Hiện thực hóa mục tiêu phát triển quốc gia lĩnh vực giáo dục và y tế

Quang cảnh phiên họp của Quốc hội tại Hội trường Diên Hồng. (Ảnh: ĐĂNG ANH)

Đây không chỉ là nhiệm vụ trọng tâm của nghị trường mà còn là thông điệp mạnh mẽ về quyết tâm chính trị, biến các nghị quyết của Đảng thành hành động cụ thể, thiết thực, đáp ứng kỳ vọng của cử tri và nhân dân cả nước.

Điểm nhấn trong chương trình làm việc, Quốc hội dành trọn ngày kỷ niệm Hiến chương Nhà giáo Việt Nam 20/11 để thảo luận toàn diện, đồng bộ “gói” tổng thể các dự án luật và nghị quyết liên quan ngành giáo dục. Việc thảo luận ba dự án luật then chốt: Luật Giáo dục (sửa đổi), Luật Giáo dục Đại học (sửa đổi) và Luật Giáo dục Nghề nghiệp (sửa đổi) thể hiện tầm nhìn chiến lược, căn cơ. Cách tiếp cận hướng tới xây dựng hệ sinh thái giáo dục thống nhất, liên thông, phá bỏ các rào cản giữa giáo dục phổ thông, đại học và dạy nghề vốn là những “điểm nghẽn” nhiều năm qua.

Các đại biểu Quốc hội thẳng thắn chỉ rõ những tồn tại, hạn chế và đề xuất nhiều giải pháp thiết thực, nhằm đáp ứng yêu cầu về nguồn nhân lực chất lượng cao, năng động, sẵn sàng cho chiến lược phát triển đất nước trong kỷ nguyên Cách mạng công nghiệp 4.0.

Trong nỗ lực lớn nhất chuyển hóa chủ trương thành cơ chế vànguồn lực cụ thể; Nghị quyết số 71-NQ/TW của Bộ Chính trị về đột phá phát triển giáo dục và đào tạo đã được Quốc hội quyết tâm cụ thể hóa ngay bằng một Nghị quyết của Quốc hội với những cơ chế, chính sách đặc thù, quy định pháp lý, tạo cơ sở pháp lý vững chắc để bố trí ngân sách, huy động nguồn lực và tháo gỡ các nút thắt về cơ
chế.

Tại các chương trình làm việc, lĩnh vực y tế và chăm sóc sức khỏe nhân dân nhận được sự quan tâm đặc biệt. Rút ra bài học từ đại dịch Covid-19, các cơ quan thẩm tra của Quốc hội và cơ quan soạn thảo của Chính phủ chuẩn bị kỹ lưỡng, thấu đáo các nội dung trình khi thảo luận về dự thảo Nghị quyết thực hiện hiệu quả Nghị quyết số 72-NQ/TW của Bộ Chính trị về một số giải pháp đột phá, tăng cường bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân.

Điểm mới trong cách tiếp cận lần này chuyển trọng tâm từ điều trị sang phòng ngừa và nâng cao sức khỏe chủ động. Các cơ chế, chính sách đặc thù được kỳ vọng sẽ tập trung vào việc hoàn thiện mạng lưới y tế cơ sở, phát triển y tế dự phòng, nâng cao năng lực cho đội ngũ cán bộ y tế, quan tâm đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số trong quản lý và khám, chữa bệnh.

Tiết thực hành tại cơ sở trường học của sinh viên Trường đại học Sư phạm Hà Nội. (Ảnh: THẾ ĐẠI)

Tại nghị trường, nhiều đại biểu đóng góp những ý kiến tâm huyết. Đại biểu Nguyễn Anh Trí (Đoàn Thành phố Hà Nội) cho rằng, cơ chế bảo hiểm y tế hiện nay đôi khi như một “barie” không còn phù hợp để hạn chế người bệnh từ tuyến dưới lên tuyến trên, về lâu dài cần xem xét thay đổi cách thức này.

