HTX Na dai Đông Triều (Quảng Ninh): Đến lúc hộ trồng na cần HTX

Theo ông Phan Thế Bảo - Phó Chủ tịch Liên minh HTX tỉnh Quảng Ninh, toàn tỉnh hiện có 441 HTX và thị xã Đông Triều đi đầu số lượng với 60 HTX. Trong đó, HTX Hoa Phong là mô hình kiểu mới điển hình. Gần đây, HTX đã làm trụ cột thành lập Liên hiệp HTX Hoa Phong Sông Hồng.

Nỗi lo ở vùng na tiềm năng

Bà Lê Thị Thà - Giám đốc HTX Hoa Phong (hiện kiêm vai trò Chủ tịch HĐQT Liên hiệp HTX Hoa Phong Sông Hồng), cho biết Đông Triều có trên 2.800ha cây ăn quả, trong đó có 985,9ha trồng na. Nhờ thổ nhưỡng và tiểu khí hậu, cây na trở thành thế mạnh của Đông Triều, quả na chín sớm tự nhiên hơn 15 - 20 ngày, chất lượng thuộc loại quả cao cấp, thơm ngon.

Gần đây, quả na Đông Triều không bị ế, không phải lo đầu ra. Tuy Đông Triều đã có Hội Sản xuất và kinh doanh na dai để lo xây dựng nhãn hiệu “Na dai Đông Triều”, nhưng thị trường hiện nay chưa được nhiều người biết đến nhãn hiệu này.

Đông Triều trước mùa na chín các thương lái đến “mua non” cả vườn, hoặc mua cất với số lượng lớn. Không phải lo đầu ra, nên nhiều hộ coi nhẹ chất lượng sản phẩm, chỉ lo mở rộng diện tích nhằm tăng cao sản lượng.

Thậm chí, một số hộ cố tình bón thêm nhiều loại phân không rõ nguồn gốc, làm tồn đọng dư lượng các chất không có lợi trong quả na. Để tiết kiệm chi phí nhân rộng diện tích, nhiều hộ tự ươm hạt na làm cây giống, dẫn đến nguy cơ thoái hóa giống, giảm hẳn về năng suất và chất lượng quả Theo phản ánh từ vùng na lớn huyện Chi Lăng (Lạng Sơn), mùa na này ở nơi nào bà con chăm sóc cây na đúng quy trình VietGAP đều bán giá cao 70.000 đồng/kg, khách đến tận vườn thu mua.

Nhưng ở Đông Triều, bên cạnh những vườn na thâm canh tốt, còn nhiều vườn na không theo đúng quy trình chăm sóc, sản phẩm chưa đủ thông tin về nguồn gốc, xuất xứ... Bởi thế, giá thu mua cũng như tổng giá trị quả na dai Đông Triều trong thời gian gần đây đã có dấu hiệu giảm sút.

Liên minh HTX tỉnh Quảng Ninh chúc mừng ra mắt HTX Na dai Đông Triều

Cụ thể như năm 2016, giá bán quả na có sự biến động lớn, đầu vụ đạt 40.000 - 45.000 đồng/kg, song đến giữa vụ đã sụt giảm còn 10.000 - 12.000 đồng/kg. Điều đáng nói là số lượng quả na bán được giá cao chỉ chiếm 3 - 5% tổng sản lượng na toàn vùng.

Xuất phát từ nhu cầu sản xuất và tiêu thụ quả na dai trên địa bàn, ngày 12/4/2016, UBND thị xã Đông Triều đã có Văn bản số 496, chỉ đạo thành lập HTX Na dai Đông Triều theo mô hình HTX kiểu mới. HTX gia nhập đơn vị thành viên của Liên hiệp HTX Hoa Phong Sông Hồng, hiện do ông Hoàng Đức Mạnh làm Chủ tịch HĐQT và ông Nguyên Xuân Long làm Giám đốc.

Xây dựng thương hiệu HTX vùng na

Ông Đặng Đình Thắng - Trưởng phòng Kinh tế thị xã Đông Triều, cho biết HTX có vai trò quan trọng trong quá trình thực hiện việc liên kết chuỗi giá trị từ cung ứng vật tư nông nghiệp, đến bao tiêu và tiếp thị sản phẩm na dai cho người dân. HTX phát triển thực sự trở thành “bà đỡ” trong quy trình chăm sóc cây na sinh trưởng, tạo ra vòng khép kín giữa người sản xuất - HTX và thị trường tiêu thụ.

Theo bà Thà, hướng đi xây dựng và nâng cao thương hiệu quả na Đông Triều đã mở ra, khi quá trình hoạt động của HTX Na dai đã đưa vào chiến lược của Liên hiệp HTX. Đó là kế hoạch bao tiêu các sản phẩm rau củ quả của địa phương Đông Triều và đưa các nông đặc sản OCOP Quảng Ninh tiếp cận vào thị trường Hà Nội theo chuỗi cửa hàng, siêu thị mini nông sản thực phẩm an toàn.

Tại buổi lễ ra mắt HTX Na dai Đông Triều, ông Nguyễn Đình Tuấn - Phó ban OCOP kiêm Trưởng ban Nông thôn mới tỉnh Quảng Ninh, đã phát biểu, với phương châm xây dựng và phát triển thương hiệu quả na Đông Triều, tỉnh chỉ đạo 3 xã vùng na Bình Khê, Việt Dân và An Sinh nâng tầm xây dựng nông thôn mới kiểu mẫu, trong đó có 4 mẫu hình là “hộ trồng na kiểu mẫu, vườn na kiểu mẫu, thôn kiểu mẫu và xã kiểu mẫu”, tạo đà phát triển vùng na gắn với kinh tế nông nghiệp và du lịch sinh thái làng quê.

“Quả na dai Đông Triều tuy chất lượng nhưng chưa phải là sản phẩm OCOP Quảng Ninh. Vấn đề đặt ra HTX Na dai, tới đây phải củng cố xây dựng quy trình chăm sóc đúng chuẩn VietGAP, nhằm đăng ký vào OCOP giai đoạn 2, bảo đảm đầy đủ tiêu chí an toàn, mã vạch, truy xuất nguồn gốc theo yêu cầu của thị trường tiêu thụ”, Ông Nguyễn Đình Tuấn nói.

Lưu Đoàn