Hàng ngàn hộ kinh doanh bắt đầu 'chia tay' thuế khoán, sử dụng hóa đơn điện tử

Thực hiện lộ trình tại Nghị định 70/2025/NĐ-CP của Chính phủ, kể từ ngày 1-6, các hộ kinh doanh nộp thuế khoán có doanh thu từ 1 tỉ đồng/năm đã chính thức bước vào giai đoạn bắt buộc phải lập hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền có kết nối dữ liệu với cơ quan thuế.

Đây được xem là bước chuyển đổi mang tính then chốt nhằm hiện đại hóa công tác quản lý thuế đối với hộ kinh doanh, giúp hộ kinh doanh thực hiện kịp thời, chính xác, đầy đủ nghĩa vụ thuế.

Hộ kinh doanh bắt đầu thích ứng

Tại một cửa hàng kinh doanh thời trang có thương hiệu trên đường Lê Văn Sỹ (quận 3), chị Thanh Mai trưởng cửa hàng thoăn thoắt xếp đồ vào túi cho khách rồi nhanh nhẹn bấm máy POS. Tờ hóa đơn điện tử có mã của cơ quan thuế được in ra ngay tức thì. Chị Mai là một trong những người ủng hộ quy định mới này.

“Thật ra cửa hàng tôi đã dùng phần mềm quản lý và máy POS từ lâu để kiểm soát hàng hóa, doanh thu cho chính xác. Giờ chỉ cần thêm thao tác kết nối với cơ quan thuế là xong, không có gì phức tạp cả. Tôi thấy mừng thì đúng hơn” - chị Mai chia sẻ.

Theo chị Mai, điều quan trọng nhất là quy định này tạo ra một môi trường kinh doanh công bằng. Trước đây, nhiều cửa hàng xung quanh bán rất chạy nhưng vẫn nộp mức thuế khoán như chị, điều này không thực sự công bằng trong việc thực hiện nghĩa vụ thuế. Quy định này, ai bán nhiều, doanh thu cao thì nộp thuế nhiều, như vậy mới đúng, mới khuyến khích người ta làm ăn đàng hoàng, minh bạch từ đầu.

Nhiều hộ kinh doanh đã chuyển đổi sang sử dụng máy tính tiền từ lâu nên việc chuyển đổi qua kết nối với cơ quan thuế để xuất hóa đơn điện tử rất thuận tiện. Ảnh minh họa: QH/AI

Việc lập hóa đơn đầy đủ cho người mua hàng còn là cách để xây dựng uy tín, thương hiệu cho cửa hàng trong mắt khách hàng, đặc biệt là khi người mua cần hóa đơn để xử lý các trường hợp bảo hành, tranh chấp nếu có xảy ra. Hơn nữa, có hóa đơn điện tử trong tay giúp cho khách hàng tham gia chương trình hóa đơn may mắn do cơ quan thuế tổ chức làm gia tăng thêm lợi ích cho khách hàng khi đến mua hàng.

Tuy nhiên, cũng có những hộ kinh doanh lo lắng. Ông Thanh Sơn, chủ một cửa hàng vật liệu xây dựng ở quận 12 cho biết doanh thu hiện nay trên 1 tỉ đồng thuộc diện phải áp dụng hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền, nhưng lo lắng trong thời gian tới có khả năng tình hình xây dựng chậm lại, buôn bán vật liệu xây dựng, cho thuê cũng ế ẩm hơn hẳn, chưa chắc đã giữ được mức doanh thu như hiện nay.

“Giờ lại nghe phải bỏ thuế khoán, chuyển sang máy tính tiền, hóa đơn điện tử..., tôi cũng không biết sao, đang nhờ cơ quan thuế hỗ trợ. Chứ nói thiệt, giờ mà sử dụng máy tính tiền, tôi sợ bấm sai, bấm lộn lắm” - ông Sơn bộc bạch.

Cơ quan thuế tăng sức hỗ trợ

Trao đổi với PLO, ông Phan Văn Dũng, Phó Chi cục trưởng Chi cục Thuế khu vực II (TP.HCM) cho biết, việc áp dụng hóa đơn điện tử là một bước đi quan trọng và tất yếu trong lộ trình hiện đại hóa công tác quản lý thuế, nhưng trên hết là hướng đến sự công bằng và minh bạch trong việc thực hiện nghĩa vụ thuế của khu vực hộ kinh doanh.

Lý giải về việc làm sao cơ quan thuế TP.HCM xác định được hộ kinh doanh nộp thuế khoán có doanh thu trên 1 tỉ đồng/năm, ông Dũng cho biết đó là căn cứ vào số liệu lập bộ sổ thuế năm 2025. Dữ liệu được tổng hợp từ việc hộ kinh doanh tự kê khai, sau đó cơ quan thuế đối chiếu với cơ sở dữ liệu khảo sát của ngành và đặc biệt là phải có sự thẩm định, xác thực từ Hội đồng tư vấn thuế của các xã, phường. Quy trình phối hợp đa bên này đảm bảo việc xác định mức doanh thu khoán là chính xác và khách quan.