Đại biểu Nguyễn Vân Chi (Đoàn Nghệ An) đề xuất, chỉ nên áp dụng ưu đãi, miễn thuế đối với các tổ chức tư nhân hoạt động trong lĩnh vực giáo dục, y tế tại vùng sâu, vùng xa nơi dịch vụ công lập chưa đáp ứng đủ, qua đó khuyến khích quá trình xã hội hóa trong lĩnh vực này mang lại hiệu quả và có trọng tâm, trọng điểm. Ghi nhận và chia sẻ ý kiến nhiều đại biểu, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi tại phiên họp Ủy ban Thường vụ Quốc hôịtuần qua bày tỏ băn khoăn về khả năng cân đối nguồn lực; và nhấn mạnh sự cần thiết phải phân định rõ nguồn vốn ngân sách Trung ương, địa phương, tính toán sao cho thực tiễn, khả thi, tránh dàn trải và nằm trong khả năng cân đối nguồn lực.

Thảo luận tại hội trường, vấn đề giám sát được đặc biệt nhấn mạnh. Nhiều đại biểu yêu cầu phải có một cơ chế giám sát chặt chẽ để bảo đảm mỗi đồng ngân sách đều được sử dụng hiệu quả, tạo ra thay đổi thực chất về giáo dục và y tế qua những “dự án đầu tư công trọng điểm” bằng những quyết sách căn cơ, lâu dài.

Tuần này, Chính phủ sẽ báo cáo Quốc hội nội dung chung quanh chủ trương đầu tư Chương trình mục tiêu quốc gia hiện đại hóa, nâng cao chất lượng giáo dục và đào tạo; chủ trương đầu tư Chương trình mục tiêu quốc gia về chăm sóc sức khỏe, dân số và phát triển giai đoạn 2026-2035.

Trước diễn biến phức tạp và hậu quả nặng nề của bão lũ lịch sử tại các tỉnh miền trung, Tây Nguyên, cử tri và nhân dân kiến nghị trong chương trình nghị sự,Quốc hội, Chính phủ cần quan tâm, thảo luận kỹ các chương trình, chính sách bảo vệ, chăm sóc sức khỏe nhân dân và bảo đảm an toàn, khôi phục hạ tầng cơ sở kinh tế-xã hội nói chung, ngành giáo dục và y tế nói riêng ở các vùng thiên tai trở thành yêu cầu cấp bách hàng đầu hiện nay.

Đến nay, theo ước tính chưa đầy đủ, có rất nhiều trường học bị hư hỏng, ngập lụt, thậm chí sập đổ, cùng với số lượng lớn học sinh không thể đến trường, có thể bị gián đoạn việc học tập kéo dài. Cơ sở vật chất xuống cấp nhanh chóng sau lũ đòi hỏi có những kế hoạch, nguồn lực rất lớn để phục hồi, xây dựng lại các công trình theo hướng kiên cố, an toàn và thích ứng với biến đổi khí hậu.

Hệ thống y tế cơ sở tại nhiều địa phương vùng chịu thiên tai nặng nề bị tê liệt, trạm y tế ngập, thuốc men, trang thiết bị hư hỏng, trong khi nhu cầu khám, chữa bệnh và chăm sóc sức khỏe, nhất là cho người già, trẻ em và phụ nữ tăng cao đột biến. Sức khỏe tinh thần của người dân sau mất mát quá lớn chịu sang chấn tâm lý là vấn đề được giới chuyên gia khuyến cáo cần được quan tâm kịp thời, đúng mức.

Chính quyền và người dân nhiều địa phương mong muốn Quốc hội, Chính phủ sớm đánh giá, xem xét cần có nghị quyết hoặc cơ chế đặc thù để kiện toàn mạng lưới y tế cơ sở vùng thường xuyên xảy ra thiên tai, trang bị hệ thống y tế dự phòng mạnh, dự trữ thuốc, vật tư chiến lược. Yêu cầu nữa trong các chương trình mục tiêu quốc gia trọng điểm cần chú trọng đẩy mạnh ứng dụng công nghệ số theo dõi sức khỏe và khám, chữa bệnh từ xa cho đồng bào vùng khó khăn, vùng sâu, vùng xa…

Hành động kịp thời, quyết liệt của Quốc hội và Chính phủ, nhất là trong giai đoạn khẩn trương, cấp bách hiện nay, sẽ là điểm tựa vững chắc, thể hiện trách nhiệm lớn để đồng bào, đồng chí khu vực miền trung và Tây Nguyên yên tâm sớm ổn định cuộc sống, quay về nhịp sống bình thường.

THÁI TRUNG