Hà Nội siết chặt giám sát, xử lý nghiêm vi phạm môi trường

Mỗi dịp cuối năm và Tết Nguyên đán, Thủ đô Hà Nội lại đối mặt với áp lực gia tăng đột biến về rác thải sinh hoạt. Từ sau ngày 23 tháng Chạp, lượng rác phát sinh không chỉ tăng từ sinh hoạt hộ gia đình mà còn đến từ hoạt động thương mại, dịch vụ, lễ hội, vui chơi giải trí diễn ra dày đặc. Thực tế này đặt ra yêu cầu cấp thiết về một chiến lược quản lý vệ sinh môi trường bài bản, chủ động và đồng bộ.

Nhận diện rõ thách thức đó, UBND thành phố Hà Nội đã ban hành Kế hoạch số 355/KH-UBND ngày 20/12/2025 về tăng cường công tác vệ sinh môi trường trong dịp cao điểm cuối năm 2025, Tết Dương lịch 2026 và Tết Nguyên đán Bính Ngọ. Thông điệp xuyên suốt của kế hoạch là không để xảy ra tình trạng rác thải tồn đọng, ô nhiễm kéo dài, coi đây là thước đo năng lực quản trị đô thị và trách nhiệm phục vụ người dân.

Theo kế hoạch, toàn bộ hệ thống chính quyền từ thành phố đến cơ sở được giao nhiệm vụ triển khai đồng bộ theo đúng chức năng, thẩm quyền. Công tác thu gom, vận chuyển rác phải bảo đảm đúng giờ, đúng tần suất, đúng quy trình kỹ thuật; nhân lực, phương tiện được bố trí đầy đủ, sẵn sàng ứng trực 24/24 giờ trong suốt kỳ nghỉ lễ, Tết.

Điểm nhấn quan trọng của kế hoạch là bảo đảm vận hành an toàn, thông suốt các khu xử lý chất thải tập trung, đặc biệt là Nam Sơn, Xuân Sơn và các nhà máy điện rác. Sở Nông nghiệp và Môi trường được giao vai trò chủ trì, hướng dẫn, đôn đốc và giám sát chặt chẽ toàn bộ quy trình tiếp nhận, xử lý rác thải và nước rỉ rác trong thời gian cao điểm.

Các đơn vị vận hành khu xử lý phải chủ động xây dựng phương án phục vụ Tết, kiểm soát nghiêm phương tiện không đủ điều kiện kỹ thuật, che chắn rác hở, hạn chế mùi và ruồi muỗi, tuyệt đối không để xảy ra sự cố môi trường. Việc điều phối linh hoạt giữa chôn lấp và tạm chứa được tính toán kỹ lưỡng nhằm bảo đảm tiếp nhận hết lượng rác phát sinh khi khối lượng tăng cao đột biến.

Thành phố cũng đặc biệt nhấn mạnh kỷ cương, kỷ luật trong quản lý vệ sinh môi trường. Công tác giám sát, kiểm tra và xử lý vi phạm được duy trì liên tục, tập trung vào các “điểm nóng” về đổ trộm rác, phế thải xây dựng, phương tiện vận chuyển gây rơi vãi đất cát, nước rác ra đường.

Công an thành phố được giao tổ chức các đợt cao điểm ra quân kiểm tra, xử phạt hành chính; đẩy mạnh xử phạt nguội đối với các hành vi vi phạm. Việc áp dụng nghiêm các quy định tại Nghị quyết số 08/2025/NQ-HĐND được kỳ vọng tạo chuyển biến rõ nét về ý thức chấp hành pháp luật trong lĩnh vực vệ sinh môi trường, nhất là trong dịp Tết – thời điểm dễ phát sinh vi phạm.

Song song đó, Sở Xây dựng tăng cường kiểm tra các phương tiện vận chuyển rác thải, vật liệu xây dựng; yêu cầu các công trình che chắn, phủ bạt, tưới nước chống bụi, không để phát sinh ô nhiễm thứ cấp, góp phần giữ gìn mỹ quan đô thị.

Ở cấp cơ sở, UBND các phường, xã được xác định là “tuyến đầu” trong giữ gìn vệ sinh môi trường. Chủ tịch UBND cấp xã chịu trách nhiệm toàn diện nếu để xảy ra tình trạng tồn rác, ô nhiễm môi trường trên địa bàn. Các địa phương phải tổ chức phong trào tổng vệ sinh môi trường, làm sạch đường làng, ngõ xóm; chủ động phương án bảo đảm vệ sinh tại các khu vực tổ chức lễ hội, sự kiện, điểm bắn pháo hoa, nơi tập trung đông người.

Việc tăng cường tần suất thu gom, kiểm soát chặt chẽ các điểm tập kết rác, giám sát phương tiện vận chuyển và xử lý nghiêm vi phạm được xem là giải pháp trọng tâm nhằm ngăn ngừa phát sinh tồn đọng rác trong những ngày cao điểm.

Một điểm đáng chú ý trong kế hoạch là sự nhấn mạnh đến vai trò của cộng đồng. Thành phố khuyến khích đẩy mạnh các phong trào như “Ngày Chủ nhật xanh”, “Tuần lễ môi trường”, thi đua “Sáng – Xanh – Sạch – Đẹp”, huy động sự tham gia của các tổ chức chính trị – xã hội, doanh nghiệp, trường học và người dân. Đây được xem là giải pháp căn cơ để nâng cao ý thức, tạo sức lan tỏa bền vững trong bảo vệ môi trường đô thị.

Cùng với đó, công tác truyền thông được đẩy mạnh trên các cơ quan báo chí, phát thanh – truyền hình của thành phố, nhằm nêu gương mô hình hay, cách làm hiệu quả; đồng thời phê phán kịp thời các hành vi gây ô nhiễm, góp phần hình thành nếp sống văn minh, thanh lịch của người Hà Nội trong dịp Tết.

Với sự chuẩn bị kỹ lưỡng, phân công rõ trách nhiệm và quyết tâm cao của cả hệ thống chính trị, Kế hoạch 355/KH-UBND không chỉ nhằm giải quyết bài toán rác thải trong ngắn hạn, mà còn thể hiện tư duy quản trị môi trường theo hướng chủ động, bền vững. Việc giữ vững kỷ cương vệ sinh môi trường trong dịp cao điểm cuối năm và Tết Bính Ngọ 2026 được kỳ vọng sẽ tạo nên diện mạo đô thị sạch đẹp, an toàn, để mỗi người dân và du khách đón Tết trong không gian xanh, văn minh và trọn vẹn.

Hoàng Hằng