Các bước từ lúc đăng ký ban đầu cho đến khi vận hành, lập hóa đơn điện tử đều có sự hỗ trợ của cơ quan thuế, công chức thuế và các nhà cung cấp giải pháp đối với hộ kinh doanh. Ảnh minh họa: QH

Theo ông Dũng, lợi ích rõ ràng nhất mà quy định mới mang lại chính là sự công bằng. Trong mô hình thuế khoán trước đây, khó tránh khỏi trường hợp hai hộ kinh doanh có quy mô tương đương nhưng doanh thu thực tế chênh lệch lại nộp cùng một mức thuế, điều này vô hình trung tạo ra sự bất bình đẳng trong việc thực hiện nghĩa vụ thuế.

Với hóa đơn điện tử, mọi thứ trở nên minh bạch doanh thu được thể hiện chính xác qua từng hóa đơn xuất ra. Theo đó, người bán được nhiều hàng hơn sẽ đóng góp cho ngân sách nhà nước nhiều hơn. Đây chính là nguyên tắc sòng phẳng trong kinh doanh và trong thực hiện nghĩa vụ thuế. Đối với cơ quan thuế, việc này giúp nắm bắt kịp thời, chính xác doanh thu, từ đó có biện pháp quản lý hiệu quả, chống thất thu, góp phần cho một môi trường kinh doanh lành mạnh.

Giải đáp lo ngại của các hộ kinh doanh về sự phức tạp, ông Dũng nhấn mạnh rằng trên thực tế việc sử dụng hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền vô cùng đơn giản. Các bước từ lúc đăng ký ban đầu cho đến khi vận hành, lập hóa đơn điện tử đều có sự hỗ trợ của cơ quan thuế, công chức thuế và các nhà cung cấp giải pháp, chỉ qua vài thao tác và qua một, hai lần sử dụng là có thể lập hóa đơn thành thục. Hộ kinh doanh nắm rõ được nghĩa vụ thuế phải nộp của mình bằng một công thức duy nhất: lấy doanh thu thực tế trên hóa đơn nhân với một mức thuế suất cố định.

Các nhà cung cấp giải pháp hóa đơn điện tử đã cam kết hỗ trợ miễn phí 100% chi phí hóa đơn và miễn phí 100% phí duy trì dịch vụ từ nay cho đến hết tháng 12-2025. Ảnh: QH

Đơn cử như với hoạt động thương mại, phân phối hàng hóa, lĩnh vực chiếm tỷ trọng lớn, tổng mức thuế suất chỉ là 1,5% trên doanh thu (thuế GTGT 1% + thuế thu nhập cá nhân 0,5%). Mức thuế này rõ ràng, dễ hiểu, giúp các hộ kinh doanh dễ dàng tính toán và chủ động trong hoạt động của mình.

Trước những băn khoăn về chi phí, ông Dũng cũng thông tin thêm về chương trình hỗ trợ thiết thực từ các nhà cung cấp giải pháp hóa đơn điện tử đã cam kết hỗ trợ miễn phí 100% chi phí hóa đơn và miễn phí 100% phí duy trì dịch vụ từ nay cho đến hết tháng 12-2025. Sau giai đoạn này, chi phí cũng rất hợp lý, chỉ khoảng vài chục đồng cho mỗi hóa đơn và phí duy trì hàng năm khoảng 1,5 đến 2 triệu đồng. Như vậy, bài toán chi phí không phải là gánh nặng cho hộ kinh doanh.

“Cơ quan thuế cùng các nhà cung cấp giải pháp sẽ tiếp tục đồng hành, hỗ trợ tối đa để các hộ kinh doanh nhanh chóng làm quen và nhận thấy những lợi ích thiết thực mà quy định mới mang lại, cùng nhau xây dựng một môi trường kinh doanh ngày càng minh bạch và phát triển bền vững” - ông Dũng chia sẻ.

TP.HCM: Hiện có gần 9.000 hộ kinh doanh chuyển qua hóa đơn điện tử

Chi cục Thuế khu vực II cho biết theo Nghị định 70/2025/NĐ-CP, từ ngày 1-6-2025, có 14.773 hộ kinh doanh tại TP.HCM có doanh thu từ 1 tỉ đồng/năm phải sử dụng hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền. Tính đến ngày 28-5-2025, đã có 8.661 hộ kinh doanh đăng ký thành công, đạt tỷ lệ 59%.

QUANG HUY - THU HÀ