Giữ vững an toàn hệ thống điện quốc gia trong cao điểm thời tiết cực đoan

Trong bối cảnh nắng nóng diện rộng tiếp tục bao trùm khu vực Bắc Bộ và dọc dải đất từ Thanh Hóa đến Khánh Hòa trong những ngày trung tuần tháng 7 vừa qua hệ thống điện miền Bắc và hệ thống điện Quốc gia đã đồng loạt xác lập kỷ lục mới về công suất và sản lượng tiêu thụ điện (ngày 18/7). Bên cạnh áp lực phụ tải cao, việc vận hành hệ thống điện còn được đặt trong tình huống phức tạp do ảnh hưởng sắp tới của bão WIPHA.

Ông Nguyễn Quốc Trung - Phó Tổng giám đốc NSMO

Trong khi đó, tại miền Trung từ ngày 22-25/7 lưu lượng nước về các hồ thủy điện tăng nhanh, đây cũng là những thách thức không nhỏ trong điều hành hệ thống điện, đảm bảo an ninh, an toàn hồ đập, sử dụng hiệu quả nguồn nước và chống ngập cho hạ du.

Để có cái nhìn rõ nét hơn về công tác điều độ vận hành hệ thống điện trong bối cảnh thời tiết cực đoan, Phóng viên Báo Công Thương đã trao đổi với ông Nguyễn Quốc Trung – Phó Tổng Giám đốc Công ty Vận hành hệ thống điện và Thị trường điện Việt Nam (NSMO).

Thời tiết bất thường khiến nhu cầu tiêu thụ điện tăng cao vào giờ cao điểm

-Thưa ông, đâu là những thách thức lớn trong vận hành hệ thống điện trong bối cảnh thời tiết nhiều biến động?

Ông Nguyễn Quốc Trung : Hiện, nhu cầu phụ tải sinh hoạt chiếm khoảng 32% tổng phụ tải hệ thống, với đặc điểm biến động mạnh theo thời tiết, nhiệt độ và thói quen sử dụng điện của người dân. Vào những ngày nắng nóng, nhu cầu sử dụng điều hòa, quạt điện tăng đột biến, khiến phụ tải sinh hoạt tăng nhanh và không ổn định.

Vừa qua tại sự kiện tập huấn truyền thông về sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả do Bộ Công Thương tổ chức NSMO đã chia sẻ những thông tin về thách thức của công tác vận hành hệ thống và tầm quan trọng của tiết kiệm điện đến các phóng viên, biên tập viên các cơ quan báo chí.

Đồng thời, chênh lệch công suất giữa giờ cao điểm và thấp điểm trong ngày có thể lên tới khoảng 16.500 MW, gây khó khăn cho công tác điều độ và vận hành nguồn điện. Tốc độ tăng phụ tải vào giờ cao điểm buổi tối có thể đạt tới 3.500 MW trong thời gian ngắn, đòi hỏi hệ thống phải có nguồn dự phòng lớn và khả năng điều chỉnh linh hoạt.

Cùng với đó, hệ thống điện chịu tác động mạnh mẽ bởi yếu tố thời tiết, đặc biệt khi nhiệt độ vượt ngưỡng 35°C. Mỗi khi nhiệt độ tăng thêm 1°C, phụ tải toàn quốc có thể tăng thêm từ 1.500 - 3.000 MW, tạo áp lực rất lớn cho việc huy động nguồn điện và duy trì ổn định hệ thống.

Chủ động ứng phó, điều hành linh hoạt, chỉ đạo quyết liệt

-Vậy theo ông, đâu là những yếu tố quan trọng để đảm bảo vận hành hệ thống điện quốc gia an toàn, ổn định?

Ông Nguyễn Quốc Trung: Hệ thống điện quốc gia hiện đang đối mặt với nhiều thách thức lớn, đặc biệt là trong các thời điểm thời tiết cực đoan. Vào mùa khô, nắng nóng kéo dài khiến nhu cầu phụ tải tăng đột biến; còn mùa mưa lại tiềm ẩn nguy cơ do bão lũ gây ra, ảnh hưởng đến an toàn vận hành hệ thống. Để đảm bảo vận hành ổn định, chúng tôi phải chuẩn bị kỹ lưỡng từ rất sớm và từ nhiều tháng trước.

