Hỗ trợ tiền cho người tố giác vi phạm giao thông: Cần cầu thị khi xử lý thông tin

Bộ Công an đang dự thảo thông tư Quy định chi hỗ trợ cá nhân, tổ chức cung cấp thông tin phản ánh hành vi vi phạm hành chính về TTATGT tối đa lên đến 5 triệu đồng một vụ việc.

Liên quan đến vấn đề này, TS Nguyễn Xuân Thủy, chuyên gia giao thông hoàn toàn ủng hộ đề xuất này và cho rằng điều này là cần thiết để khuyến khích, động viên cho những người cung cấp tin về vấn đề tai nạn giao thông. Đây là một phương pháp tận dụng thông tin của xã hội.

TS Nguyễn Xuân Thủy, chuyên gia giao thông

“Người dân cũng có nghĩa vụ, trách nhiệm tố cáo, báo tin những hành vi vi phạm giao thông đối với cơ quan chức năng để xử lý. Dùng từ hỗ trợ khuyến khích người dân và mức 5 triệu đồng một vụ việc theo tôi là phù hợp. Nếu cơ quan chức năng có hỗ trợ cho những người tố giác các hành vi vi phạm giao thông sẽ cung cấp thông tin cho ngành công an, làm sáng tỏ thêm những nguyên nhân, vụ việc. Đồng thời còn nâng cao ý thức của người dân khi tham gia giao thông...”, TS Nguyễn Xuân Thủy chia sẻ.

Theo TS Nguyễn Xuân Thủy, trên thực tế, vấn đề này không phải là mới, ý tưởng này từng được Bộ Công an đưa ra nhiều lần. Trên thế giới, cơ chế mua tin này đã được nhiều nước áp dụng như: Mỹ, Hàn Quốc... Ở nước ta, lâu nay, việc kêu gọi toàn dân tham gia cung cấp thông tin vi phạm trật tự an toàn giao thông được nhiều địa phương, đơn vị thực hiện.

Tuy nhiên, cơ chế hỗ trợ hay chi tiền hoặc thưởng cho người cung cấp thông tin ít được sử dụng, nếu có chỉ là số ít. Lâu nay, việc kêu gọi toàn dân tham gia cung cấp thông tin vi phạm trật tự an toàn giao thông được nhiều địa phương, đơn vị thực hiện. Tuy nhiên, cơ chế chi tiền hoặc thưởng cho người cung cấp thông tin ít được sử dụng, nếu có chỉ là số ít. Chính vì thế, đề xuất cơ chế hỗ trợ tiền của Bộ Công an lần này là một bước tiến quan trọng, khuyến khích người dân chủ động hơn trong việc tố giác vi phạm, góp phần nâng cao hiệu quả trong công tác đảm bảo trật tự, an toàn giao thông.

Luật sư Diệp Năng Bình - Đoàn Luật sư TP.HCM cho rằng: “Từ trước đến nay, dù không có tiền thì người dân vẫn cung cấp thông tin vi phạm trật tự an toàn giao thông. Việc hỗ trợ tiền nếu có thì ý nghĩa chính là động viên, khích lệ. Thực tế, lực lượng cảnh sát giao thông không phải lúc nào cũng có mặt mọi thời điểm, mọi tuyến đường, nếu đông đảo người dân tham gia vào việc giám sát, cung cấp thông tin thì đây sẽ là một kênh rất hữu ích nâng cao hiệu quả phát hiện, xử lý vi phạm. Với việc giám sát của người dân, tài xế cũng nâng cao ý thức hơn, bởi lúc nào cũng có tai mắt giám sát, nếu vi phạm sẽ bị phát hiện ngay lập tức".

