Giữ lửa lớp học thiện nguyện giữa lòng TPHCM

Học sinh học tập tại lớp học Thiện Duyên. Ảnh: Cát Vy.

Lớp học của sự sẻ chia

Những ngày cuối tuần, khi phần lớn học sinh tại TPHCM nghỉ ngơi sau một tuần học căng thẳng, Trường THCS Sương Nguyệt Anh (Phường Bình Đông, TPHCM) lại sáng đèn.

Nơi ấy, những lớp học tiếng Anh và Toán miễn phí của Câu lạc bộ Thiện Duyên vẫn đều đặn mở cửa đón các em nhỏ có hoàn cảnh khó khăn - những đứa trẻ tranh thủ học khi còn mặc nguyên chiếc áo đồng phục, rồi vội vã thay đồ để tiếp tục công việc mưu sinh.

Hành trình của lớp học thiện nguyện bắt đầu từ năm 2007 tại chùa Liên Hoa (phường Bình Đông, TPHCM), nơi những buổi học tiếng Anh đầu tiên được tổ chức cho trẻ em có hoàn cảnh khó khăn.

Từ cái nôi ban đầu ấy, lớp học dần bước vào guồng hoạt động ổn định khi cô Huỳnh Bích Đào (55 tuổi, ngụ xã Bình Hưng, TPHCM) - một giáo viên xuất thân từ ngành Sư phạm Mầm non tìm đến và tình nguyện đứng ra hỗ trợ.

Sau khi ra trường, cô tự nhủ sẽ dành hai năm để dạy học từ thiện. Cơ duyên đưa cô đến với lớp học đặc biệt này bắt đầu từ một việc rất đời thường: tìm lớp tiếng Anh phù hợp cho con.

Người quen giới thiệu rằng tại chùa Liên Hoa có một lớp tiếng Anh do thầy Thích Thiện Quý mở nhưng chưa có ai đứng ra quản lý. Với nhiệt huyết của một nhà giáo, cô tìm đến, rồi bắt tay hỗ trợ từ những ngày đầu tiên.

Hai năm dự định ban đầu rồi trở thành 18 năm gắn bó, hiện cô cũng là Chủ nhiệm Câu lạc bộ Thiện Duyên. "Đã thương rồi thì không thể rời đi. Với cô, tụi nhỏ là động lực để tiếp tục gieo chữ", cô Đào nói.

Chính tình thương và trách nhiệm ấy đã giữ cô ở lại, bền bỉ đồng hành cùng lớp học thiện nguyện suốt gần hai thập kỷ.

Cô Huỳnh Bích Đào gắn bó với lớp học 18 năm. Ảnh: Cát Vy.

Hiện nay, câu lạc bộ mở từ 5 lớp trở lên tại điểm Trường THCS Sương Nguyệt Anh và 2 lớp tại Chùa Phước Ân (xã Vĩnh Lộc, TPHCM). Đến nay, hơn 2.000 học sinh đã được tiếp sức qua các lớp tiếng Anh, Toán, kỹ năng sống và đạo đức.

Các lớp học tiếng Anh, Toán diễn ra vào thứ bảy, chủ nhật hàng tuần. Đây là nơi gắn bó của nhiều thế hệ học sinh, kéo dài từ Tiểu học đến hết THPT.

Bên cạnh đó, Thiện Duyên còn có lớp học đạo đức, kỹ năng sống dạy từ những việc nấu ăn, cách nói chuyện, hành xử,...Khi đến lớp, các em đều mặc đồng phục của trường mình để giữ không khí nghiêm túc như một môi trường học chính thống.

Thế nhưng phía sau sự chỉnh tề ấy là những câu chuyện không khỏi chạnh lòng: có em vừa tan buổi học đã vội thay đồ để đi bán vé số; có em phải nghỉ giữa chừng vì gia đình không kham nổi tiền nhà, buộc phải dọn đi xa.

Những chi tiết nhỏ ấy càng cho thấy hành trình đến lớp của các em không hề dễ dàng, nhưng vẫn luôn đầy nỗ lực.

Cô Đào luôn có mặt để quan sát và dẫn dắt các em trong từng hoạt động, từ học thuật đến rèn luyện tính cách. Ảnh: Cát Vy.

Không chỉ dạy chữ, lớp học còn dạy trẻ cách trưởng thành. Các em được hiểu về lòng tốt, trách nhiệm và sự tử tế, điều không phải lúc nào cũng có đủ trong hoàn cảnh sống khó khăn.

