Họa sĩ Dương Xuân Quyền: Triển lãm 'Những chiếc lông công' - ba chất liệu, ba giọng nói

Họa sĩ Dương Xuân Quyền – Giảng viên Mỹ thuật, Khoa Văn hóa – Du lịch, Trường Đại học Tân Trào.

Không rõ từ khi nào, lông công trở thành một phần trong thế giới hình ảnh trong tranh của họa sĩ Dương Xuân Quyền. “Có thể là do sự mê đắm với cái đẹp thứ đẹp thanh tao, nhẹ nhàng, không ồn ào nhưng âm ỉ lan tỏa…”. Câu nói ấy như một lời mời gọi tham dự triển lãm “Những chiếc lông công” sẽ được khai mạc vào ngày 13/7, nơi người xem được mời bước vào một không gian nghệ thuật riêng tư, tinh tế, và đầy chất thơ trong tranh của người họa sĩ trẻ tài ba này.

Triển lãm “Những chiếc lông công” kỷ niệm 15 năm sáng tác của họa sĩ Dương Xuân Quyền.

Lặng lẽ nhưng lại bền bỉ, đó là sức sống mãnh liệt của loài hoa dọc mùng. Không chọn những loài hoa hào nhoáng, họa sĩ Dương Xuân Quyền tìm thấy cảm hứng từ cây dọc mùng, một loại cây quen thuộc nơi ẩm thấp, mềm mại nhưng vẫn bền bỉ vươn lên, nở hoa. Những bức tranh trong loạt này gợi lên cảm giác về một vẻ đẹp thầm lặng giống như những phận người sống giữa dòng đời, lặng lẽ vượt qua khó khăn, khắc nghiệt.

Hoa dọc mùng – Lặng lẽ và bền bỉ.

Chiếc lông công được lồng ghép khéo léo trong từng phiến lá, vừa như một chi tiết điểm tô, vừa như một biểu tượng tôn vinh vẻ đẹp rất đỗi bình dị. Ở đây, nó không chỉ mang dáng vẻ thị giác, mà còn là lời nhắn gửi đầy yêu thương dành cho những thân phận nhỏ bé một cách thầm thì, không lên tiếng, nhưng đủ để người xem cảm được sự lay động.

Ở một góc nhìn khác trong tranh của họa sĩ Dương Xuân Quyền về tình yêu đồng giới lại là những khoảng lặng thân mất. Không kịch tính, không giật gân, Tình yêu đồng giới trong tranh của họa sĩ Dương Xuân Quyền hiện lên bằng sự giản dị và chân thật, một ánh mắt, một dáng nằm, một khoảng lặng giữa hai người. Ở đó, tình yêu không mang định kiến, không bị phân loại chỉ đơn thuần là sự đồng điệu của hai tâm hồn.

Tình yêu đồng giới trong tranh của họa sĩ Dương Xuân Quyền.

Lông công xuất hiện như một biểu tượng của tính nữ ẩn trong người đàn ông, của vẻ đẹp mềm mại bên trong lớp vỏ mạnh mẽ. Những cặp đối lập ấy dịu dàng và cứng cỏi, nhẹ nhàng và mạnh mẽ, giao hòa trong tranh một cách tinh tế. Đó cũng là thông điệp thẩm mỹ mà Dương Xuân Quyền luôn hướng đến: cái đẹp không có hình thức cố định, nhưng luôn cần sự thấu cảm và nâng niu.

Tranh cổ xưa – Ký ức chưa đặt tên.

Không cố gắng phục dựng lịch sử theo lối mô phỏng, cũng không nhằm tái hiện một thời kỳ cụ thể, nhóm tranh Tranh cổ xưa – Ký ức chưa đặt tên của họa sĩ Dương Xuân Quyền giống như cuộc trò chuyện mơ hồ với quá khứ. Qua những dáng ngồi, y phục, họa tiết mang âm hưởng Á Đông, người xem như được chạm vào một thứ ký ức chưa rõ tên, nhưng đầy gợi cảm. “Những chiếc lông công” không còn là điểm nhấn thị giác mà trở thành biểu tượng cho vẻ đẹp đã được gột rửa khỏi mọi phô trương, toan tính. Một vẻ đẹp “tĩnh”, nhưng đủ sức khiến người xem dừng lại và lắng nghe.

Triển lãm “Những chiếc lông công” của họa sĩ Dương Xuân Quyền chủ yếu sử dụng ba chất liệu chính: khắc gỗ, sơn dầu và lụa, mỗi chất liệu là một giọng nói riêng, một sắc thái biểu đạt cảm xúc khác nhau. Với khắc gỗ, nghệ sĩ thể hiện sự đối lập, nơi những thân thể mềm mại tương phản trên nền gỗ thô ráp, dứt khoát. Sơn dầu đem đến chiều sâu màu sắc và tầng lớp cảm xúc dày dặn. Còn lụa, với độ trong suốt và mong manh, trở thành phương tiện lý tưởng để truyền tải những trạng thái mơ hồ, phi thực giống như khói, như sương, như ký ức chạm nhẹ.

Tác phẩm “Người đàn ông kinh Bắc” được vẽ bằng chất liệu sơn dầu.

Với họa sĩ Dương Xuân Quyền, cái đẹp không nằm ở kỹ thuật phô trương hay hình thức cầu kỳ, mà ở chỗ trung thực với cảm xúc. Đó là vẻ đẹp đến từ sự lặng lẽ, từ những tầng sâu của trải nghiệm cá nhân, và trên hết, từ sự tử tế với chính mình và với người xem. Anh chia sẻ: “Tôi không giấu mong muốn được vẽ đẹp, nhưng cái đẹp tôi theo đuổi không phải sự hoàn hảo, mà là sự thật – cái thật mềm mại, đôi khi mong manh, nhưng luôn có sức sống”.

Họa sĩ Dương Xuân Quyền.

Triển lãm như một dấu lặng cần thiết trong nhịp sống hối hả. “Những chiếc lông công” không chỉ là một cái tên gợi hình, mà còn là biểu tượng của hành trình sáng tạo, nơi cái đẹp được tìm thấy trong những điều nhỏ nhặt, trong lặng thầm, trong khát vọng được cảm và được hiểu. Người xem không cần quá nhiều kiến thức hội họa, chỉ cần dừng lại, để một lần nhìn chậm và thấy mình đâu đó trong ánh mắt, dáng hình, hay trong một chiếc lông công vô tình vương trên mặt tranh.

Triển lãm “Những chiếc lông công” của họa sĩ Dương Xuân Quyền sẽ diễn ra từ ngày 13 – 22/7/2025 tại Nhà Triển lãm Mỹ thuật, số 16 Ngô Quyền, Hoàn Kiếm, Hà Nội là một lời mời bước vào thế giới thẩm mỹ mang đậm dấu ấn cá nhân nơi cái đẹp không cần phải cất tiếng, chỉ cần được nhìn bằng cả sự thành thật và yêu thương.

Trần Dương