Hội Luật gia Cà Mau hoàn thiện thiết chế pháp lý cơ sở sau hợp nhất

Nâng tầm tư duy pháp lý

Sáng 26/11, gần 200 đại biểu đã tham dự Hội nghị tập huấn chuyên đề do Hội Luật gia tỉnh Cà Mau tổ chức. Hội nghị diễn ra trong bối cảnh tỉnh vừa hoàn tất hợp nhất đơn vị hành chính và đang vận hành mô hình chính quyền địa phương 2 cấp.

Hội nghị trở thành diễn đàn quan trọng giúp đội ngũ luật gia cập nhật tư duy pháp lý mới, nắm bắt thay đổi của hệ thống văn bản quy phạm pháp luật (QPPL), đồng thời xác định định hướng kiện toàn tổ chức Hội trong giai đoạn hậu hợp nhất.

Quang cảnh buổi hội nghị.

Mở đầu hội nghị, luật gia Trần Hoàng Lộc, Phó Giám đốc Sở Tư pháp kiêm Phó Chủ tịch Hội Luật gia tỉnh Cà Mau, trình bày những thay đổi quan trọng của Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật 2025, số 87/2025/QH15 được đánh giá là bước tiến lớn trong hoàn thiện hệ thống pháp luật theo mô hình chính quyền địa phương 2 cấp.

Luật bổ sung 3 loại văn bản QPPL mới: Nghị quyết của HĐND cấp xã; Quyết định của UBND cấp xã và Quyết định của Chủ tịch UBND tỉnh. Đây là lần đầu tiên cấp xã được trao thẩm quyền ban hành văn bản QPPL – một thay đổi mang tính bản lề, tạo điều kiện để chính quyền cơ sở chủ động hơn trong quản lý nhà nước.

Luật cũng quy định rõ việc đăng tải văn bản trên Công báo điện tử, bổ sung 4 phương thức xử lý hiệu lực văn bản khi thay đổi địa giới hành chính, đồng thời không cho phép văn bản cấp xã quy định hiệu lực hồi tố.

Các đại biểu trao đổi tại hội nghị tập huấn.

Tư duy lập pháp mới đòi hỏi các cơ quan địa phương phải nâng cao chất lượng soạn thảo, thẩm định, thẩm tra và tổ chức thi hành văn bản.

Chuyên đề thứ hai do luật gia Nguyễn Bá Ân, Ủy viên BCH Trung ương Hội Luật gia Việt Nam trình bày, tập trung phân tích bối cảnh và yêu cầu của Nghị quyết 66-NQ/TW ngày 30/4/2025 của Bộ Chính trị về đổi mới công tác xây dựng và thi hành pháp luật.

Với hơn 100.000 hội viên trên cả nước, mạng lưới Hội Luật gia từ Trung ương tới địa phương được xác định là lực lượng nòng cốt tham gia góp ý chính sách, phản biện xã hội và giám sát thi hành pháp luật. Nhiều địa phương đã tạo dấu ấn mạnh mẽ trong thẩm định văn bản, tham gia xây dựng luật và hỗ trợ pháp lý cho người dân.

Nghị quyết 66-NQ/TW đặt ra yêu cầu cao hơn về năng lực chuyên môn, tư duy phản biện và sự chủ động của đội ngũ luật gia, nhất là trong bối cảnh chuyển đổi số, cải cách tư pháp và hoàn thiện thể chế đang diễn ra mạnh mẽ.

Nhiệm vụ trọng tâm thời kỳ hậu hợp nhất

Tâm điểm của hội nghị là chuyên đề do luật gia Nguyễn Thanh Reo, Ủy viên BCH Trung ương Hội, Chủ tịch Hội Luật gia tỉnh Cà Mau, trình bày báo cáo cho thấy bức tranh toàn diện về tổ chức Hội trước và sau hợp nhất, đồng thời xác định lộ trình kiện toàn nhằm đáp ứng yêu cầu mới.

Trước hợp nhất, tỉnh Cà Mau – Bạc Liêu có 16 Hội cấp huyện, 24 Chi hội trực thuộc, với 2.105 hội viên. Sau hợp nhất, theo Quyết định 0897/QĐ-UBND ngày 03/9/2025: BCH tỉnh Hội còn 17 người ( so với trước sáp nhập giảm 24 đ/c), Ban Thường vụ còn 9 người, lãnh đạo gồm 1 Chủ tịch và 5 Phó Chủ tịch. Tổ chức đã tinh gọn, nhưng phát sinh nhiều vướng mắc cần tháo gỡ để ổn định hoạt động.

Báo cáo chỉ ra những bất cập như như quy định pháp luật và Điều lệ Hội chưa thống nhất, nhất là việc thành lập Chi hội cấp xã. Nhiều Hội cấp huyện kết thúc hoạt động từ 01/7/2025 nhưng thiếu hướng dẫn chuyển tiếp.

Luật gia Nguyễn Thanh Reo, Ủy viên BCH Hội Luật gia Việt Nam, Chủ tịch Hội Luật gia tỉnh Cà Mau phát biểu chỉ đạo.

Chi hội các sở, ngành cấp tỉnh chưa kịp kiện toàn. Sự thiếu đồng bộ trong chỉ đạo của một số cơ quan khiến cơ sở lúng túng… Hệ quả là một bộ phận hội viên chưa có nơi sinh hoạt ổn định, ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng công tác Hội.

Luật gia Nguyễn Thanh Reo xác định 6 nhóm nhiệm vụ then chốt đó là: Kiện toàn hệ thống Chi hội trực thuộc tại các sở, ngành; Thành lập Chi hội Luật gia cấp xã, phù hợp mô hình chính quyền địa phương 2 cấp; Thống nhất tổ chức theo Dự thảo Điều lệ mới, dự kiến bỏ cấp huyện và chính thức xác lập Chi hội cấp xã;

Nâng cao chất lượng đội ngũ luật gia, đặc biệt năng lực góp ý, phản biện, triển khai thi hành pháp luật; Tăng cường vai trò Hội trong xây dựng chính sách, tham gia phản biện xã hội theo yêu cầu của Tỉnh ủy và UBND tỉnh và tổ chức đại hội các cấp đúng quy trình, gắn với kiện toàn nhân sự.

Định hướng này được coi là "kim chỉ nam" giúp Hội ổn định tổ chức, phát huy hiệu quả hoạt động trong giai đoạn mới.

Kết thúc hội nghị, Chủ tịch Hội Nguyễn Thanh Reo biểu dương tinh thần làm việc nghiêm túc của đại biểu và nhấn mạnh quyết tâm của tỉnh Hội trong việc tiếp tục đổi mới, nâng cao chất lượng hoạt động, góp phần xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa vững mạnh.

Trần Tuấn - Đoàn Vũ