) cho hay: Các quy định này khẳng định vai trò, vị trí của công chứng viên, tổ chức hành nghề công chứng trong việc thực hiện dịch vụ công do Nhà nước ủy nhiệm thực hiện. Do đó, việc chuyển giao thêm nhiệm vụ chứng thực từ UBND cấp xã cho tổ chức hành nghề công chứng sẽ rất thuận lợi, không gặp trở ngại.

Đoàn Phú