Hành trình đi tìm con chữ của những học sinh có hoàn cảnh đặc biệt

Hành trình đi tìm con chữ

Là học sinh đang học phổ cập buổi tối tại Trường THCS Châu Thành, phường Vũng Tàu (TP Vũng Tàu cũ), em Nguyễn Đình Khang, 17 tuổi, tâm sự: Năm 12 tuổi Khang theo học lớp 6 ở quê nhà Bình Định. Thời gian này em rất lơ là, thường xuyên bỏ học theo bạn đi chơi. Bỏ học nhiều, không theo kịp bạn bè, Khang bỏ ngang việc học.

Học sinh lớp phổ cập mỗi tối được trang bị kiến thức như chính khóa

Rồi Khang theo chị gái vào Vũng Tàu sinh sống. Đến năm 2020 tình hình dịch bệnh Covid-19 bùng phát Khang quay lại quê nhà Bình Định sống cùng gia đình.

Năm 2022, Nguyễn Đình Khang tiếp tục hành trình vào Nam tìm việc làm và cũng tìm lại con chữ đã quên lãng nhiều năm liền.

Qua giới thiệu của người thân, bạn bè, Khang tìm đến lớp học phổ cập ban đêm tại Trường THCS Châu Thành, phường Vũng Tàu để xin học tiếp. Khang được Ban giám hiệu nhà trường tiếp nhận, học lại lớp 6 ở tuổi 15 và được chọn làm lớp trưởng.

Giờ học thể dục thể chất tại lớp phổ cập ban đêm của Trường THCS Châu Thành

Nguyễn Đình Khang chia sẻ, ban ngày em phụ bốc vác hàng cho người thân ở phường Tam Thắng (TP.Vũng Tàu cũ), đêm đến em tranh thủ đến lớp để bổ sung kiến thức.

"Do quá khứ ham chơi, biếng học nên em bỏ từ lớp 6. Hiện ban ngày thì em đi bốc vác ve chai, bữa có bữa không, buổi tối từ thứ Hai đến thứ Sáu đi học ban đêm còn thứ Bảy thì học từ chiều. Học lớp phổ cập ở Trường Châu Thành rất tốt, cô giáo hỗ trợ rất nhiều, quan trọng là việc học không khắt khe như chính khóa ban ngày. Em hứa cố gắng học tập, hoàn thành xong lớp 9 để đi học nghề" - em Nguyễn Đình Khang cho biết thêm.

Phạm Kỳ Phương, 17 tuổi cũng đang theo học lớp 9 phổ cập tại trường THCS Châu Thành chia sẻ, em đang học lớp 9 chính khóa ở tỉnh Bình Dương (cũ) nay là TP.HCM thì ba mẹ chia tay, Kỳ Phương về sinh sống với ba.

Thời điểm này, vì buồn chuyện gia đình nên em bắt đầu bỏ bê việc học, theo bạn xấu la cà các điểm vui chơi, cà phê… Rồi qua một số biến cố, Kỳ Phương nhận ra việc học là quan trọng nên em về Vũng Tàu xin nhập học lớp phổ cập ban đêm tại trường THCS Châu Thành.

Nhiều em lớp phổ cập cố gắng sẽ hoàn thành chương trình THCS sẽ theo học tiếp trường nghề để định hướng tương lai

Ban ngày Phương phụ bán cà phê ở đường Nguyễn An Ninh (phường Tam Thắng) còn ban đêm em tranh thủ đến lớp để bổ sung kiến thức đã bị gián đoạn truớc đó. Phương sẽ cố gắng học tập để thi vào Đại học.

Kỳ Phương chia sẻ: "Hiện em đang ở với ba, mẹ thì có gia đình riêng. Do hồi đó ham chơi, thấy việc học không quan trọng nên bỏ, giờ thì suy nghĩ lại nên đi học tiếp. Do đã có bạn học ở đây rồi nên động viên nhau đến đây học, em bắt đầu học từ đầu năm 2025. Ban ngày từ 2 đến 6h thì em phụ bán cà phê, tối đến thì vào trường học. Ở đây thầy cô rất thân thiện, thương yêu học sinh. Em sẽ phấn đấu học tập bằng các bạn cùng trang lứa và đậu vào Đại học để đi làm".

