Giáo dục mầm non gặp khó trong việc cải thiện cơ sở vật chất

Nhiều trường chưa bảo đảm các điều kiện học tập, sinh hoạt

Những năm vừa qua, giáo dục mầm non tại Lâm Đồng đã có nhiều bước tiến tích cực, đáng ghi nhận. Tuy nhiên, lĩnh vực này vẫn còn tồn tại không ít bất cập, chưa tương xứng với vai trò quan trọng trong vấn đề đặt nền móng cho sự phát triển toàn diện của trẻ. Tại các trường vùng sâu, vùng xa, vùng khó khăn, vùng đồng bào dân tộc thiểu số, thiếu cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy và học, dẫn đến chưa bảo đảm chất lượng đào tạo vẫn là thách thức lớn cần được giải quyết sớm.

Nhiều trường khuyến khích các giáo viên tự làm dụng cụ học liệu. Ảnh minh họa

Theo bà Lại Thị Hoa - Hiệu trưởng Trường Mầm non Hoa Mai, xã Tuy Đức: Việc giáo dục sớm cho trẻ từ 3 - 5 tuổi đóng vai trò đặc biệt quan trọng đối với sự phát triển toàn diện của trẻ nhỏ. Được tiếp cận giáo dục sớm, trẻ có điều kiện phát triển tốt hơn về thể chất, ngôn ngữ, tư duy và cảm xúc. Đây cũng là “giai đoạn vàng” để hình thành những kỹ năng cơ bản, tạo nền tảng vững chắc cho quá trình học tập ở các bậc học tiếp theo, nhất là trong việc chuẩn bị hành trang vào lớp 1.

Cũng theo bà Hoa, tại Trường Mầm non Hoa Mai, đội ngũ giáo viên cơ bản đáp ứng được yêu cầu về trình độ chuyên môn. Tuy nhiên, điều kiện cơ sở vật chất vẫn chưa đáp ứng đầy đủ yêu cầu dạy học và chăm sóc học sinh. Nhà trường có nhiều điểm lẻ xa trung tâm, phòng học xuống cấp, khuôn viên chật hẹp; đồ dùng, đồ chơi còn thiếu, tạm bợ, phòng học chật chội, trang thiết bị chưa bảo đảm, đặc biệt là với nhóm trẻ 3 tuổi. “Bên cạnh đó, hệ thống vệ sinh, bếp ăn bán trú chưa đạt chuẩn, ảnh hưởng trực tiếp đến việc chăm sóc, nuôi dưỡng và bảo đảm vệ sinh cho trẻ. Những khó khăn này đã và đang tác động không nhỏ đến chất lượng tổ chức các hoạt động giáo dục, đồng thời hạn chế sự phát triển toàn diện của các em”, Hiệu trưởng Trường Mầm non Hoa Mai cho biết thêm.

Thực tế cho thấy, giáo dục mầm non vùng khó của Lâm Đồng đang gặp rất nhiều khó khăn. Tại một số điểm trường nhỏ lẻ, trẻ 3 tuổi phải học chung với các anh chị lớn, trong khi bàn ghế không phù hợp với độ tuổi. Bên cạnh đó, số lượng giáo viên vẫn thiếu so với nhu cầu của nhà trường. Đặc biệt, điều kiện kinh tế của nhiều phụ huynh cũng là yếu tố ảnh hưởng đến việc bảo đảm trẻ đến trường đều đặn.

Ngay như đầu năm học 2025 - 2026, gần 700 trẻ từ 3 - 5 tuổi ở xã Tà Đùng tưởng như không thể được đi học do thiếu trường, thiếu lớp và thiếu cả giáo viên. Phải có sự quan tâm chỉ đạo quyết liệt của các đồng chí lãnh đạo Tỉnh ủy, UBND tỉnh và Sở Giáo dục và Đào tạo (GD - ĐT), vấn đề này mới được giải quyết rốt ráo, kịp thời cho các em đến lớp.

Có rất nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng này như: điểm trường lẻ bị sáp nhập, phụ huynh phải đưa con đến trường xa, cha mẹ làm rẫy xa nhà không có người đưa đón nên đem trẻ nhỏ theo. Việc tuyên truyền cũng chưa đạt được mục đích, khiến nhiều phụ huynh không nhận thức đầy đủ tầm quan trọng của giáo dục mầm non, sớm đưa con đến trường.

