Học sinh lớp 2 làm toán 3x8=24 nhưng bị cô giáo chấm sai, phụ huynh bức xúc

Một bài toán tưởng chừng đơn giản của học sinh lớp 2 tại Hàng Châu, tỉnh Chiết Giang (Trung Quốc) gần đây đã trở thành tâm điểm tranh luận gay gắt giữa phụ huynh, giáo viên và cả cộng đồng mạng. Câu hỏi đặt ra: với ba chiếc đĩa, mỗi đĩa có tám quả, phép tính đúng để tìm tổng số quả là 3 x 8 hay 8 x 3?

Một học sinh đã viết lời giải “3 x 8” nhưng bị giáo viên gạch sai. Ngay lập tức, phụ huynh trong nhóm lớp bày tỏ bức xúc. Họ cho rằng kết quả của cả hai cách tính đều là 24, vậy tại sao thứ tự lại bị xem trọng đến mức làm thay đổi đúng sai. “Chẳng phải chỉ cần ra đáp số chính xác là được sao?”, một phụ huynh đặt câu hỏi.

Không chỉ dừng lại ở một ví dụ, nhiều trường hợp tương tự cũng được ghi nhận. Tại Tiêu Sơn (Hàng Châu), một phụ huynh phản ánh con mình viết “7 + 7 + 7 = 3 x 7” và “8 + 8 + 8 + 8 = 4 x 8”, nhưng giáo viên vẫn đánh sai. Điều này khiến nhiều cha mẹ băn khoăn: “Tại sao lại làm phức tạp hóa vấn đề, khi kết quả đã rõ ràng?”.

Trước làn sóng tranh cãi, một giáo viên toán đã lên tiếng giải thích. Theo chương trình và sách giáo khoa mới áp dụng từ mùa thu năm 2025, học sinh buộc phải tuân thủ cấu trúc phép nhân theo quy tắc: “lượng trên mỗi phần x số phần = tổng”. Với ví dụ ba chiếc đĩa, mỗi đĩa có tám quả, phép tính bắt buộc phải là “8 x 3”, nghĩa là tám quả cho một phần, nhân với ba phần. Cách diễn đạt này, theo giáo viên, giúp trẻ hiểu bản chất phép nhân và mối liên hệ với phép chia về sau, thay vì chỉ ghi nhớ cơ học bảng cửu chương.

Một số giáo viên thừa nhận, sách giáo khoa cũ trước đây có quy định lỏng lẻo hơn về thứ tự, nên sự thay đổi khiến nhiều phụ huynh lúng túng. Cô Bao, giáo viên tại huyện Công Thụ, cho biết đã nhiều lần phải giải thích với cha mẹ học sinh, đặc biệt những gia đình có con học ở các khối khác nhau, bởi bài toán năm ngoái đúng nhưng năm nay lại sai theo chuẩn mới.

Phía Nhà xuất bản Giáo dục Nhân dân, đơn vị biên soạn sách cũng đưa ra phản hồi chính thức. Họ khẳng định cách viết công thức nhân là một quy ước chặt chẽ, nhằm đảm bảo ý nghĩa duy nhất trong từng ngữ cảnh cụ thể. “Thứ tự không thể đảo ngược tùy tiện”, thông báo nêu rõ.

Ảnh minh họa (Internet).

Tuy nhiên, không ít phụ huynh vẫn bày tỏ hoang mang. Ông Yan, sinh thập niên 1990, chia sẻ rằng ngày xưa học toán, thứ tự không quan trọng, miễn kết quả đúng. Trái lại, mẹ ông là bà Li, sinh thập niên 1970 lại nhớ rất rõ sự phân biệt giữa “số nhân” và “số bị nhân”, tương tự như trong phép chia có “số chia” và “số bị chia”.

Trên mạng xã hội, ý kiến cũng chia rẽ. Một số người cho rằng nếu thứ tự quan trọng đến vậy, lẽ ra bảng cửu chương phải được dạy cả hai chiều. Một phụ huynh bức xúc: “Con lớn học năm ngoái làm ‘3 x 8’ thì đúng, năm nay con nhỏ làm y vậy thì lại sai. Tiêu chuẩn thay đổi khiến phụ huynh không biết hướng dẫn con thế nào”. Nhiều ý kiến khác đề xuất nên ghi kèm đơn vị sau phép tính, chẳng hạn “8 quả x 3 đĩa”, để tránh mơ hồ.

Dẫu vậy, cũng có nhiều người ủng hộ sự thay đổi. Họ lập luận rằng phép nhân không chỉ là con số, mà còn gắn liền với tình huống thực tế. Ví dụ, “3 con cua, mỗi con nặng 5 lượng” khác với “5 con cua, mỗi con nặng 3 lượng”, dù tổng khối lượng vẫn bằng nhau. Thứ tự trong công thức giúp học sinh hình dung được bản chất tình huống thay vì chỉ quan tâm đến đáp số.

Cuộc tranh luận “3 x 8 hay 8 x 3” có thể chưa sớm khép lại, nhưng nó phản ánh thách thức quen thuộc trong giáo dục: giữa một bên là quy tắc sư phạm mới, và bên kia là thói quen học tập cũ của nhiều thế hệ. Và từ một phép toán lớp 2, câu chuyện đã mở rộng thành cuộc đối thoại về cách dạy, cách học, nơi sự thống nhất và minh bạch trong chương trình trở thành điều phụ huynh quan tâm nhất.

Thanh Phúc