Trăn trở người thầy

Bà Nguyễn Thị Minh Nhung, Hiệu phó Trường THCS Châu Thành cho biết, qua tìm hiểu tâm tư, nguyện vọng hầu hết học sinh tìm đến lớp phổ cập ban đêm chủ yếu là hoàn tất chương trình THCS, xa hơn là các em được học nghề để có hướng đi cho tương lai.

Nắm bắt được tâm tư này, Ban giám hiệu nhà trường vận động mỗi giao viên tranh thủ sau giờ dạy chính khóa tham gia giảng dạy lớp phổ cập.

Đối với giáo viên trực tiếp đứng lớp, chính quyền địa phương hỗ trợ một phần kinh để động viên tinh thần giáo viên, tạo động lực đến lớp thường xuyên.

"Hầu hết giáo viên ai cũng vậy, muốn thực hiện chương trình giáo dục phổ cập phải thu xếp thời gian hợp lý giữa gia đình và công việc. Buổi chiều các cô phải đón con tan học, cơm nước xong rồi đến lớp ban đêm. Những giáo viên trẻ, vướng bận việc gia đình thì Ban giám hiệu tạo điều kiện cho các cô dạy trễ, còn giáo viên lớn tuổi có thời gian nhiều thì có thể day sớm (tiết 1) để hỗ trợ giáo viên trẻ" - bà Nhung cho biết.

Bà Nguyễn Thị Mỹ Châu, Hiệu trưởng Trường THCS Phước Thắng, phường Phước Thắng (TP Vũng Tàu cũ), TP.HCM cho biết, năm 2003 bà về trường Phước Thắng công tác (lúc đó là giáo viên) thì lớp phổ cập ban đêm đã hình thành từ trước.

Bà Nguyễn Thị Mỹ Châu, Hiệu trưởng Trường THCS Phước Thắng mong các em học tập nghiêm túc để tạo động lực cho người thầy

Ngày về trường, bà Châu cũng tham gia giảng dạy các em. Thời điểm đó trường lớp không khang trang như hiện nay, các em đến lớp cũng không có sách vở, quần áo…

Để vận động các em ra lớp phổ cập, hết giờ dạy chính khóa, nhà trường cử giáo viên đến từng nhà vận động phụ huynh cho các em đi học. Có nhiều gia đình khó khăn, các em còn là lao động chính nên việc vận động đến lớp là điều không thể.

Nhiều học sinh có hoàn cảnh khó khăn, có em là trụ cột chính của gia đình nên việc vận động các em ra lớp là điều không dễ

Để đảm bảo điều kiện cho các em đến lớp, cán bộ, giáo viên còn vận động tập sách, quần áo cũ gửi tặng các em để các gia đình yên tâm.

Bà Châu tâm sự, giáo viên chỉ mong các em có thiện chí học tập để người thầy có thêm động lực. "Ở trường lớp phổ cập này giáo viên dỗ nhiều hơn dạy, dỗ làm sao cho học sinh ngoan trước rồi sau đó mình dạy sau. Giáo viên chỉ mong các cháu ngoan, có thái độ tốt trong học tập. Học sinh nghèo thì tôi thương, học sinh chưa tốt thì giáo viên nhiệt tình dạy, nhưng học sinh hư tự nhiên giáo viên cảm thấy bất lực giống như làm một việc gì đó mà không thành công, cũng trăn trở và buồn lắm" - bà Châu chia sẻ thêm.

Các lớp học luôn sáng đèn mỗi đêm

Sự ân cần, nhiệt tình của đội ngũ giáo viên 2 trường THCS Phước Thắng và Châu Thành đã tiếp thêm động lực cho học sinh trong suốt hơn 30 năm qua. Tỷ lệ học sinh phổ cập đậu tốt nghiệp THCS mỗi năm tăng từ 10-15%, nhiều em đủ điều kiện học tập tại các trường nghề (tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu cũ), có việc làm ổn định, thậm chí có nhiều em từ lớp học phổ cập này được chắp cánh, đeo đuổi ước mơ ở cấp học cao hơn. Đó là hạnh phúc của những người thầy đang ngày đêm đứng lớp ở những ngôi trường này.

Lưu Sơn/VOV-TP.HCM