Hà Nội triển khai đánh giá tổng thể mạng lưới xe buýt

Một điểm chờ xe buýt trên đường Phạm Hùng. Ảnh tư liệu: Quốc Khánh/TTXVN

Theo kế hoạch, về giải pháp về xây dựng, hoàn thiện cơ chế, chính sách, UBND thành phố Hà Nội giao Sở Xây dựng Hà Nội chủ trì phối hợp với sở, ngành đơn vị liên quan rà soát, hoàn thiện hệ thống định mức, đơn giá cho vận tải hành khách công cộng bằng xe buýt làm cơ sở tổ chức đấu thầu hoặc đặt hàng cung cấp dịch vụ vận tải hành khách công cộng bằng xe buýt trên địa bàn thành phố; nghiên cứu, xây dựng chính sách về bố trí làn ưu tiên cho xe buýt; ưu tiên bố trí quỹ đất cho xây dựng điểm đầu cuối, trung chuyển, dừng đỗ xe buýt. Thời gian hoàn thành trong giai đoạn 2025-2026.

Ngoài ra, Sở Xây dựng và các đơn vị liên quan nghiên cứu, rà soát, tổ chức hợp lý hóa mạng lưới các tuyến xe buýt để tăng tính kết nối, trung chuyển hành khách giữa hệ thống vận tải hành khách công cộng bằng xe buýt với các tuyến đường sắt đô thị; Phối hợp với UBND các xã, phường và các đơn vị có liên quan, rà soát, điều chỉnh, mở rộng vùng phục vụ của xe buýt đến các khu vực chưa có xe buýt, các khu vực có nhu cầu cao (các khu đô thị, trung tâm thương mại, trường học, bệnh viện, nhà ga đường sắt, bến xe,...).

Về giải pháp phát triển mạng lưới tuyến xe buýt, trong kế hoạch nêu rõ: Giai đoạn 2025-2030, thành phố tập trung phát triển các tuyến xe buýt sử dụng điện, năng lượng xanh kết nối với các tuyến đường sắt đô thị (phát triển theo tiến độ các tuyến đường sắt đô thị đưa vào khai thác vận hành), các khu vực chưa có xe buýt, các khu đô thị mới, trung tâm hội chợ triển lãm quốc gia, bảo tàng.

Giai đoạn 2031-2035, thành phố phát triển tuyến xe buýt kết nối trực tiếp từ trung tâm của các đô thị vệ tinh tới các điểm trung chuyển ở khu vực vành đai của đô thị trung tâm. Trong các khu đô thị vệ tinh, phát triển các tuyến xe buýt gom, các tuyến kết nối đô thị tới các điểm danh lam thắng cảnh, di tích lịch sử, văn hóa của địa phương; phát triển các tuyến xe buýt trên nền các tuyến buýt nhanh BRT, đường sắt đô thị theo quy hoạch giao thông vận tải, từng bước hình thành nhu cầu sử dụng vận tải công cộng của người dân.

Khi các tuyến buýt nhanh BRT, đường sắt đô thị hình thành sẽ điều chỉnh lại các tuyến buýt theo hướng trở thành tuyến buýt gom, giải tỏa hành khách hoặc kết thúc hoạt động (nếu cần thiết); Phát triển các tuyến buýt kết nối tới các khu đô thị, trung tâm vui chơi giải trí, các khu cơ quan mới hình thành theo quy hoạch trong tương lai (Các cơ quan trung ương tại khu Tây Hồ Tây, Công viên Kim Quy, Nhà hát Ngọc Trai (Hồ Tây)...). Đồng thời, nghiên cứu, xây dựng phương án điều chỉnh hợp lý, tăng cường các tuyến buýt phục vụ kế hoạch chuyển đổi phương tiện theo Chỉ thị số 20/CT-TTg ngày 12/7/2025 của Thủ tướng Chính phủ và thời gian hoàn thành trong quý IV/2025.

Cũng trong thời gian từ năm 2025-2026, đối với điểm dừng xe buýt, UBND thành phố Hà Nội giao Sở Xây dựng phối hợp với UBND các xã, phường và các cơ quan, đơn vị có liên quan rà soát, hợp lý hóa lại toàn bộ các điểm dừng xe buýt về khoảng cách, sự phù hợp về vị trí để hành khách dễ dàng tiếp cận với mạng lưới tuyến và đảm bảo tính liên thông mạng (cự ly trung bình ≤ 500m trong nội thành và ≤ 800m ngoại thành), bố trí lại điểm dừng xe buýt tiếp cận gần các khu dân cư phù hợp với cơ sở hạ tầng, tổ chức giao thông và kế hoạch phát triển mạng lưới tuyến xe buýt.

Đồng thời, bố trí điểm dừng xe buýt theo hướng tích hợp tiếp cận gần các nhà ga đường sắt đô thị, các điểm trông giữ phương tiện, bãi đỗ xe, kết nối với các loại hình vận tải công cộng khác: xe taxi, xe đạp công cộng… để đa dạng hóa hình thức tiếp cận của người dân với các loại hình phương tiện công cộng đảm bảo cự ly trung chuyển giữa các loại hình ≤ 300m (thời gian đi bộ trung chuyển dưới 5 phút).

