Hà Nội: Vận động giới trẻ kết hôn trước tuổi 30, sinh đủ 2 con trước 35 tuổi

Ông Vũ Duy Hưng trả lời báo chí về chính sách dân số trên địa bàn Hà Nội

Pháp lệnh Dân số sửa đổi vừa được Ủy ban Thường vụ Quốc hội thông qua đầu tháng 6-2025 đã bãi bỏ quy định “mỗi cặp vợ chồng chỉ được sinh một hoặc hai con”.

Trước đó vào tháng 3-2025, Ủy ban Kiểm tra Trung ương cũng ban hành Hướng dẫn số 15 sửa đổi một số điều trong Hướng dẫn năm 2022 về xử lý kỷ luật tổ chức đảng, đảng viên vi phạm. Theo đó, đảng viên sinh con thứ ba trở lên sẽ không bị kỷ luật…

Điều này có đồng nghĩa với việc các gia đình được khuyến khích sinh số con thoải mái hay không?

Trả lời báo chí, ông Vũ Duy Hưng, Chi cục trưởng Chi cục Dân số, Trẻ em và Phòng, chống tệ nạn xã hội Hà Nội (thuộc Sở Y tế Hà Nội) cho biết, hiện nay, Bộ Y tế đang tham mưu Chính phủ xây dựng, trình Quốc hội Luật Dân số để thay thế Pháp lệnh dân số.

Tuy nhiên, trước tình trạng thực tế khá cấp bách hiện nay, trong khi Luật Dân số đang xây dựng, Chính phủ đã trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội sửa đổi pháp lệnh dân số để có công cụ triển khai thực hiện ngay các chính sách mới.

Việc sửa đổi các quy định về số con của mỗi gia đình nhằm điều chỉnh tình trạng chênh lệch mức sinh giữa các vùng và nhóm đối tượng, ngăn ngừa mức sinh giảm quá thấp, không đạt mức sinh thay thế.

Nguyên nhân do mức sinh tại Việt Nam đang giảm, từ 2,11 con/phụ nữ năm 2021 xuống 1,91 con/phụ nữ vào năm 2024 - tức đã xuống dưới 2, (con số đáng cảnh báo) và có thể tiếp tục giảm trong những năm tới.

“Về chuyên môn, mức sinh thay thế là tỷ lệ số con trên số phụ nữ đạt từ 2,01 đến 2,09, chứ không bắt buộc phải tròn 2,1” – ông Hưng nói. Trong cả nước hiện có nhiều tỉnh, thành phố có tỷ lệ sinh dưới mức sinh thay thế, đặc biệt nhiều địa phương phía nam như TP HCM, Cần Thơ… giảm sâu so với mức sinh thay thế (đã xuống dưới 1,5 con/ phụ nữ).

Theo quy định mới tại Pháp lệnh dân số được sửa đổi, các cặp vợ chồng được quyền quyết định thời điểm sinh con, số lượng con và khoảng cách giữa các lần sinh, căn cứ vào độ tuổi, tình trạng sức khỏe, điều kiện học tập, lao động, công tác, thu nhập và khả năng nuôi dạy con của từng cá nhân, cặp vợ chồng, trên cơ sở bình đẳng. Việc triển khai quy định mới này cũng cần phù hợp với từng địa phương và điều kiện từng gia đình.

Với Hà Nội, ông Hưng cho biết, hiện thành phố đang bước vào giai đoạn cơ cấu “dân số vàng”.

Đây là thời điểm thuận lợi để thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội một cách bền vững. Những năm gần đây, nhận thức của người dân Thủ đô về chính sách dân số đã có những chuyển biến tích cực, tỷ lệ các gia đình sinh đủ hai con ngày càng tăng, chất lượng dân số cũng được cải thiện rõ rệt.

Song trên thực tế, mức sinh thay thế của Hà Nội hiện nay mặc dù được duy trì tuy nhiên chưa bền vững, chưa đạt mốc 2,10 con/phụ nữ. Tỷ số giới tính khi sinh đã được kiểm soát, giảm dần hàng năm nhưng vẫn còn cao so với quy luật tự nhiên do nhiều nơi một bộ phận nhân dân vẫn chịu nhiều ảnh hưởng nặng nề bởi các định kiến giới…

“Trước đây, chúng ta tuyên truyền là mỗi gia đình sinh từ một đến hai con. Bây giờ, chúng ta tuyên truyền là hãy sinh đủ hai con. Tất nhiên những cặp vợ chồng có nhu cầu hơn, điều kiện tốt hơn thì có thể sinh thêm con mà không lo vi phạm về chính sách dân số” – ông Vũ Duy Hưng nói.

“Với riêng Hà Nội, ngoài tổ chức các hoạt động truyền thông cung cấp thông tin về hệ lụy của vấn đề mức sinh thấp, thành phố cũng sẽ truyền thông, vận động nam, nữ thanh niên “không kết hôn muộn, kết hôn trước tuổi 30, không sinh con muộn và sinh đủ 2 con trước 35 tuổi”.

Đây là thông điệp rất quan trọng để đảm bảo sức khỏe sinh sản của phụ nữ” - Chi cục trưởng Chi cục Dân số, Trẻ em và Phòng, chống tệ nạn xã hội Hà Nội cho biết thêm.

Tiến Hưng