Hành trình 'thắp sáng' tri thức giữa đại ngàn xứ Nghệ

Đoàn Kinh tế Quốc phòng 4 khai giảng lớp xóa mù chữ ở xã Tri Lễ. (Ảnh: CSCC)

Khát vọng thoát nghèo nhờ con chữ

Xã miền núi biên giới Tri Lễ cách trung tâm tỉnh Nghệ An hơn 200km về phía Tây Bắc, là nơi sinh sống của đồng bào Thái, Khơ Mú, Mông... Do địa hình chia cắt, cuộc sống nghèo khó khiến nhiều người dân nơi đây không có cơ hội đến trường hoặc phải bỏ học giữa chừng.

Chính rào cản về giáo dục này khiến nỗ lực cải thiện sinh kế, vươn lên thoát nghèo của người dân Tri Lễ trở nên gian nan hơn, cái đói, cái nghèo vẫn luôn tiềm ẩn, đeo bám.

Xuất phát từ thực tế này, việc tổ chức và duy trì các lớp học xóa mù chữ tại xã Tri Lễ đã trở thành một nhiệm vụ chiến lược, với mục tiêu kép: nâng cao dân trí và tạo đà cho công cuộc xóa đói giảm nghèo, phát triển văn hóa - xã hội tại địa phương.

Hoàn thành khóa học xóa mù chữ do Đoàn Kinh tế Quốc phòng 4 (Quân khu 4) tổ chức, chị Quang Thị Hóa (SN 1982, trú tại bản Lam Hợp, xã Tri Lễ) không giấu nổi niềm hạnh phúc sau nhiều năm sống trong cảnh không biết đọc, biết viết.

Giờ đây chị có thể tự mình xem và sử dụng điện thoại, thực hiện những phép tính đơn giản để phục vụ mua bán và giao tiếp bằng tiếng phổ thông.

"Trước đây do đời sống khó khăn, đường sá xa xôi nên tôi không có điều kiện để đi học chữ, cả tiếng Kinh cũng không biết. Sau khi được chồng và con động viên, tôi tham gia lớp xóa mù chữ", chị Hóa chia sẻ.

Biết chữ, cánh cửa tri thức với chị Hóa và nhiều học viên khác đã thực sự mở ra. Người dân có thể tự đọc chữ trên tivi, sử dụng điện thoại để nhắn tin, tìm kiếm thông tin, đọc báo, đọc sách.

Việc này không chỉ nâng cao chất lượng đời sống tinh thần mà còn là chìa khóa để họ tiếp thu, học hỏi những kiến thức mới, áp dụng vào sản xuất và chăn nuôi.

Học viên các lớp xóa mù chữ chủ yếu là các bà, các mẹ.

Từ năm 2017 đến nay, Đoàn Kinh tế Quốc phòng 4 phối hợp với ngành Giáo dục và chính quyền địa phương mở hơn 20 lớp học xóa mù chữ, chống tái mù và phổ biến kiến thức khoa học kỹ thuật, giúp trên 500 người dân thoát nạn mù chữ.

Bên cạnh đó, đơn vị còn vận động hàng trăm học sinh bỏ học trở lại trường và phối hợp với các nhà trường tăng cường dạy tiếng phổ thông cho trẻ em, song song với việc giữ gìn bản sắc văn hóa địa phương.

Điểm tựa chính sách cho lớp xóa mù chữ

Nhận thức rõ tầm quan trọng của công tác xóa mù chữ, những năm qua, Nghệ An có những chính sách cụ thể và thiết thực để thúc đẩy phong trào. Điển hình là việc HĐND tỉnh ban hành Nghị quyết số 10/2023/NQ-HĐND, quy định một số nội dung và mức chi thực hiện công tác xóa mù chữ và phổ cập giáo dục theo đề án "Xây dựng xã hội học tập giai đoạn 2021 - 2030".

Theo đó, tỉnh hỗ trợ người dân tham gia học xóa mù chữ với mức chi tối đa lên đến 1,8 triệu đồng/người/chương trình.

Ngoài ra, địa phương còn triển khai nhiều chính sách hỗ trợ khác như: hỗ trợ thắp sáng ban đêm, mua sổ sách theo dõi quá trình học tập, hỗ trợ giáo viên mua văn phòng phẩm, và đặc biệt là công tác tuyên truyền, vận động người mù chữ, tái mù chữ đến lớp.

HĐND tỉnh Nghệ An cũng quy định mức hỗ trợ cụ thể cho những người trực tiếp làm công tác xóa mù chữ, tạo động lực để họ gắn bó lâu dài với công việc ý nghĩa này.

Lớp học xóa mù chữ tại bản Lam Hợp, xã Tri Lễ.

Những nỗ lực không ngừng đó mang lại những kết quả đáng ghi nhận. Nghệ An được công nhận đạt chuẩn xóa mù chữ mức độ 2 và đạt chuẩn phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ em 5 tuổi; đồng thời đạt chuẩn phổ cập giáo dục tiểu học mức độ 3 và phổ cập giáo dục trung học cơ sở mức độ 1.

Lớp học xóa mù chữ ở Tri Lễ và nhiều nơi khác không đơn thuần chỉ dạy chữ. Tại đây, các giáo viên còn khéo léo lồng ghép việc tuyên truyền đường lối, chính sách của Đảng và Nhà nước; phổ biến kiến thức về chăm sóc sức khỏe, phòng chống dịch bệnh, và đặc biệt là hướng dẫn các kỹ thuật trồng trọt, chăn nuôi hiệu quả.

Chính điều này đã tạo nên sự thay đổi tích cực trong nếp nghĩ, cách làm của bà con, đặt nền móng quan trọng cho mục tiêu tuyên truyền, vận động, hướng dẫn người dân xóa đói, giảm nghèo một cách bền vững.

Hành trình "thắp sáng" những con chữ giữa đại ngàn biên giới vẫn còn nhiều thách thức, nhưng với sự quyết tâm của chính quyền, khát vọng vươn lên của người dân, ánh sáng của tri thức sẽ tiếp tục lan tỏa, xóa đi những "mảng tối" của đói nghèo, lạc hậu.

Phạm Tâm