Cùng với đó, các đơn vị liên quan bổ sung hoàn thiện thông tin, mã hóa các điểm dừng xe buýt phục vụ công tác quản lý và truy cập thông tin trên phần mềm Busmap; Thiết kế và thi công dải tiếp cận và ô dừng của xe buýt tại điểm dừng theo đúng tiêu chuẩn; Cải tạo, sửa chữa tạo điều kiện tiếp cận đi bộ cho hành khách (sửa chữa, cải tạo vỉa hè, lòng đường, sơn kẻ vạch cho người qua đường); Tổ chức các điểm dừng kép để phân tách các tuyến buýt tại các điểm dừng có hơn 10 tuyến, hạn chế tình trạng quá tải và đồng thời tích hợp kết nối với các loại hình vận tải hành khách đô thị khác để đa dạng hóa phương thức tiếp cận xe buýt của người dân.

Đối với điểm đầu cuối, điểm trung chuyển, Sở Xây dựng cùng các đơn vị liên quan rà soát, nghiên cứu đầu tư cải tạo hệ thống điểm đầu cuối, điểm trung chuyển hiện có và đầu tư bổ sung các điểm phát triển mới theo hướng đồng bộ về hình ảnh, thân thiện và tiện ích cho hành khách, đáp ứng yêu cầu văn minh đô thị, đảm bảo xe buýt tập kết, vận hành an toàn; Nghiên cứu, phát triển các điểm kết hợp nhiều loại hình, kết nối đa phương thức để có thể đỗ xe, di chuyển bằng nhiều phương tiện giao thông công cộng khác nhau (Park & Ride) và bố trí lại điểm dừng xe buýt dọc hành lang các tuyến đường sắt đô thị số 2A, số 3 và tuyến buýt nhanh BRT.

Về hệ thống nhà chờ xe buýt, Sở Xây dựng Hà Nội chủ trì phối hợp với các đơn vị liên quan triển khai Dự án đầu tư xây dựng hệ thống nhà chờ xe buýt trên địa bàn thành phố Hà Nội giai đoạn 2026-2028 theo đúng quy định, bảo đảm hiệu quả; Nghiên cứu ưu tiên lựa chọn vị trí các nhà chờ đặt tại các khu du lịch, điểm du lịch hoặc gần nơi trung chuyển có đông khách du lịch để đáp ứng được nhu cầu di chuyển của du khách và người dân. Sở cũng lựa chọn phương án thiết kế, kiến trúc chung của các nhà chờ nên theo hướng xanh, thân thiện với môi trường, bảo đảm sáng, xanh, sạch, đẹp, văn minh, hiện đại.

Trong đó, các nhà chờ đặt tại các khu, điểm du lịch trọng điểm của thành phố, cần nghiên cứu lựa chọn phương án thiết kế, kiến trúc đặc sắc, gắn với giá trị văn hóa, lịch sử, tự nhiên của khu vực, tạo điểm nhấn hấp dẫn, ấn tượng đối với du khách và người dân; nghiên cứu bổ sung mã QR code cho thông tin chỉ dẫn tại các nhà chờ để thông tin về các tuyến xe buýt, tích hợp ứng dụng AI và chatbox để giải đáp thắc mắc, hướng dẫn lộ trình, thời gian di chuyển bằng xe buýt,… phục vụ nhu cầu di chuyển, đi lại của du khách và người dân được dễ dàng, thuận tiện nhất.

Ngoài ra, Sở Xây dựng Hà Nội tham mưu UBND thành phố ban hành quy định về bộ nhận diện thương hiệu, hình ảnh màu sơn cho phương tiện xe buýt tại Thủ đô Hà Nội; quy định về quảng cáo trên xe buýt (vị trí quảng cáo, phạm vi, diện tích được quảng cáo, nội dung, hình ảnh quảng cáo...) hoàn thành trong thời gian từ 2025-2026.

Bên cạnh đó, các doanh nghiệp kinh doanh vận tải phối hợp với Sở Xây dựng Hà Nội triển khai công tác đào tạo về nghiệp vụ vận tải, kỹ năng lái xe, an toàn giao thông bắt buộc đối với lái xe và nhân phục vụ trên xe sau khi tuyển dụng; xây dựng và triển khai bộ quy tắc ứng xử chung, hướng dẫn xử lý các tình huống trên xe đối với lái xe, nhân viên phục vụ trên xe. Các doanh nghiệp kinh doanh vận tải cần lập kế hoạch lao động định kỳ hàng năm và có kế hoạch cho việc đào tạo, tuyển dụng lao động.

Cũng trong giai đoạn 2025-2026, UBND thành phố Hà Nội đã giao Sở Xây dựng Hà Nội chủ trì phối hợp với các sở, ngành, cơ quan liên quan triển khai hệ thống vé điện tử liên thông cho giao thông công cộng trên địa bàn thành phố Hà Nội; Tiếp tục hoàn thiện, phát triển hệ thống thông tin hành khách, bản đồ xe buýt, phần mềm Busmap, quản lý cơ sở hạ tầng vận tải hành khách công cộng; Phát triển hệ thống bảng điện tử tại các nhà chờ, điểm đầu cuối, điểm trung chuyển để thông tin cho hành khách về thời gian xe đến bến; lắp đặt camera tại các điểm trung chuyển để theo dõi, quản lý, đảm bảo an ninh cho hành khách.

Đặc biệt, các sở, đơn vị liên quan thường xuyên duy tu, duy trì và nâng cấp hệ thống giám sát hành trình (GPS) và các phần mềm ứng dụng (Busmap, quản lý cơ sở hạ tầng…), hướng tới việc thống nhất một phần mềm quản lý chung của thành phố có đầy đủ thông tin, dữ liệu, thuận tiện cho công tác quản lý điều hành vả sử dụng của hành khách.

Nguyễn Thắng (TTXVN)