HLV Mỹ dạy đặc nhiệm Ukraine cách sinh tồn trước drone sát thủ của Nga

“Mọi thứ đã thay đổi một cách chóng mặt”, một HLV người Mỹ thuộc Trung đoàn Biệt kích số 4 của Lực lượng Tác chiến Đặc biệt Ukraine chia sẻ với trang Insider. Vì lý do an ninh, ông chỉ được gọi bằng biệt danh Scooter.

“Một trong những khác biệt lớn nhất hiện nay là sự xuất hiện dày đặc của drone. Năm 2022, mối đe dọa chủ yếu đến từ pháo binh và khi đó có rất nhiều pháo”, Scooter kể.

Các đơn vị biệt kích Ukraine đang học cách ẩn nấp hiệu quả hơn và sử dụng vũ khí cá nhân để bắn hạ drone như biện pháp cuối cùng.

Pháo binh, lâu nay vẫn được mệnh danh là “vua của chiến trường”, đã đóng vai trò trung tâm trong cuộc chiến giữa Nga và Ukraine, đặc biệt là trong những năm đầu, khi cả hai bên sử dụng pháo kéo và hệ thống pháo phản lực đa nòng để tấn công đối phương.

Quy mô của các trận pháo chiến có thể thấy rõ qua hình ảnh vệ tinh, với hàng trăm hố bom rải khắp các khu vực rộng lớn, san phẳng nhà cửa thành đống đổ nát. Song giữa lúc kho đạn dược cạn kiệt và chiến tranh chuyển từ hình thức cơ động sang kiểu chiến đấu tiêu hao, với tiền tuyến không thay đổi nhiều, drone đã nổi lên như mối đe dọa hàng đầu trên chiến trường.

Một số ước tính gần đây cho rằng khoảng 70% thương vong của cả Nga và Ukraine hiện nay do drone gây ra.

Drone cỡ nhỏ đã trở thành sát thủ chính ở Ukraine - Ảnh: Reuters

Scooter cho rằng sự trỗi dậy của drone là hệ quả của tình trạng "thiếu đạn", khi Nga cạn nguồn đạn pháo và bắt đầu dựa vào các drone nhỏ kiểu quadcopter, còn gọi là drone FPV (góc nhìn thứ nhất), để lấp khoảng trống hỏa lực. Ukraine cũng gặp tình trạng thiếu đạn pháo và phải chuyển sang sử dụng drone như một giải pháp thay thế.

“Năm 2022, chúng tôi huấn luyện binh sĩ tận dụng địa hình và các công trình để chống lại pháo binh. Giờ đây, chúng tôi phải huấn luyện binh sĩ với tâm thế rằng họ sẽ liên tục bị nhắm mục tiêu bởi một loại vũ khí bay lơ lửng do con người điều khiển”, Scooter chia sẻ trong cuộc phỏng vấn với trang Insider từ một địa điểm bí mật ở miền trung Ukraine.

“Di chuyển nhanh, nhưng đừng quá nhanh”

Drone FPV nổi lên như một cách rẻ tiền để thực hiện các đòn tấn công chính xác vào chiến hào, binh sĩ và phương tiện của đối phương. Trên bầu trời Ukraine, những vũ khí này xuất hiện khắp nơi, với camera nhỏ cho phép người điều khiển giám sát chiến trường gần như liên tục.

Nga và Ukraine đã khiến drone FPV trở nên nguy hiểm hơn nữa trong năm qua bằng cách sử dụng dây cáp quang thay vì dùng sóng vô tuyến để chống nhiễu điện tử và kết nối chúng với người điều khiển. Điều đó giúp các drone FPV chống lại hầu hết biện pháp tác chiến điện tử.

“Chúng tôi đã phải thay đổi hoàn toàn tư duy huấn luyện. Làm sao để đối phó với drone FPV? Không còn là làm sao đối phó với pháo binh nữa”, Scooter nói.

Scooter cho biết điều đầu tiên ông dạy cho lực lượng đặc nhiệm Ukraine là cách hòa vào môi trường xung quanh và thực hành kỹ thuật ngụy trang tốt hơn. Điều đó có nghĩa là mọi vật sáng bóng đều phải được sơn, tháo bỏ hoặc dán kín, kể cả tay và mặt cũng phải được phủ sơn để tránh bị phát hiện.

