Hoàn thiện khuôn khổ nghề nghiệp, nâng cao chất lượng kiểm toán

Vụ trưởng Vụ Chế độ và KSCLKT Nguyễn Lương Thuyết. Ảnh: N.LY

Thưa ông, triển khai Nghị quyết số 66-NQ/TW của Bộ Chính trị, Vụ Chế độ và KSCLKT đã và đang rà soát những văn bản, chế độ chuyên môn nào để tham mưu hoàn thiện khuôn khổ nghề nghiệp của Ngành, bảo đảm đồng bộ, tiệm cận chuẩn mực quốc tế và đáp ứng yêu cầu kiểm toán trong kỷ nguyên số?

Chiến lược phát triển KTNN đến năm 2030 xác định: Giai đoạn 2021-2025 tiếp tục hoàn thiện các văn bản liên quan đến tổ chức và hoạt động của KTNN; giai đoạn 2026-2030 rà soát, cập nhật và hoàn thiện hệ thống văn bản thuộc thẩm quyền ban hành của Tổng Kiểm toán nhà nước.

Ngay đầu năm 2025, Đảng ủy KTNN đã ban hành Chỉ thị số 1096-CT/BTV ngày 03/01/2025, yêu cầu tiếp tục hoàn thiện khuôn khổ pháp lý đầy đủ, đồng bộ cho tổ chức và hoạt động của KTNN. Trọng tâm là rà soát, sửa đổi, bổ sung hệ thống văn bản hướng dẫn hoạt động kiểm toán, bảo đảm phù hợp với Chuẩn mực KTNN; chú trọng xây dựng đề cương hướng dẫn đối với những lĩnh vực kiểm toán mới để triển khai thống nhất trong toàn Ngành, qua đó nâng cao chất lượng và hiệu quả kiểm toán.

Trước yêu cầu đó, Vụ Chế độ và KSCLKT đã chủ động thực hiện rà soát các văn bản về chuẩn mực, quy trình, phương pháp chuyên môn, nghiệp vụ kiểm toán. Qua công tác KSCLKT, Vụ cũng kịp thời phát hiện những bất cập, hạn chế để tham mưu, đề xuất lãnh đạo KTNN sửa đổi, bổ sung phù hợp thực tiễn và tiệm cận thông lệ quốc tế.

Kết quả nổi bật là Vụ đã rà soát, xây dựng và trình Tổng Kiểm toán nhà nước ban hành đồng bộ nhiều văn bản chuyên môn nghiệp vụ theo quan điểm cập nhật hệ thống chuẩn mực quốc tế sửa đổi, bổ sung; tuân thủ Luật KTNN và quy định pháp luật liên quan; phù hợp với điều kiện, đặc điểm quản lý của Việt Nam; phù hợp với các quy định mới của Nhà nước và KTNN và phù hợp Quy định số 131-QĐ/TW ngày 27/10/2023 của Bộ Chính trị về kiểm soát quyền lực, phòng chống tham nhũng, tiêu cực trong công tác kiểm tra, giám sát, thi hành kỷ luật Đảng, thanh tra, kiểm toán.

Hiện nay, Vụ đang tiếp tục rà soát, sửa đổi một số văn bản để đáp ứng yêu cầu sắp xếp bộ máy, thay đổi địa giới hành chính và các quy định pháp luật mới có liên quan đến hoạt động kiểm toán. Cùng với đó, Vụ tăng cường phối hợp với các đơn vị rà soát, sửa đổi, bổ sung hướng dẫn kiểm toán theo lĩnh vực; đồng thời nghiên cứu xây dựng thêm hướng dẫn về kiểm toán gắn với ứng dụng công nghệ thông tin.

Bên cạnh việc tham mưu hoàn thiện khuôn khổ nghề nghiệp, Vụ đã triển khai những giải pháp nào nhằm nâng cao hiệu lực công tác KSCLKT, đặc biệt là phòng ngừa và xử lý các sai sót mang tính lặp lại?

Thời gian qua, Vụ Chế độ và KSCLKT đã phối hợp chặt chẽ với các KTNN chuyên ngành/khu vực, trao đổi thông tin kịp thời về kết quả kiểm soát tại báo cáo thẩm định dự thảo kế hoạch kiểm toán tổng quát, báo cáo kiểm toán, các phiếu trao đổi thông qua giám sát Nhật ký điện tử và ý kiến trong quá trình KSCLKT. Việc lập phiếu trao đổi kịp thời với đơn vị/đoàn kiểm toán và gửi kết quả sai sót qua KSCLKT tới Thanh tra KTNN để công khai đã chỉ ra các hạn chế trong thực hiện KSCLKT và hoạt động kiểm toán. Điều này giúp đơn vị chủ trì, các đoàn, tổ và thành viên Đoàn kiểm toán kịp thời khắc phục, chấn chỉnh, rút kinh nghiệm, nhất là trong thu thập và đánh giá bằng chứng kiểm toán.

