Gượng dậy sau cơn lũ

Người dân tại khu vực chợ Đồng Bụt, xã Yên Bình, tỉnh Lạng Sơn dọn dẹp bùn đất sau khi nước rút.

Chỉ còn lại đống hoang tàn

Trên đường chúng tôi đi từ xã Hữu Lũng vào Yên Bình của tỉnh Lạng Sơn, hàng trăm cửa hàng kinh doanh buôn bán, từ đồ gia dụng, tới shop quần áo, rồi điện tử, điện lạnh… đều khoác trên mình một lớp bùn đất dày đặc. Tài sản hư hỏng được người dân chất thành đống hai bên đường. Mất điện, mất nước nên sinh hoạt của người dân tạm thời chưa thể ổn định trở lại.

Dọc dài theo tuyến Tỉnh lộ 244 kết nối giao thông giữa Lạng Sơn và Thái Nguyên, nước vừa rút nên nhiều đoạn mặt đường vẫn còn bùn lầy nhão nhoét, có những chỗ “ổ gà” rộng cả nửa mét khiến xe di chuyển rất khó khăn. Hai bên đường đi, dấu tích của con lũ để lại còn in trên từng vách đá, bụi cây, như một lời khẳng định về sức mạnh của thiên nhiên mà vốn dĩ con người khó bề ngăn cản. Những cánh đồng lúa, ruộng ngô, vườn rau, vườn chuối… tất cả đều nằm bẹp dưới mặt đất và đang dần thối úa, khiến ai đi qua cũng không khỏi đau lòng.

Những con lợn chết nằm bên bờ sông Trung, xã Yên Bình.

Ngay bên đường, bờ sông Trung đoạn ở thôn Đồng Bụt, xã Yên Bình, đập vào mắt chúng tôi là cả trăm con lợn nằm “chổng vó lên trời”, con nào cũng nặng vài chục, thậm chí có con nặng cả tạ. Đây là lợn của các hộ dân chết vì nước lũ, rồi trôi về đây, chúng đang phân hủy nên bốc mùi hôi thối nồng nặc. Chúng đang được lực lượng chức năng thu gom, khử khuẩn, rồi chôn lấp để phòng ngừa dịch bệnh.

Cách đó không xa là khu chăn nuôi của gia đình ông Sơn, bên trong có hai khu chuồng chăn nuôi, với hơn 1.000 con lợn nái và lợn con, mái tôn đổ sập xuống lấp cả lối đi. Những con lợn chết nằm rải rác trong chuồng. Kế bên là chuồng gà tới cả nghìn con, mà giờ cũng bị nước lũ cuốn trôi, khiến chuồng trại “rỗng tuếch” đến lạnh lòng. Được biết, ước tính thiệt hại ban đầu có thể lên tới vài tỷ đồng.

Ghé qua khu chợ thôn Đồng Bụt, xã Yên Bình, trước lũ đây là một khu vực sầm uất của địa phương, có nhiều cửa hàng kinh doanh đủ các lĩnh vực nên cực kỳ phát triển. Nhưng chỉ trong ngày 7/10, lũ bất ngờ tràn về, nước dâng cao lên tới hơn 2m khiến cho các gia đình không kịp cứu hàng hóa.

Tại đây, chúng tôi trò chuyện với anh Đoàn Văn Lý, một hộ kinh doanh cửa hàng tạp hóa. Anh Lý kể: “Sáng 7/10, khi nước bắt đầu lên tới mép đường, gia đình cũng đã nỗ lực kê hàng hóa cao lên hơn 1m, nhưng đến đầu giờ chiều nước lên nhanh bất thường và chỉ vài tiếng sau nước đã ngập gần hết cửa hàng. Nước lên nhanh quá, chỉ vài giờ mà đã ngập tới quá đầu người, hai vợ chồng tôi đành bất lực nhìn nước lũ nhấn chìm toàn bộ cửa hàng, từ chăn ga, gối đệm, quần áo đến thực phẩm…

Bao nhiêu vốn liếng mua hàng hóa đều là tiền gia đình vay mượn, rồi gom góp bao năm làm lụng, chắt chiu gây dựng lên. Vậy mà chỉ chốc lát nó đã chìm sâu trong nước. Giờ nhìn đống hoang tàn này mà gia đình chưa biết phải bắt đầu lại như thế nào”. Vừa kể, anh Lý vừa nhìn đống hàng hóa nhà mình đang “ngập ngụa” trong bùn, mắt rưng rưng.