Binh sĩ cũng được dạy cách ẩn mình bằng cách tận dụng hàng cây hoặc rừng rậm, và nếu có thể thì tìm các nguồn nhiệt như ô tô hoặc máy phát điện để hòa lẫn với môi trường xung quanh. Người điều khiển drone do thám của Nga có thể không phân biệt được hai đốm trắng trên màn hình là gì.

Scooter nói ông huấn luyện binh sĩ bằng những kỹ thuật giống như với lính bắn tỉa hoặc trinh sát viên.

“Di chuyển nhanh, nhưng đừng quá nhanh, Đừng gây chú ý không cần thiết. Mắt người nhận biết chuyển động, hình dạng rồi mới đến màu sắc - theo thứ tự đó. Thế nên hãy di chuyển cẩn thận và hòa vào môi trường quanh bạn. Về cơ bản, cách bạn ẩn nấp trước trực thăng kẻ địch cũng là cách dùng để ẩn mình khỏi drone”, HLV người Mỹ nói.

Các HLV cũng đang dạy lực lượng đặc nhiệm Ukraine cách chiến đấu với drone FPV bằng vũ khí cá nhân, đặc biệt là shotgun (súng bắn đạn ghém), như biện pháp cuối cùng.

Tuy nhiên, cực kỳ khó bắn trúng những mục tiêu nhỏ như vậy. Nếu drone đến quá gần, một cú bắn trúng có thể kích hoạt khối thuốc nổ mà nó mang theo. Đà lao tới của drone cũng có thể gây nguy hiểm.

“Vũ khí cá nhân hiếm khi hiệu quả với drone FPV. Thế nhưng, tư duy của chúng tôi là: Nếu không thể làm gì khác thì có còn hơn không”, Scooter nhấn mạnh.

Nhiều drone FPV của Nga truy đuổi và tìm cách tiêu diệt nhóm lính đặc nhiệm Ukraine hoạt động tại làng Stepnogorsk ở vùng Zaporozhye - Video: RV

Ukraine chi hàng chục triệu USD cho drone đánh chặn để diệt drone cảm tử từ Nga

Nga thường xuyên tấn công các thành phố ở Ukraine bằng các loại drone cảm tử. Ukraine dự định đối phó bằng cách chi hàng chục triệu USD vào các loại drone đánh chặn được thiết kế để tiêu diệt mối nguy từ Nga.

Trong một tuyên bố được đăng lên Telegram cách đây 1 tuần, Bộ trưởng Quốc phòng Denys Shmyhal cho biết Ukraine đã ký bốn hợp đồng liên quan đến công nghệ drone đánh chặn, với tổng trị giá hơn 72 triệu USD.

"Chúng tôi đặc biệt chú trọng đến các loại drone đánh chặn có khả năng đối phó với drone Shahed của Nga", ông Denys Shmyhal tuyên bố, đồng thời cho biết Ukraine cũng đang theo đuổi các quan hệ hợp tác quốc tế để mua thêm loại vũ khí này.

Shahed là loại drone cảm tử do Iran thiết kế, nổi bật nhất là Shahed-136 và Shahed-131, được Nga sử dụng rộng rãi trong cuộc chiến ở Ukraine. Shahed còn được gọi là đạn tuần kích vì có thể bay lượn trên một mục tiêu trước khi lao xuống tấn công. Dù tốc độ bay chậm hơn tên lửa hành trình hay tên lửa đạn đạo, nhưng các drone này rẻ hơn rất nhiều, cho phép Nga sử dụng trong các đợt oanh tạc quy mô lớn.

Đầu tháng 7, ông Arsen Zhumadilov, Giám đốc Cơ quan Mua sắm Quốc phòng Ukraine, nói với truyền thông địa phương rằng cơ quan này đã ký hợp đồng mua hàng chục nghìn chiếc drone đánh chặn, đang được sản xuất hàng loạt. Tuy nhiên, ông không tiết lộ giá trị của các hợp đồng này.