Bên cạnh đó, dựa trên kết quả các báo cáo kiểm toán phát hành, Vụ thực hiện chấm điểm chất lượng các cuộc kiểm toán theo các nhóm tiêu chí (nhóm tiêu chí tuân thủ 65 điểm và nhóm tiêu chí thành tích 35 điểm…) theo Quy định về tiêu chí, thang điểm, đánh giá và tiêu chuẩn xếp loại Thành viên Đoàn kiểm toán, Tổ kiểm toán và Đoàn kiểm toán nhà nước. Đồng thời, Vụ phối hợp Cục Công nghệ thông tin (CNTT) xây dựng ứng dụng CNTT phục vụ hoạt động KSCLKT.

Được biết, Vụ đã tổng hợp kết quả KSCLKT năm 2025 để báo cáo Tổng Kiểm toán nhà nước. Ông có thể chia sẻ cụ thể hơn về kết quả này?

Quán triệt quan điểm chỉ đạo xuyên suốt của Tổng Kiểm toán nhà nước là “Chất lượng, chất lượng hơn và chất lượng hơn nữa”, thời gian qua, KTNN đã triển khai đồng bộ nhiều giải pháp nhằm tăng cường kỷ luật, kỷ cương công vụ và nâng cao chất lượng, hiệu lực kiểm toán.

Thực hiện kế hoạch KSCLKT năm 2025, trên cơ sở tổng hợp kết quả từ các đơn vị, Vụ đã kịp thời báo cáo Tổng Kiểm toán nhà nước kết quả KSCLKT năm 2025. Trên cơ sở đó, Tổng Kiểm toán nhà nước đã giao Văn phòng KTNN thông báo ý kiến chỉ đạo tại Thông báo số 1468/TB-KTNN ngày 28/10/2025.

Công tác KSCLKT cho thấy, về cơ bản các đơn vị đã nghiêm túc thực hiện quy định, văn bản của KTNN về tuân thủ kỷ luật, kỷ cương và bảo đảm mục tiêu, trọng tâm kiểm toán. Các đơn vị đã tổ chức KSCLKT đúng Quy chế; hoạt động KSCLKT được phối hợp chặt chẽ, toàn diện giữa các đơn vị; bảo đảm tất cả các cuộc kiểm toán trong năm đều được kiểm soát, từ Kiểm toán trưởng, Trưởng đoàn, Tổ trưởng đến từng thành viên đoàn.

Tuy nhiên, việc áp dụng các quy định của Ngành vẫn còn khó khăn, vướng mắc. Do đó, Tổng Kiểm toán nhà nước đã chỉ đạo các đơn vị chủ trì phối hợp với đơn vị liên quan tiếp tục rà soát, sửa đổi, ban hành văn bản kịp thời, đáp ứng yêu cầu thực tiễn, góp phần nâng cao chất lượng kiểm toán.

Theo ông, KTNN cần tiếp tục triển khai những giải pháp nào để nâng cao hơn nữa chất lượng kiểm toán?

Để nâng cao chất lượng kiểm toán, cần triển khai đồng bộ nhiều giải pháp đối với công tác KSCLKT, trong đó tập trung vào:

Thứ nhất, thống nhất nhận thức về tầm quan trọng của hoạt động kiểm soát trong việc giảm thiểu rủi ro, khắc phục kịp thời các sai sót trong quá trình kiểm toán.

Thứ hai, xác định đúng vai trò và thực hiện thực chất hoạt động kiểm soát của Tổ KSCLKT tại đơn vị chủ trì cuộc kiểm toán.

Thứ ba, đẩy mạnh ứng dụng CNTT trong hoạt động kiểm toán, đặc biệt là trong KSCLKT.

Thứ tư, thường xuyên tổ chức tọa đàm, thảo luận chuyên môn cho đội ngũ kiểm toán viên; chú trọng đào tạo nội bộ; kịp thời chấn chỉnh hạn chế sau từng đợt kiểm toán; đồng thời lan tỏa kinh nghiệm tốt, các phát hiện mới nhằm nâng cao chất lượng kiểm toán trong toàn đơn vị.

Xin trân trọng cảm ơn ông!./.

THÙY ANH (thực hiện)