Luật sư Diệp Năng Bình - Đoàn Luật sư TP.HCM

Tuy nhiên, theo luật sư Diệp Năng Bình nên có sự chọn lọc đối với thông tin được hỗ trợ tiền hoặc thưởng, tránh việc áp dụng tràn lan sẽ ảnh hưởng đến ngân sách. Bên cạnh đó, cơ quan chức năng cần tính toán đến khả năng xảy ra tình trạng "đua nhau săn tiền thưởng", ghi hình vi phạm trật tự an toàn giao thông, thậm chí tìm mọi cách để có được thông tin nhằm hưởng khoản tiền chi trả, dẫn tới nguy cơ xâm phạm hình ảnh, thông tin cá nhân của người khác

Lực lượng chức năng cần cầu thị tiếp nhận thông tin phản ánh

Tuy nhiên, TS Nguyễn Xuân Thủy lại đặc biệt lưu ý: "Khi người dân gửi thông tin phản ánh, lực lượng chức năng phải cầu thị, nhiệt tình tiếp nhận. Lực lượng chức năng phải tiếp thu, lắng nghe, nhìn nhận xử lý vấn phải trách nhiệm, hiệu quả. Thực tế đã có những trường người dân tố giác đâu đó vẫn có một số trường hợp bỏ qua không xử lý, hoặc tiếp nhận qua loa rồi bỏ đi. Cần có cơ chế công khai minh bạch, xử lý thông tin tiếp nhận phải có trách nhiệm, đúng người đúng việc, đúng thời gian,…công bằng".

Chuyên gia lo ngại, cơ chế này cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro cần được cân nhắc kỹ lưỡng, đặc biệt là đảm bảo sự minh bạch và công bằng trong việc hỗ trợ. Các cơ quan chức năng phải có những tiêu chí, những đánh giá để tạo ra sự công bằng, hợp lý. Khi có sự công bằng thì sẽ tạo ra được hiệu quả trong việc cung cấp thông tin.

Ảnh minh họa

Trước đó, vào ngày 9/9, Đại tá Nguyễn Quang Nhật - Trưởng phòng Hướng dẫn tuyên truyền, điều tra giải quyết tai nạn giao thông (Cục Cảnh sát giao thông) cho biết, Bộ Công an đang dự thảo thông tư Quy định chi hỗ trợ cá nhân, tổ chức cung cấp thông tin phản ánh hành vi vi phạm hành chính về trật tự, an toàn giao thông.

Theo đó, thông tin phản ánh hành vi vi phạm hành chính về trật tự an toàn giao thông (TTATGT) được xem xét, chi hỗ trợ gồm: Thông tin phản ánh hành vi vi phạm hành chính về TTATGT đường bộ, đường sắt, đường thủy. Thông tin phản ánh hành vi vi phạm được người có thẩm quyền xác minh, xử lý theo các hành vi vi phạm hành chính về TTATGT quy định tại các nghị định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực giao thông đường bộ, đường sắt, đường thủy nội địa và các nghị định có liên quan.

"Điều kiện chi hỗ trợ cho cá nhân, tổ chức cung cấp thông tin Bộ Công an cũng đề xuất điều kiện chi hỗ trợ cho cá nhân, tổ chức cung cấp thông tin. Cụ thể, thông tin do cá nhân, tổ chức cung cấp phải bảo đảm các yêu cầu: Thông tin phản ánh được thể hiện dưới định dạng truyền tải hình ảnh động (video), kèm theo hoặc không kèm theo âm thanh, do chính cá nhân, tổ chức trực tiếp ghi nhận được bằng thiết bị điện tử cầm tay hoặc gắn trên phương tiện giao thông (trừ thiết bị ghi nhận hình ảnh lắp trên phương tiện giao thông theo quy định của pháp luật TTATGT đường bộ, đường sắt, giao thông đường thủy) và được gửi đến cơ quan CSGT qua các hình thức được quy định. Việc ghi nhận thông tin phải bảo đảm không xâm phạm quyền tự do, danh dự, nhân phẩm, đời sống riêng tư, bí mật cá nhân, các quyền, lợi ích hợp pháp khác của cá nhân và tổ chức theo quy định của pháp luật. Đồng thời, thông tin phản ánh được ghi nhận tại các khu vực công cộng chưa được lắp đặt hệ thống camera giám sát bảo đảm an ninh, TTATGT hoặc không có lực lượng chức năng thực hiện nhiệm vụ bảo đảm TTATGT", Đại tá Nguyễn Quang Nhật cho biết.

