Hoàng Thái tử Nhật Bản Fumihito Akishino và những lần thăm Việt Nam

Từ đam mê sinh học

Hoàng Thái tử Fumihito Akishino là con trai thứ hai của Thượng Hoàng Akihito với Thượng Hoàng hậu Michiko và là em trai của Nhà vua Naruhito. Ông hiện là người đứng thứ nhất trong danh sách kế thừa hoàng vị trong Hoàng gia Nhật Bản. Năm 2019, khi Thượng Hoàng Akihito tuyên bố thoái vị và nhường lại ngôi cho Nhà vua Naruhito, ông Fumihito Akishino khẳng định không hề bất ngờ trước việc này và ủng hộ quyết định của cha cũng như tán đồng chuyện lên ngôi của anh trai. Và vì Nhà vua Naruhito không có con trai để kế thừa nên theo Luật Hoàng gia năm 1947 (chỉ có nam giới trong dòng họ mới có thể lên ngôi), Hoàng tử Fumihito Akishino khi đó đã được ấn định là trữ quân.

Hoàng Thái tử Fumihito Akishino và Công nương Kawashima Kiko. Ảnh: Getty Imagines.

Ban đầu, Hoàng gia Nhật Bản dự kiến tiến hành lễ phong vị vào ngày 19/4/2020 nhưng do đại dịch COVID-19 bùng phát nên buổi lễ được dời lại tới ngày 8/11/2020. Hiện tại, chỉ có ba người đủ điều kiện thừa kế ngai vàng ở Nhật Bản là em trai của Thượng Hoàng, Hoàng Thái tử Fumihito Akishino và con trai của ông - Hoàng tử Hisahito (sinh năm 2006).

Năm nay 58 tuổi, Hoàng Thái tử Fumihito Akishino là một người cẩn thận, chỉn chu. Việc gì ông cũng làm rất tỉ mẩn, chu đáo, vẹn toàn. Ngay từ nhỏ, dù là Hoàng tử nhưng ông Fumihito Akishino cùng với các anh chị em trong gia đình đã được nuôi dưỡng trong môi trường hòa nhập thiên nhiên, bình dị. Và cũng giống như Thượng Hoàng và Thượng Hoàng hậu, Hoàng Thái tử Fumihito Akishino rất say mê tìm hiểu, nghiên cứu khoa học, đặc biệt là sinh học.

Vì thế, trong thời gian theo học Khoa Luật của Đại học Gakushuin, Hoàng Thái tử cũng trở thành sinh viên của Khoa Sinh học. Rồi sau khi có được bằng Cử nhân Khoa học Chính trị, ông lại tiếp tục theo đuổi ngành sinh học và lựa chọn học chuyên ngành phân loại cá tại Đại học St John ở Oxford, Anh từ tháng 10/1988 đến tháng 6/1990. 6 năm sau, Hoàng Thái tử Fumihito Akishino nhận bằng Tiến sĩ với luận án về các loài gà. Theo báo chí Nhật Bản, trước khi bảo vệ thành công luận án Tiến sĩ của mình, ông Fumihito Akishino đã tiến hành nghiên cứu thực địa ở Indonesia và Vân Nam (Trung Quốc) trong thời gian hai năm (1993 - 1994).

Hoàng Thái tử Fumihito Akishino và Công nương Kawashima Kiko trong lễ phong vị ngày 8/11/2020 ở Cung điện Hoàng gia, Tokyo, Nhật Bản. Ảnh: Kyodo.

Với niềm đam mê sinh vật học, từ những nghiên cứu của mình, Hoàng Thái tử chú ý hơn tới các quốc gia ở Đông Nam Á, nơi mà ông nhận thấy có khí hậu nhiệt đới gió mùa, phong phú về thực vật và động vật. Ông tham gia và trở thành thành viên của nhiều hiệp hội liên quan đến động vật và là nhà nghiên cứu tại Bảo tàng Đại học thuộc Đại học Tokyo. Hoàng Thái tử Fumihito Akishino còn là Chủ tịch Viện Điểu học Yamashina và Hiệp hội vườn thú & thủy cung Nhật Bản; Chủ tịch danh dự của Quỹ Bảo vệ thiên nhiên thế giới Nhật Bản, Hiệp hội Quần vợt Nhật Bản và Hiệp hội Nhật Bản-Hà Lan... Một số nguồn tin còn cho hay, khi giới thiệu cá rô phi đến Thái Lan để người dân nơi đây phát triển nghề nuôi cá rô phi, Hoàng Thái tử Fumihito Akishino đã được gọi với cái tên thân mật "chuyên gia về cá".