Giáo dục mầm non rất cần sự chung tay đóng góp của toàn xã hội. Ảnh minh họa

Chủ động liên kết đẩy mạnh xã hội hóa giáo dục

Trong buổi làm việc gần đây với UBND tỉnh, bà Hoàng Thị Hoa - Trưởng Phòng Giáo dục Mầm non, Sở GD - ĐT Lâm Đồng cho biết: Hiện nay, các đồ dùng học tập và đồ chơi theo danh mục tối thiểu của chương trình giáo dục mầm non mới tại các trường vùng khó khăn cũng thiếu hụt đáng kể. Dụng cụ học tập mang tính trực quan, sinh động bị thiếu hụt do chưa được đầu tư đồng bộ. Phần lớn các trường đều khuyến khích giáo viên tự chủ động, sáng tạo, linh hoạt trong việc thiết kế đồ dùng, học liệu phù hợp với chủ đề, độ tuổi và điều kiện thực tế.

Theo bà Trần Thị Hà - Hiệu phó Trường Mầm non Hoa Mai, xã Đạ Huoai 2: Vấn đề này cần được đánh giá dưới cả 2 góc độ. Về mặt tích cực, các sản phẩm tự làm mang tính giáo dục cao, gần gũi, dễ hiểu, tiết kiệm chi phí. Điều này cũng giúp nhà trường giảm bớt gánh nặng kinh tế khi mua sắm trang thiết bị theo bộ tiêu chuẩn. Giáo viên tận dụng được tối đa các vật liệu phế thải, nguyên liệu sẵn có, thân thiện với môi trường. Ở chiều ngược lại, vấn đề này sẽ dẫn đến sự thiếu đồng bộ và không đạt chuẩn do điều kiện và kỹ năng mỗi giáo viên khác nhau. Các sản phẩm tự làm đôi khi chưa bảo đảm tính an toàn cho trẻ.

Giáo dục mầm non vẫn còn tồn tại không ít bất cập, chưa tương xứng với vai trò đặt nền móng cho sự phát triển toàn diện của trẻ. Ảnh minh họa

Đặc biệt, theo bà Hà, các sản phẩm tự làm không thể thay thế hoàn toàn các thiết bị dạy học chuẩn hóa, hiện đại theo yêu cầu của Bộ GD - ĐT. Tăng áp lực cho giáo viên, phải bỏ nhiều thời gian ngoài giờ để làm đồ dùng, ảnh hưởng đến thời gian tự học, nâng cao chuyên môn. Thiếu trang thiết bị đạt chuẩn khiến các hoạt động khám phá khoa học, kỹ năng xã hội của trẻ bị hạn chế. Một số hoạt động yêu cầu thiết bị hiện đại (máy chiếu, bộ học liệu STEM, đồ chơi ngoài trời...) không thể tự làm, dẫn đến hạn chế trong đổi mới giáo dục. Thêm vào đó, các trường ở khu vực khó khăn không có điều kiện mua sắm sẽ tụt hậu so với các trường vùng thuận lợi có nguồn xã hội hóa tốt hơn.

Các vấn đề khó khăn của giáo dục mầm non không dễ để giải quyết trong thời gian ngắn, bởi ngân sách nhà nước còn rất nhiều lĩnh vực cần được bố trí, đặc biệt trong giai đoạn hiện nay. Trước mắt, cơ quan quản lý và các cơ sở giáo dục cần chủ động tăng cường kết nối và phối hợp chặt chẽ với các doanh nghiệp, tổ chức xã hội và cá nhân hảo tâm nhằm đẩy mạnh hoạt động vận động tài trợ, đầu tư cho giáo dục, đặc biệt là những địa bàn còn khó khăn. Nhưng cần bảo đảm tính minh bạch và tuân thủ theo đúng quy định của pháp luật. Cách làm này không chỉ góp phần nâng cao chất lượng đào tạo, điều kiện học tập cho trẻ mầm non, mà còn xây dựng được niềm tin và sự ủng hộ lâu dài từ phía xã hội.

Linh Đan .