Giao ô tô, xe máy cho người không đủ điều kiện: Hậu quả khôn lường không thể coi là chuyện nhỏ

Hành vi giao xe cho người không đủ điều kiện tham gia giao thông tưởng chừng là chuyện "giúp đỡ" bạn bè hoặc đơn thuần là vi phạm hành chính, nhưng thực tế lại tiềm ẩn những hậu quả pháp lý cực kỳ nghiêm trọng, thậm chí là đối diện với án tù.

Luật sư Đặng Văn Cường (Đoàn Luật sư TP Hà Nội) nhận định, xe máy, xe mô tô, xe ô tô là những phương tiện giao thông cá nhân phổ biến và đồng thời là tài sản có giá trị với người dân Việt Nam.

Mặc dù pháp luật cho phép việc cho mượn, cho thuê tài sản, tuy nhiên đối với phương tiện giao thông, yêu cầu về an toàn phải được đặt lên hàng đầu.

Do đó, người điều khiển phương tiện bắt buộc phải đủ điều kiện về độ tuổi, có nhận thức làm chủ hành vi, và quan trọng nhất là phải có giấy phép lái xe phù hợp. Người không đủ điều kiện điều khiển là người chưa được pháp luật công nhận khả năng vận hành phương tiện một cách an toàn, có thể vì chưa đủ tuổi, chưa đủ kỹ năng, hoặc không đủ sức khỏe.

Theo luật sư Cường, hành vi giao phương tiện cho người không đủ điều kiện điều khiển tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn giao thông rất cao. Khi "nguồn nguy hiểm cao độ" này được điều khiển bởi một người thiếu kiểm soát, chiếc xe chẳng khác gì một "hung thần", có thể gây tai nạn giao thông bất kỳ lúc nào, biến bất kỳ ai trên đường trở thành nạn nhân.

Thực tế đã chứng minh, khi chủ phương tiện giao xe cho người mà biết rõ họ không có giấy phép lái xe, đang say xỉn, hoặc không đủ điều kiện khác, và hành vi này gây ra tai nạn giao thông hậu quả nghiêm trọng, người giao phương tiện có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự.

Cụ thể, họ sẽ bị xử lý theo Điều 264 Bộ luật Hình sự về tội giao cho người không đủ điều kiện điều khiển phương tiện tham gia giao thông đường bộ.

Công an tỉnh Lào Cai vừa khởi tố 1 học sinh về hành vi giao xe cho bạn không đủ điều khiện tham gia thao thông, gây tai nạn chết người. Ảnh: Công an tỉnh Lào Cai.

Mức độ xử lý đối với chủ phương tiện được quy định rất rõ ràng và nghiêm khắc, tùy thuộc vào hậu quả thiệt hại gây ra. Cụ thể:

1. Người nào giao cho người mà biết rõ người đó không có giấy phép lái xe hoặc đang trong tình trạng có sử dụng rượu, bia mà trong máu hoặc hơi thở có nồng độ cồn vượt quá mức quy định, có sử dụng chất ma túy, chất kích thích mạnh khác hoặc không đủ các điều kiện khác theo quy định của pháp luật điều khiển phương tiện tham gia giao thông đường bộ gây thiệt hại cho người khác thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng hoặc phạt cải tạo không giam giữ đến 3 năm:

a) Làm chết người;

b) Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 01 người mà tỷ lệ tổn thương cơ thể 61% trở lên;

c) Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 02 người trở lên mà tổng tỷ lệ tổn thương cơ thể của những người này từ 61% đến 121%;

d) Gây thiệt hại về tài sản từ 100.000.000 đồng đến dưới 500.000.000 đồng.

2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tiền từ 50.000.000 đồng đến 200.000.000 đồng hoặc phạt tù từ 6 tháng đến 3 năm:

a) Làm chết 2 người;

b) Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 2 người trở lên mà tổng tỷ lệ tổn thương cơ thể của những người này từ 122% đến 200%;

c) Gây thiệt hại về tài sản từ 500.000.000 đồng đến dưới 1.500.000.000 đồng.

3. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 2 năm đến 7 năm:

a) Làm chết 3 người trở lên;

b) Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 3 người trở lên mà tổng tỷ lệ tổn thương cơ thể của những người này 201% trở lên;

c) Gây thiệt hại về tài sản 1.500.000.000 đồng trở lên.

Không chỉ vậy, một nguyên tắc chung là mọi hành vi vi phạm đều phải chịu trách nhiệm pháp lý. Do đó, ngoài trách nhiệm hình sự theo Điều 264, chủ phương tiện còn phải chịu trách nhiệm bồi thường thiệt hại dân sự đối với nạn nhân, một gánh nặng tài chính thường rất lớn. Trong khi đó, người trực tiếp gây tai nạn (nếu đủ tuổi chịu trách nhiệm hình sự) sẽ bị xử lý hình sự theo Điều 260 Bộ luật Hình sự.

Luật sư Đặng Văn Cường cho hay, trong thời gian qua, không ít người đã giao phương tiện cho người say rượu, người không có giấy phép lái xe, thậm chí người chưa đủ tuổi điều khiển, dẫn đến tai nạn hậu quả nghiêm trọng. Những vụ việc này là bài học đắt giá về trách nhiệm quản lý phương tiện giao thông.

Để ngăn ngừa các vụ tai nạn giao thông nghiêm trọng, đảm bảo an toàn cho người tham gia giao thông và trật tự xã hội, việc xử lý đối với người giao phương tiện cho người không đủ điều kiện điều khiển là hoàn toàn logic và cần thiết.

Việc xử lý hình sự đối với chủ phương tiện trong các trường hợp hậu quả nghiêm trọng chính là cách để nâng cao ý thức, nhắc nhở mọi người về trách nhiệm của mình khi sở hữu và quản lý phương tiện giao thông.

T.Sơn