Đến món quà trong bảo tàng ở Việt Nam

Năm 1999, Hoàng Thái tử Fumihito Akishino và Công nương Kawashima Kiko lần đầu tiên tới Việt Nam. Thời điểm đó, ông đang là Hoàng tử và là người đứng vị trí thứ 2 trong danh sách kế vị ngai vàng. Một số người bạn của Hoàng Thái tử kể rằng, ngay khi vừa đặt chân tới Việt Nam, ông đã mê mẩn những câu chuyện về các loài động vật được phát hiện ở đây và những thảm thực vật, rừng nguyên sinh. Theo Đài NHK, vì chuyến thăm lần đó đi cùng phu nhân trong khoảng thời gian ngắn, bên cạnh các chuyến công du tới Lào và Thái Lan nên Hoàng Thái tử tuyên bố sẽ dành một dịp khác để quay trở lại Việt Nam.

Tháng 8/2012, Hoàng Thái tử Fumihito Akishino thực hiện chuyến công du Việt Nam lần thứ 2. Lần này, sau buổi tiếp thân mật của Chủ tịch nước Trương Tấn Sang, ông Fumihito Akishino đã tới thăm Hòa Bình và Hưng Yên. Tại tỉnh Hòa Bình, khi đó, Hoàng Thái tử dành nhiều thời gian tìm hiểu về đời sống nhân dân các dân tộc tỉnh Hòa Bình; lĩnh vực giáo dục, y tế và các loại cây trồng, vật nuôi bản địa. Ông Fumihito Akishino còn mong muốn tiếp tục nhận được sự giúp đỡ của chính quyền địa phương trong việc nghiên cứu bảo vệ môi trường, giữ gìn đa dạng sinh học mà một đoàn nhà khoa học của Nhật Bản đang tiến hành.

Tiêu bản gà quý hiếm tại Nhật Bản được Hoàng Thái tử Fumihito Akishino tặng lại Bảo tàng Sinh học, Đại học Khoa học Tự nhiên thuộc Đại học Quốc gia Hà Nội năm 2012.

Riêng ở Hưng Yên, ông Fumihito Akishino đã đến thăm làng Đông Tảo, huyện Khoái Châu, gặp gỡ một số gia đình có truyền thống nuôi gà lâu đời; nghe các hộ dân giới thiệu những đặc tính cơ bản của gà Đông Tảo và vấn đề bảo tồn giống vật nuôi quí hiếm này. Khi đó, ông Fumihito Akishino cho biết đang muốn nghiên cứu về gà Đông Tảo và quan tâm tới việc nhân rộng giống gà này tại Nhật Bản.

Năm 2017, trong khuôn khổ chuyến công du lần đầu tới Việt Nam (từ 28/2-5/3), Thượng Hoàng Akihito và Thượng Hoàng hậu Michiko (khi đó là Nhà vua và Hoàng hậu) đã đến thăm Bảo tàng Sinh học và xem lại tiêu bản cá bống trắng mà Nhật hoàng, khi còn là Hoàng Thái tử đã phát hiện tại sông Cần Thơ những năm 1970 và gửi tặng Bảo tàng Động vật trường Đại học Tổng hợp Hà Nội (nay là Bảo tàng Sinh học, Đại học Khoa học Tự nhiên thuộc Đại học Quốc gia Hà Nội) năm 1974. Cũng tại đây, Thượng Hoàng Akihito và Thượng Hoàng hậu Michiko được ngắm nhìn một tiêu bản gà quý hiếm tại Nhật Bản được Hoàng Thái tử Fumihito Akishino tặng lại Bảo tàng Sinh học để trưng bày và phục vụ nghiên cứu khoa học nhân chuyến thăm Đại học Khoa học Tự nhiên năm 2012.