Một cửa hàng điện tử bị ngập.

Nỗi đau để lại

Càng đi sâu vào vùng tâm lũ, những gì chúng tôi chứng kiến lại càng thêm xót xa. Theo thống kê ban đầu của xã Yên Bình, mưa lũ đã khiến toàn bộ 22 thôn bị ngập; 2.500 hộ bị cô lập. Diện tích lúa, hoa màu, cây ăn quả, bị thiệt hại lên tới 2.230 ha; trong đó, lúa bị ngập úng 1.270 ha. Toàn xã có hơn 5.000 con lợn, trên 50.000 con gia cầm, phần lớn bị cuốn trôi, bị chết. Nhiều công trình cầu, cống, đường giao thông, trường học bị ảnh hưởng, ước tính thiệt hại khoảng 500 tỷ đồng.

Ông Lương Văn Bính, Phó Chủ tịch UBND xã Yên Bình cho biết: Yên Bình vốn là xã còn nhiều khó khăn ở vùng sâu, vùng xa của tỉnh Lạng Sơn. Đời sống của nhân dân chủ yếu dựa vào sản xuất nông nghiệp, chăn nuôi, nhưng sau trận mưa lũ lịch sử này, gần như toàn bộ tài sản của người dân đã bị nước lũ nhấn chìm, do vậy sẽ rất khó khăn trong quá trình tái thiết, ổn định lại đời sống.

Hơn 1.200ha lúa vụ mùa đang chuẩn bị thu hoạch gần như mất trắng; chăn nuôi cũng thiệt hại nặng, vật nuôi của nhiều hộ bị nước lũ cuốn trôi nên khả năng cao là nếu không được hỗ trợ người dân có nguy cơ thiếu đói. Hiện tại địa phương đang cố gắng đảm bảo đời sống cho nhân dân, không để ai bị đói, bị khát…

Ông Lương Văn Bính, Phó Chủ tịch UBND xã Yên Bình, tỉnh Lạng Sơn chia sẻ với phóng viên về tình hình thiệt hại sau cơn lũ.

“Song song với đó thì xã cũng phối hợp với cơ quan chuyên môn của tỉnh tập trung xử lý môi trường, thu gom, tiêu hủy xác vật nuôi chết, dọn rác thải để ngăn ngừa dịch bệnh sau lũ. Trước mắt xã sẽ tư vấn cho người dân mở rộng các mô hình trồng rau màu ngắn ngày, trồng dưa bao tử, trồng khoai tây năng suất cao để có thu nhập về thực phẩm. Về lâu dài, xã có kế hoạch đẩy mạnh sản xuất cây vụ đông với khoảng hơn 1.000ha để bù vào vụ mùa đã bị mất trắng”, ông Bình chia sẻ thêm.

Theo báo cáo, trên địa bàn tỉnh Lạng Sơn, mưa lũ đã khiến 3 người bị thương; khoảng 5.100 ngôi nhà bị sập, ngập nước, cô lập, sạt lở đất. Toàn tỉnh có trên 3.890ha lúa và hơn 1.000ha hoa màu bị ngập; nhiều cơ sở giáo dục bị ảnh hưởng nặng; 668 điểm đường giao thông bị sạt lở, ngập lụt. Nhiều cầu, ngầm và đường giao thông bị ngập cục bộ, sạt lở trên 50.160 m³; 29 cột điện bị gãy đổ, ngập lụt, gây mất điện diện rộng, mất mạng viễn thông. Tổng thiệt hại ước tính trên 1.050 tỷ đồng…

Gia đình ông Lương Văn Bản, thôn Làng Lỷ, xã Yên Bình, tỉnh Lạng Sơn dọn bùn đất sau lũ.

“Cơn lũ đi qua, xót xa ở lại”! Có lẽ giờ đây, trong công cuộc tái thiết để ổn định đời sống sau mưa lũ, chính quyền các địa phương bị ngập rất mong có hóa chất khử khuẩn để làm sạch môi trường cũng những nguồn nước. Còn với người dân, lúc này họ cũng chỉ mong được tiếp cận một nguồn vốn vay ưu đãi nào đó, hay giống cây trồng, vật nuôi để bắt tay vào đầu tư sản xuất, kinh doanh, dần dần ổn định xây dựng lại cuộc sống.

Trang Việt