Drone đánh chặn đang trở thành một giải pháp giá rẻ để vô hiệu hóa các loại vũ khí lảng vảng trên tiền tuyến và những thiết bị trinh sát không người lái cao cấp. Thế nhưng, ngày càng có nhiều ý kiến cho rằng loại drone này cũng có thể được dùng để chống lại Shahed - hiện đã được Nga sản xuất trong nước.

Nga thường triển khai các phiên bản tự sản xuất của dòng drone Shahed do Iran thiết kế, gọi là Geran-2, để tăng cường các đợt tấn công. Chúng thường được phối hợp cùng các hoạt động đánh lạc hướng và tên lửa nhắm vào các thành phố Ukraine. Cách triển khai này khiến hệ thống phòng không của Ukraine, vốn đã mỏng, càng thêm khó khăn trong việc ứng phó.

Ukraine cho biết Nga đang trang bị cho các drone của họ đầu đạn có sức công phá lớn hơn, kể cả đầu đạn nhiệt áp, đồng thời sử dụng chúng theo cách khiến việc bắn hạ bằng những giải pháp rẻ tiền như súng máy gắn cố định trở nên khó khăn hơn.

Đạn nhiệt áp còn gọi là "bom chân không", hoạt động bằng cách phát tán một đám mây khí dung chứa chất nổ và sau đó kích nổ nó, tạo ra quả cầu lửa khổng lồ cùng sóng xung kích phá hoại mạnh, đồng thời hút cạn oxy xung quanh. Loại vũ khí hủy diệt và gây tranh cãi này tạo ra các vụ nổ với nhiệt độ cực cao, có thể lên đến hơn khoảng 2.200 độ C và kéo dài hơn các vụ nổ thông thường. Áp suất và sức nóng dữ dội có thể phá hủy các tòa nhà kiên cố, gây thương tích nghiêm trọng và tử vong, đặc biệt là trong không gian kín.

Bên trong nhà máy sản xuất drone Shahed của Nga - Video: TOI

Phải tìm những giải pháp sáng tạo hơn

Ukraine có các hệ thống phòng không hiện đại hơn, nhưng nguồn cung hạn chế và chi phí quá cao đang buộc nước này phải tìm kiếm những giải pháp sáng tạo hơn.

Theo trang Insider, hiện Ukraine được cho có khoảng nửa tá hệ thống phòng không Patriot đang hoạt động. Mỗi hệ thống Patriot có thể gồm tới 8 bệ phóng, mỗi bệ chứa tới 16 quả tên lửa. Những vũ khí này hiệu quả trong việc chống lại máy bay và tên lửa đạn đạo. Các nhà làm luật Mỹ tuần trước đã thông qua việc gửi thêm hệ thống phòng không Patriot tới Đức, sau khi đồng ý để Đức cung cấp trước một số hệ thống nhằm tăng cường phòng thủ cho Ukraine.

Mỗi quả tên lửa đánh chặn Patriot có giá hơn 3 triệu USD. Năng lực sản xuất bị hạn chế và việc sử dụng quá mức sẽ khiến kho dự trữ vốn đã mỏng càng thêm căng thẳng. Vì vậy, tên lửa này không phải là lựa chọn lý tưởng để chống lại drone.

Drone đánh chặn hoạt động tương tự tên lửa đánh chặn, nhưng rẻ hơn rất nhiều và dễ sản xuất hơn.

Nếu không có giải pháp khác, các đợt tấn công liên tục từ Nga bằng Shahed, kết hợp với tên lửa, sẽ khiến hệ thống phòng không của Ukraine bị quá tải. Các chuyên gia quân sự phương Tây gần đây đánh giá rằng Nga có thể sẽ áp đảo các thành phố Ukraine bằng hàng nghìn drone chỉ trong một đêm.

Nhằm quảng bá năng lực sản xuất drone trong nước, truyền thông nhà nước Nga gần đây đã phát sóng hình ảnh những chiếc xe bán tải Mỹ được sửa đổi, được lắp hệ thống phóng drone Shahed.

Nga bắt đầu sử dụng drone do Iran sản xuất cách đây ba năm, nhưng đã nhanh chóng chuyển sang phát triển và sản xuất trong nước.

Sơn Vân