Và hoạt động lễ nghi trong quan hệ ngoại giao

Lần này, chuyến thăm chính thức Việt Nam của Hoàng Thái tử Fumihito Akishino và Công nương Kawashima Kiko được thực hiện đúng dịp kỷ niệm 50 năm thiết lập quan hệ ngoại giao Việt Nam - Nhật Bản (21/9/1973 - 21/9/2023). Theo thông cáo của Bộ Ngoại giao, chuyến thăm thiện chí của Hoàng Thái tử và Công nương kéo dài 1 tuần (từ 20-26/9). Hoàng Thái tử và Công nương sẽ tiếp kiến Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng và hội đàm với Phó Chủ tịch nước Võ Thị Ánh Xuân, dự Lễ kỷ niệm 50 năm quan hệ Việt Nam-Nhật Bản, tham gia các sự kiện liên quan đến cột mốc quan trọng trong quan hệ hai nước và có các hoạt động ở Đà Nẵng, Quảng Nam.

Hoàng Thái tử Fumihito Akishino và Công nương Kawashima Kiko cùng 3 người con. Ảnh do Cơ quan Nội chính Hoàng gia cung cấp.

Theo Đài NHK, chuyến thăm Việt Nam lần này của Hoàng Thái tử Fumihito Akishino và Công nương Kawashima Kiko cũng đánh dấu chuyến thăm chính thức nước ngoài thứ ba của cặp đôi kể từ khi Nhà vua Naruhito lên ngôi vào tháng 5/2019. Năm 2019, Hoàng Thái tử và Công nương đã đến thăm Ba Lan và Phần Lan để kỷ niệm 100 năm quan hệ ngoại giao Nhật Bản với hai nước. Tháng 5/2023, Hoàng Thái tử cùng Công nương cũng đến Anh để dự lễ đăng quang của Vua Charles III và Hoàng hậu Camilla tại Tu viện Westminster.

Chưa hết, khi còn là Hoàng tử và Công chúa, Hoàng Thái tử và Công nương cũng đã thực hiện nhiều chuyến thăm chính thức ra nước ngoài và trở thành thành viên đầu tiên của Hoàng gia Nhật Bản đến thăm Mông Cổ nhân kỷ niệm 30 năm quan hệ ngoại giao vào tháng 6/2002. Tháng 10 cùng năm đó, hai người đến Hà Lan để dự tang lễ của Hoàng tử Claus và có chuyến thăm thiện chí tới Fiji, Tonga và Samoa vào tháng 9/2023. Đây đều là lần đầu tiên các thành viên của Hoàng gia Nhật Bản đến thăm những quốc gia này. Đó là chưa kể đến các chuyến thăm tới Luxembourg dự tang lễ của nữ Công tước Joséphine-Charlotte (tháng 1/2005); Paraguay để kỷ niệm 70 năm ngày người Nhật di cư đến đất nước này (năm 2006); dự lễ kỷ niệm 50 năm thiết lập quan hệ ngoại giao Nhật Bản - Indonesia (tháng 1/2008). Hoàng Thái tử và Công nương cũng đã thăm Áo, Bulgaria, Hungary và Romania vào tháng 5/2009; Hà Lan vào tháng 8; Costa Rica, Uganda, Croatia, Cộng hòa Slovak, Slovenia, Peru và Argentina...

Ngoài ra, Hoàng Thái tử Fumihito Akishino còn có lần thay mặt Thái Thượng Hoàng Akihito thực hiện nghĩa vụ công khi ông nhập viện và cùng với các thành viên khác của Hoàng gia đến thăm những khu vực bị ảnh hưởng sau trận động đất, sóng thần lớn ở phía Đông Nhật Bản vào tháng 3/2011. Ngày 8/11/2020, khi chính thức được tuyên bố là người đầu tiên kế vị ngai vàng ở Nhật Bản, Hoàng Thái tử Fumihito Akishino nói: "Tôi hứa thực hiện nhiệm vụ của mình bằng cách nhận thức sâu sắc trách nhiệm với tư cách là Hoàng Thái tử".

Sông Thương