Gỡ khó cho người mua nhà ở xã hội trên địa bàn thủ đô

Các diễn giả trả lời, đối thoại với người dân tìm cách tháo gỡ khó khăn xung quanh thủ tục thuê, mua nhà ở xã hội hiện nay. (Ảnh: HNV)

Sự kiện do Trung tâm Phục vụ hành chính công thành phố Hà Nội phối hợp các sở, ngành, chủ đầu tư dự án phát triển nhà ở xã hội và Đài Phát thanh-Truyền hình Hà Nội tổ chức nhằm tạo lập một diễn đàn đối thoại trực tiếp giữa đối tượng hưởng chính sách và cơ quan có thẩm quyền và các cơ quan có liên quan trong quá trình xem xét, giải quyết chính sách; giúp người dân tiếp cận rõ ràng thông tin, quy trình, chính sách; công khai minh bạch chính sách và ngăn chặn phòng ngừa các hành vi tiêu cực, trục lợi chính sách; thúc đẩy cơ chế phối hợp liên thông giữa các cơ quan trong giải quyết thủ tục mua nhà ở xã hội.

Đồng thời cũng là một trong nhiều hoạt động thiết thực nhằm thực hiện các chủ trương của Chính phủ và Ủy ban nhân dân thành phố Hà Nội về đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, tháo gỡ khó khăn vướng mắc của người dân khi đề xuất thực hiện chính sách hỗ trợ về nhà ở theo quy định Luật Nhà ở và các văn bản hướng dẫn thi hành.

Sự kiện diễn ra với hình thức đối thoại trực tiếp giữa người dân-đại diện các cơ quan chức năng-chủ đầu tư các dự án phát triển nhà ở xã hội và được phát trực tiếp cũng như phát lại trên các nền tảng số của Đài Phát thanh-Truyền hình Hà Nội.

Tại sự kiện, đại diện các cơ quan chức năng: Sở Xây dựng, Sở Nông nghiệp và Môi trường, Sở Tư pháp, Văn phòng Đăng ký đất đai, Bảo hiểm xã hội thành phố Hà Nội, Ngân hàng Chính sách xã hội-chi nhánh Hà Nội; đại diện doanh nghiệp, chủ đầu tư một số dự án phát triển nhà ở xã hội đã cùng nhau giải đáp trực tiếp những thắc mắc, vướng mắc của người dân trong quá trình chuẩn bị hồ sơ mua, thuê mua nhà ở xã hội; công khai, minh bạch các quy định, tiêu chí, mẫu biểu hồ sơ theo hướng đơn giản, dễ hiểu, dễ thực hiện; làm rõ quy trình liên thông giữa các cơ quan: xây dựng-tư pháp-nông nghiệp và môi trường-bảo hiểm xã hội-Ngân hàng Chính sách xã hội-chủ đầu tư. Đồng thời, qua đó cũng khuyến cáo ngăn chặn phòng ngừa những biểu hiện thiếu minh bạch, tiêu cực, trục lợi chính sách trong việc xét duyệt, mua bán, cho thuê nhà ở xã hội. Đặc biệt, qua đây, ghi nhận kiến nghị của người dân để tổng hợp, báo cáo Ủy ban nhân dân Thành phố xem xét chỉ đạo hoàn thiện quy trình và chính sách liên quan.

Hội nghị có 3 phần chuyên sâu gồm: phần 1 truyền tải thông điệp chính “Chính sách thông thoáng- tăng nguồn cung-cơ chế liên thông giữa các sở ngành”; phần 2 đề cập tới “quy trình và trách nhiệm, làm rõ quyền và nghĩa vụ của người dân, minh bạch thủ tục để “người dân hiểu-doanh nghiệp dễ làm-cơ quan quản lý rõ ràng” cũng như đưa ra khuyến cáo ngăn chặn phòng ngừa những biểu hiện thiếu minh bạch, tiêu cực, trục lợi chính sách trong việc xét duyệt, mua bán, cho thuê nhà ở xã hội; phần 3 là đối thoại trực tiếp giữa người dân và các cơ quan chức năng, chủ đầu tư xét duyệt chính sách, kiến nghị để xuất cơ chế xác nhận các điều kiện hưởng chính sách trên cơ sở dữ liệu, chính quyền cam kết đồng hành, tháo gỡ đến cùng để người dân sớm an cư.

Ông Cù Ngọc Trang, Giám đốc Trung tâm Phục vụ hành chính công thành phố Hà Nội.