Nhìn lại chặng đường 18 năm đứng lớp, cô Bích Đào chia sẻ, mỗi mùa dạy đều để lại cho cô những cung bậc cảm xúc khác nhau. Có những lúc "phiền não" vì thầy cô và phụ huynh đã dốc lòng hỗ trợ, một vài em vẫn loay hoay không thay đổi, khiến cô trăn trở mãi.

Nhưng rồi tất cả lại được bù đắp bằng những niềm vui rất đỗi giản dị: những gương mặt học trò lặng lẽ cố gắng, những tấm chứng chỉ B1, B2 Tiếng Anh mà các em nâng niu như một phần thưởng cho chính mình, hay những buổi các em khoe chuẩn bị thi lên trình độ cao hơn.

Đó là những khoảnh khắc giúp cô cảm nhận rõ ràng rằng lớp học thiện nguyện này không chỉ trao chữ, mà còn mở ra cơ hội thật sự cho các em bước tiếp.

Cô Đào cùng các học sinh nhân ngày kỷ niệm Nhà giáo Việt Nam 20/11. Ảnh: CLB Thiện Duyên.

Cô bảo, mình gắn bó lâu đến vậy không phải vì quen việc, mà vì chưa tìm được ai đủ tâm để tiếp nối. "Tôi bỏ thì các em nhỏ đứng giữa đường tội nghiệp, không đem con bỏ chợ được. Trồng người không phải là chuyện một sớm một chiều", cô Đào nói, như tự nhắc mình về sợi dây trách nhiệm đã kết nối cô với lớp học suốt gần hai thập kỷ.

Tinh thần cho đi không cần nhận lại cũng lan tỏa đến đội ngũ giáo viên tình nguyện của câu lạc bộ. Để được đứng lớp, các thầy cô phải có chứng chỉ chuyên môn như TESOL, IELTS, TKT… nhưng điều kiện quan trọng nhất vẫn là tấm lòng.

Những giáo viên mới sẽ được cô Bích Đào và cô giáo khác hướng dẫn tận tình, từ giáo án đến phương pháp giảng dạy. Với cô Bích Đào, mỗi em tìm được niềm vui học tập đều là thành công to lớn. "Tôi may mắn hơn tụi nhỏ vì có kiến thức. Giờ tụi nhỏ khó khăn, mình cho điều mình hiểu biết nhất thôi", cô nói.

Những ước mơ lớn

Song song với việc dạy chữ, Câu lạc bộ Thiện Duyên còn tổ chức khóa kỹ năng sống vào mỗi kỳ hè, nơi trẻ học cách tự lập. Các học sinh được tham gia phiên chợ thực tế để thi "Ai làm chi phí hợp lý nhất", hiểu về giá trị lao động mà cha mẹ đang hằng ngày gánh vác.

Đối với học sinh tiểu học, lớp còn dạy quy tắc 5 ngón tay, quyền trẻ em - quyền công dân; trách nhiệm đối với việc mình làm. Với học sinh THPT, nội dung mở rộng đến giáo dục giới tính và trách nhiệm cá nhân.

Em Lê Khánh Minh ( học sinh lớp 12, Trường Trung học Thực hành Sài Gòn) chia sẻ: “Em đã tham gia nhiều đợt học và thấy mọi người ở đây rất vui vẻ dù khác lứa tuổi. Em mong lớp học sẽ ngày càng được duy trì, mở rộng hơn".

Điều khiến lớp học trở nên đặc biệt chính là sự điềm tĩnh và kiên nhẫn hiếm thấy giữa thành phố bận rộn. Rất nhiều giáo viên chọn gác lại công việc riêng để về đây giảng dạy, với tinh thần thiện nguyện thuần túy. Trái tim tử tế của họ là chất liệu nuôi lớn lớp học suốt 18 năm qua.

Tinh thần đó chính là điều cô Bích Đào tự hào: "Người Sài Gòn tử tế lắm, họ tử tế với tất cả. Lớp học tình thương của mình cũng là một phần tử tế của Sài Gòn".

Từ những buổi dạy nhỏ ở chùa Liên Hoa đến mô hình tổ chức lớp bài bản tại trường học, Câu lạc bộ Thiện Duyên đã trở thành điểm tựa của nhiều thế hệ học sinh nghèo, những em nhỏ chưa bao giờ thôi ước mơ đổi đời bằng con chữ.

Cát Vy