Theo Trưởng phòng Hướng dẫn tuyên truyền, điều tra giải quyết tai nạn giao thông, thông tin phản ánh phải không trùng với hành vi vi phạm hành chính mà lực lượng chức năng đã phát hiện, không trùng với thông tin phản ánh mà phương tiện thông tin truyền thông, mạng xã hội hoặc cá nhân, tổ chức khác đã cung cấp, đưa tin trước đó.

"Thông tin phản ánh phải là thông tin gốc, không được chỉnh sửa, bảo đảm tính khách quan, chính xác, trung thực về hành vi vi phạm; xác định được rõ loại phương tiện, biển số phương tiện (số đăng ký đối với phương tiện giao thông đường sắt, đường thủy) vi phạm (đối với phương tiện đã có biển số, số đăng ký), thời gian, địa điểm xảy ra hành vi vi phạm và phải đáp ứng các yêu cầu khác theo quy định của pháp luật", đại diện Cục CSGT thông tin.

Đại tá Nguyễn Quang Nhật nhấn mạnh, đối với hành vi vi phạm hành chính mà người có thẩm quyền đã ra quyết định xử phạt được số tiền đến dưới 30 triệu đồng đối với cá nhân hoặc đến dưới 60 triệu đồng đối với tổ chức thì mức chi hỗ trợ cá nhân, tổ chức cung cấp thông tin phản ánh hành vi vi phạm hành chính về TTATGT của một vụ, việc là 5% số tiền xử phạt vi phạm hành chính và tối đa 2,5 triệu đồng.

Đối với hành vi vi phạm hành chính mà người có thẩm quyền đã ra quyết định xử phạt được số tiền từ 30 triệu đồng trở lên đối với cá nhân hoặc từ 60 triệu đồng trở lên đối với tổ chức thì mức chi hỗ trợ cá nhân, tổ chức cung cấp thông tin phản ánh hành vi vi phạm hành chính về TTATGT của một vụ, việc là 10% số tiền xử phạt vi phạm hành chính và tối đa 5 triệu đồng. Số tiền xử phạt vi phạm hành chính làm căn cứ xác định mức chi hỗ trợ cho cá nhân, tổ chức là số tiền xử phạt được đối với hành vi vi phạm hành chính mà cá nhân, tổ chức đã cung cấp thông tin phản ánh.

Trong thời hạn 30 ngày, kể từ ngày ra quyết định xử phạt vi phạm hành chính, người có thẩm quyền quy định tại khoản 1, khoản 2 Điều này quyết định và tổ chức thực hiện việc chi hỗ trợ cho cá nhân, tổ chức đã cung cấp thông tin phản ánh.

Đây không phải lần đầu tiên Bộ Công an đề xuất về vấn đề này, vào năm 2024, Bộ Công an đã đưa ra đề xuất các cơ quan được sử dụng kinh phí thu từ xử phạt vi phạm hành chính có thể khen thưởng cho tập thể, cá nhân đã cung cấp thông tin có giá trị giúp bảo đảm trật tự, an toàn giao thông. Nếu mua tin thì mức chi mỗi vụ việc bằng 10% số tiền xử phạt vi phạm hành chính đối với tổ chức, cá nhân; nhưng không quá 5 triệu đồng. Trường hợp tập thể, cá nhân đã cung cấp thông tin có giá trị giúp bảo đảm trật tự, an toàn giao thông thì mức chi không quá 5 triệu đồng mỗi vụ việc.

Văn Ngân/VOV.VN