Phát biểu khai mạc hội nghị, ông Cù Ngọc Trang, Giám đốc Trung tâm Phục vụ hành chính công thành phố Hà Nội nhấn mạnh, “an cư lạc nghiệp” không chỉ là mong mỏi bình dị mà còn là quyền chính đáng của mỗi người dân Thủ đô. Mặc dù có nhiều nỗ lực, hành trình tiếp cận nhà ở xã hội của người dân vẫn chưa dễ dàng do pháp lý còn phức tạp, nặng về tiền kiểm; quy trình còn đơn lẻ, chưa được liên thông; trách nhiệm chứng minh vẫn còn dồn nhiều lên phía người dân; dữ liệu chưa đồng bộ khiến xác minh kéo dài; chủ đầu tư mỗi nơi một quy trình, đôi khi phát sinh thêm giấy tờ ngoài quy định. Vì lẽ đó, cần thiết phải đối thoại để mở nút thắt, trả lại sự thuận tiện đúng nghĩa cho người dân.

Lần này, hội nghị được tổ chức với mong muốn giúp người dân hiểu đúng, chuẩn bị đủ, nộp hồ sơ chuẩn xác, giảm thời gian và chi phí. Song song là minh bạch toàn bộ quy trình, thành phần hồ sơ, tiêu chí xét duyệt cũng như ngăn chặn phòng ngừa những biểu hiện thiếu minh bạch, tiêu cực, trục lợi chính sách trong việc xét duyệt, mua bán, cho thuê nhà ở xã hội. Đồng thời, giúp nâng cao trách nhiệm giải trình của cơ quan quản lý và chủ đầu tư, góp phần phát triển kinh tế gắn liền với bảo đảm an sinh xã hội.

Các diễn giả là các nhà quản lý, chủ đầu tư, chuyên gia pháp lý giải đáp trực tiếp thắc mắc của người dân có nhu cầu thuê, mua nhà ở xã hội.

Giải đáp thắc mắc của người dân về thủ tục mua nhà ở xã hội, bà Phạm Thị Hồng Hải, Giám đốc Chi nhánh số 6, Trung tâm Phục vụ hành chính công thành phố Hà Nội cho biết: Giấy xác nhận điều kiện về nhà ở là một trong những giấy tờ bắt buộc trong hồ sơ người dân nộp cho chủ đầu tư dự án nhà ở xã hội. Thời gian qua, các chi nhánh của trung tâm, đặc biệt tại các địa bàn có dự án mở bán, đã tiếp nhận số lượng lớn hồ sơ đề nghị xác nhận điều kiện nhà ở và cung cấp thông tin dữ liệu đất đai.

Để người dân nắm rõ và thực hiện thuận lợi, bà Hải thông tin, thủ tục này gồm bốn nội dung chính: thành phần hồ sơ, cách nộp hồ sơ, phí-lệ phí và một số lưu ý khi kê khai. Bà Hải lưu ý đến việc người dân cần chuẩn bị hai biểu mẫu: Mẫu số 14 theo Nghị định 151 của Chính phủ và Mẫu số 02 về giấy xác nhận điều kiện nhà ở theo Thông tư 05/2024 của Bộ Xây dựng.

Bà Phạm Thị Hồng Hải, Giám đốc Chi nhánh số 6, Trung tâm Phục vụ hành chính công thành phố Hà Nội.

Về cách nộp hồ sơ, trung tâm khuyến khích người dân thực hiện trên môi trường số. Sau khi điền hai biểu mẫu, công dân chỉ cần tải lên hệ thống và gửi đến đơn vị tiếp nhận. “Hiện thủ tục đã được cấu hình toàn trình, cho phép nộp hồ sơ tại nhà và nhận kết quả dưới dạng điện tử hoặc bản giấy theo nhu cầu”, bà Hải nói.

Về phí-lệ phí, theo Nghị quyết 06/2020 của Hội đồng nhân dân thành phố Hà Nội, phí cung cấp thông tin dữ liệu đất đai là 150.000 đồng. Tuy nhiên, nếu nộp hồ sơ trực tuyến, người dân được miễn hoàn toàn phí. Trường hợp nhận kết quả bản giấy tại nhà, công dân cũng không phải trả thêm bất kỳ khoản chi phí nào. Bà Hải nhấn mạnh, ngoài lợi ích về phí, nộp trực tuyến còn giúp tiết kiệm thời gian, chi phí đi lại và không làm gián đoạn công việc của người dân.

Người dân hỏi trực tiếp tại khuôn khổ hội nghị.

Dịp này, bà Hải cũng lưu ý người dân về thời hạn của giấy xác nhận điều kiện nhà ở. Theo Thông tư 32 mới ban hành, giấy xác nhận có hiệu lực trong 6 tháng. Do đó, người dân cần nộp đúng thời điểm dự án mở bán; nếu làm quá sớm, giấy có thể hết hiệu lực và không còn giá trị sử dụng.

