Gỡ vướng cho đào tạo đặc thù, nhất là trong lĩnh vực nghệ thuật

Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn trình bày tờ trình về 3 dự án Luật

Trong đó, dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Giáo dục nhận được sự quan tâm đặc biệt, khi tập trung tháo gỡ khó khăn, vướng mắc đối với các ngành nghề đào tạo chuyên sâu đặc thù, nhất là trong lĩnh vực nghệ thuật.

Theo Tờ trình, Luật Giáo dục năm 2019 đã thể chế hóa các quan điểm, định hướng lớn của Đảng về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo, đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước trong điều kiện kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế.

Luật cũng cụ thể hóa các quy định mới của Hiến pháp năm 2013, tạo sự đồng bộ và thống nhất trong hệ thống pháp luật, qua đó góp phần nâng cao chất lượng, hiệu quả của giáo dục và đào tạo.

Với vai trò là “luật khung” của ngành, Luật Giáo dục đã hình thành nền tảng hệ thống giáo dục quốc dân, khung trình độ quốc gia, đồng thời cùng với Luật Giáo dục đại học và Luật Giáo dục nghề nghiệp triển khai nhiều chính sách giáo dục cơ bản, mang lại những kết quả đáng ghi nhận trong việc nâng cao năng lực, trình độ của người học.

Hôm nay Quốc hội tiếp tục xem xét nhiều vấn đề quan trọng trong đó có Luật Giáo dục

Tuy nhiên, qua thực tế triển khai, một số quy định của Luật đã bộc lộ hạn chế, chưa theo kịp yêu cầu phát triển. Đặc biệt, hoạt động đào tạo các ngành, nghề đặc thù trong lĩnh vực nghệ thuật còn gặp nhiều vướng mắc do thiếu cơ chế pháp lý riêng phù hợp với đặc thù đào tạo năng khiếu.

Các vấn đề cụ thể được chỉ ra gồm: quy định về độ tuổi tuyển sinh, thời gian và tiến độ đào tạo, chuẩn đầu ra, khối lượng học tập tối thiểu chưa linh hoạt; mô hình đào tạo tích hợp giữa chương trình phổ thông và nghệ thuật chưa có hướng dẫn cụ thể; thiếu cơ chế công nhận liên thông, cấp văn bằng riêng, cùng với chính sách phát hiện và bồi dưỡng tài năng còn hạn chế.

Những bất cập này tạo ra rào cản trong quản lý và phát triển nguồn nhân lực nghệ thuật, đòi hỏi cần hoàn thiện khung pháp lý nhằm bảo đảm tính linh hoạt, đặc thù và hiệu quả trong đào tạo lĩnh vực này.

Để khắc phục, dự thảo Luật đề xuất một số nội dung quan trọng: sửa đổi, bổ sung khoản 2 Điều 9 để thể hiện rõ hơn nguyên tắc phân luồng sau trung học cơ sở; bổ sung thẩm quyền của Thủ tướng Chính phủ tại khoản 3 Điều 6 đối với việc quyết định các ngành, nghề chuyên sâu, đặc thù.

Đồng thời sửa đổi, bổ sung khoản 3 Điều 62 nhằm quy định về chương trình giáo dục chuyên sâu, đặc thù cho các trường năng khiếu nghệ thuật, thể dục thể thao. Đây được xem là giải pháp nhằm tháo gỡ khó khăn, mở đường cho mô hình đào tạo đặc thù phát huy hiệu quả, đặc biệt trong lĩnh vực nghệ thuật.

Trình bày Báo cáo thẩm tra ba dự án luật, Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội của Quốc hội Nguyễn Đắc Vinh cho biết Ủy ban thống nhất với định hướng sửa đổi, đồng thời tán thành các quy định liên quan đến đào tạo các ngành, nghề chuyên môn đặc thù.

Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội của Quốc hội Nguyễn Đắc Vinh cho biết, Ủy ban tán thành các quy định liên quan đến đào tạo các ngành, nghề chuyên môn đặc thù.

Theo ông, việc thể chế hóa chủ trương của Đảng về thu hút, đào tạo, bồi dưỡng, phát triển nguồn nhân lực nghệ thuật là cần thiết, nhằm khắc phục những vướng mắc đã tồn tại trong thực tế, giúp quá trình đào tạo được triển khai thuận lợi, hiệu quả hơn.

Thay mặt Ủy ban, ông cũng nhấn mạnh, việc bổ sung quy định cụ thể về đào tạo chuyên sâu trong các lĩnh vực đặc thù không chỉ tháo gỡ khó khăn mà còn tạo hành lang pháp lý vững chắc để phát triển nhân lực chất lượng cao, đáp ứng yêu cầu phát triển văn hóa – nghệ thuật trong thời kỳ mới.

Từ thực tế đó, việc sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Giáo dục được xác định là bước đi cần thiết, góp phần thể chế hóa kịp thời các chủ trương mới của Đảng, tiếp tục hoàn thiện khung pháp lý để nâng cao chất lượng và hiệu quả quản trị hệ thống giáo dục.

Đồng thời, dự án luật cũng hướng tới mục tiêu đẩy mạnh phân cấp, phân quyền trong bối cảnh đổi mới tổ chức bộ máy hành chính, xây dựng chính quyền địa phương hai cấp; khắc phục các điểm nghẽn trong quy định hiện hành, tạo động lực cho công cuộc đổi mới căn bản và toàn diện giáo dục, đào tạo.

Việc sửa đổi Luật lần này không chỉ nhằm đảm bảo tính phù hợp, thống nhất với các văn bản pháp luật mới mà còn hướng đến khơi thông nguồn lực, phát huy tiềm năng sáng tạo, đặc biệt trong lĩnh vực giáo dục nghệ thuật – nơi nuôi dưỡng nhân tài và bồi đắp nền tảng tinh thần, văn hóa của quốc gia.

THU SÂM; ảnh: TRẦN HUẤN