Cụ thể, để ứng phó với mùa nắng nóng năm 2025, ngay từ cuối năm 2024, chúng tôi đã triển khai nhiều biện pháp: điều hành các hồ thủy điện nâng dần mực nước lên mức bình thường để có dự phòng cho mùa khô; đôn đốc các nhà máy điện than, tuabin khí nâng cao độ khả dụng; đảm bảo cung ứng đủ nhiên liệu, trong đó có cả khí LNG để tăng tính dự phòng cho hệ thống.

Cán bộ trực điều độ tại Trung tâm Điều độ hệ thống điện miền Trung

Vào mùa mưa, thách thức lại chuyển sang ứng phó với các cơn bão lớn. Tính đến nay, hệ thống đã chịu ảnh hưởng của ba cơn bão, trong đó có hai cơn bão mạnh là bão số 1 và bão số 3. Các cơn bão này đã ảnh hưởng trực tiếp đến hệ thống điện miền Trung và miền Nam.

Trong những thời điểm đó, chúng tôi đã chủ động tăng cường lực lượng trực 24/24, cử cán bộ lãnh đạo trực tiếp chỉ đạo điều hành tại các vị trí xung yếu, đảm bảo thông tin thông suốt và xử lý kịp thời sự cố.

Đặc biệt, trong bão số 3 vừa qua, mặc dù không mạnh bằng bão Yagi năm 2024 nhưng vẫn gây ảnh hưởng lớn. Tại khu vực Thanh Hóa, Nghệ An, mực nước về hồ Bản Vẽ tăng rất cao, vượt 121% lưu lượng thiết kế của công trình. Tuy nhiên, nhờ công tác chuẩn bị, sự chỉ đạo quyết liệt và phối hợp nhịp nhàng giữa Trung tâm Điều độ, nhà máy thủy điện Bản Vẽ và các ban ngành địa phương, chúng tôi đã vận hành an toàn, điều tiết xả lũ hiệu quả, không để xảy ra sự cố nào.

Tăng cường tiết kiệm điện

-Trong bối cảnh đặc thù của hệ thống điện miền Bắc đang mùa nắng nóng, phụ tải vẫn tăng cao, thậm chí vượt ngưỡng cùng kỳ năm ngoái, trong khi miền Trung đang đón nhận lượng nước về hồ lớn, NSMO có khuyến cáo gì với các khách hàng sử dụng điện?

Ông Nguyễn Quốc Trung: Thời điểm này, mặc dù là mùa mưa, nhưng miền Bắc vẫn đang trong cao điểm nắng nóng. Phụ tải đỉnh tại khu vực này nhiều thời điểm đã vượt mức cùng kỳ năm ngoái, gây áp lực lớn lên hệ thống.

Sự chung tay của cộng đồng doanh nghiệp, xã hội trong tiết kiệm điện sẽ góp phần đảm bảo an toàn hệ thống điện và an ninh năng lượng. Ảnh: Ngọc Lan

Trong khi đó, miền Trung có lưu lượng nước đổ về các hồ thủy điện rất lớn, đặt ra yêu cầu điều hành liên vùng linh hoạt và phối hợp nhịp nhàng. Về phía Trung tâm Điều độ và Công ty NSMO, chúng tôi đã triển khai nhiều giải pháp kỹ thuật để tối ưu nguồn phát, điều tiết tải hợp lý.

Tuy nhiên, để đảm bảo an toàn cho toàn hệ thống điện quốc gia, sự chung tay của cộng đồng và người dân là vô cùng quan trọng. Chúng tôi tha thiết kêu gọi các tổ chức, cá nhân, doanh nghiệp sử dụng điện tiết kiệm và hiệu quả, đặc biệt trong khung giờ cao điểm từ 20h đến 22h, khi nhu cầu sử dụng điện thường đạt đỉnh.

Việc này không chỉ giúp giảm tải cho hệ thống mà còn góp phần giảm chi phí vận hành và tăng độ an toàn lưới điện.

Xin cảm ơn ông!