“Trung tâm Phục vụ hành chính công thành phố Hà Nội nói chung và Chi nhánh số 6 nói riêng cam kết đồng hành cùng người dân trong quá trình thực hiện thủ tục, hỗ trợ tối đa để bảo đảm quyền lợi cho công dân. Mọi thắc mắc có thể liên hệ qua tổng đài và số điện thoại niêm yết trên các nền tảng của trung tâm”, bà Hải chia sẻ.

Trong khi đó, trả lời thắc mắc của người dân đến một số dự án nhà ở xã hội cụ thể, ông Lê Quang Huy, Phó Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần BIC Việt Nam lý giải về hiện tượng bốc thăm với dự án nhà ở xã hội Long Châu (Thượng Thanh, Long Biên), do nhu cầu thực tế của người dân chênh lệch quá lớn, nếu phân nhóm theo từng diện tích để bốc thăm thì không thể bảo đảm công bằng nên công ty đã quyết định tổ chức bốc thăm ngẫu nhiên cho toàn bộ hồ sơ hợp lệ, không phân chia theo từng nhóm diện tích” - ông Huy giải thích.

Ông Lê Quang Huy, Phó Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần BIC Việt Nam giải đáp quy trình bốc thăm căn hộ nhà ở xã hội.

Đối với đề nghị đổi căn hộ, ông Huy cho biết, việc khách hàng bỏ cọc hoặc không nhận căn sau bốc thăm có thể xảy ra và chủ đầu tư sẽ cập nhật lại danh sách căn còn trống. Tuy nhiên, không phải lúc nào việc đổi căn cũng thực hiện được, bởi số lượng căn hộ diện tích lớn rất hạn chế. “Hiện nay, chúng tôi chưa có cơ sở pháp lý đầy đủ để cho phép đổi căn theo nhu cầu cá nhân. Khi có hướng dẫn mới, chủ đầu tư sẽ thông báo chính thức để người dân theo dõi và thực hiện đúng quy định”, ông Huy nhấn mạnh.

Với câu hỏi về việc ưu tiên cho người khuyết tật khi bốc thăm mua nhà ở xã hội Rice City Long Châu, ông Huy chia sẻ, theo quy định hiện hành, trong 12 nhóm đối tượng được xét mua nhà ở xã hội, không có nhóm “người khuyết tật” là đối tượng riêng biệt được hưởng chính sách nhà ở xã hội. Tuy nhiên, yếu tố giới tính nữ và tình trạng khuyết tật chỉ được xem xét khi hai hoặc nhiều người cùng thuộc một nhóm đối tượng ưu tiên và có điều kiện ngang nhau. Lúc đó, việc phân thứ tự sẽ dựa vào tiêu chí phụ. Lấy ví dụ: nếu hai hồ sơ đều thuộc nhóm “thân nhân liệt sĩ”, nhưng một người là nữ và một người là nam, thì người nữ sẽ được ưu tiên trước. Tương tự, trong nhóm người có công cách mạng hoặc người bị thu hồi nhà, đất ở chưa được bố trí tái định cư, nếu có hai hồ sơ cùng điều kiện nhưng một người là người khuyết tật, thì hồ sơ của người khuyết tật sẽ được ưu tiên.

Hội nghị góp phần hỗ trợ người dân và doanh nghiệp giảm chi phí tuân thủ khi thực hiện chính sách hỗ trợ về nhà ở theo quy định Luật Nhà ở, giúp giảm gánh nặng giấy tờ và tăng tính minh bạch nhờ vào việc khai thác, sử dụng cơ sở dữ liệu.

Qua 2 giờ đồng hồ trao đổi thẳng thắn, cởi mở, hội nghị đối thoại đã đáp ứng đúng tinh thần hướng đến hiệu quả thực chất với tinh thần chuyển nền hành chính từ quản lý sang phục vụ, kiến tạo phát triển, lấy người dân và doanh nghiệp làm trung tâm phục vụ.

Tin tưởng rằng, với khởi đầu thuận lợi này, cùng sự chung sức đồng lòng của cả hệ thống chính trị thành phố, những vướng mắc thủ tục liên quan tới thuê, mua nhà ở xã hội sẽ thực sự tháo gỡ, từng bước đáp ứng mục tiêu “an cư lạc nghiệp” cho đông đảo nhân dân thủ đô mà Thành ủy, Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân thành phố đã đề ra.

Đồng thời cũng hy vọng rằng, qua đây, người dân thủ đô có nhu cầu mua, thuê mua nhà ở xã hội được tiếp cận đầy đủ thông tin cũng như góp phần hỗ trợ người dân và doanh nghiệp giảm chi phí tuân thủ khi thực hiện chính sách hỗ trợ về nhà ở theo quy định Luật Nhà ở, giúp giảm gánh nặng giấy tờ và tăng tính minh bạch nhờ vào việc khai thác, sử dụng cơ sở dữ liệu.

LÊ NGUYỄN