Huế đầu tư trùng tu 'đại học quốc gia' của triều Nguyễn
Sau gần nửa thế kỷ được sử dụng làm trụ sở Bảo tàng Lịch sử TP Huế, di tích Quốc Tử Giám - nơi được xem là 'đại học quốc gia' dưới triều Nguyễn được bàn giao về cho Trung tâm Bảo tồn Di tích Cố đô Huế quản lý, trùng tu, tôn tạo, phát huy giá trị. Dự án trùng tu có trị giá khoảng 108 tỷ đồng.
VIDEO: Di tích Quốc Tử Giám triều Nguyễn tại Huế xuống cấp trầm trọng sắp được "cứu nguy".

Đầu tháng 1, Bảo tàng Lịch sử TP Huế tiến hành di dời dứt điểm ra khỏi di tích Di Luân Đường và khu vực lân cận nhằm bàn giao không gian Quốc Tử Giám triều Nguyễn (số 1 đường 23/8, phường Phú Xuân, Huế) cho Trung tâm Bảo tồn Di tích Cố đô Huế quản lý, trùng tu, phát huy giá trị.

Đây là nơi suốt hơn 40 năm đã được sử dụng làm bảo tàng lịch sử một cách “bất đắc dĩ”, nhằm lưu giữ, bảo quản hơn 32.000 hiện vật lịch sử, văn hóa, cách mạng. Trong đó, có những hiện vật là bảo vật quốc gia.

Sau khi di tích Di Luân Đường và các khu vực lân cận thuộc Quốc Tử Giám được Bảo tàng Lịch sử TP Huế bàn giao, Trung tâm Bảo tồn Di tích Cố đô Huế đã triển khai các bước chuẩn bị để tiến hành trùng tu, tôn tạo một trong những di tích có giá trị về văn hóa, lịch sử này của Cố đô Huế.

Đáng chú ý, trước thời điểm bàn giao, nhiều công trình thuộc di tích Quốc Tử Giám đã bị xuống cấp trầm trọng. Kết quả kiểm định chất lượng của Sở Xây dựng TP Huế cho thấy Di Luân Đường và các hạng mục ở đây đã xuống cấp nghiêm trọng, được xếp mức nguy hiểm cấp C, nhiều kết cấu không còn khả năng chịu lực.

Từ thực trạng đó, UBND TP Huế đã phê duyệt dự án bảo tồn, tôn tạo thích nghi di tích Quốc Tử Giám, với tổng mức đầu tư 108 tỷ đồng. Dự án do Trung tâm Bảo tồn Di tích Cố đô Huế làm chủ đầu tư. Công trình dự kiến khởi công vào giữa tháng 11 tới, thời gian thực hiện trong 24 tháng và hoàn thành vào cuối năm 2027.

Dự án tập trung tu bổ Di Luân Đường với diện tích 574,7 m2, hai nhà học phía tả (628,6 m2) và hữu (562 m2). Những phần mái, vì kèo, tường xây sai nguyên gốc sẽ bị tháo dỡ khi tiến hành trùng tu di tích.

Hai nhà giám sinh tả (309,6 m2) và hữu (308,5 m2) cũng được hạ giải toàn bộ hệ mái và khung gỗ. Nhà trù (172,3 m2) sẽ tháo dỡ phần công trình lấn chiếm.

Ba chữ Hán “Quốc Tử Giám” tại cổng tam quan cũng sẽ được phục hồi bằng sành sứ. Cùng với đó là việc tu bổ các trụ cổng, dựng cổng thép mạ kẽm.

Quá trình trùng tu, tôn tạo cũng thực hiện đồng bộ hệ thống hạ tầng kỹ thuật gồm nền sân, đường dạo, cây xanh, chiếu sáng, cấp thoát nước, hệ thống camera an ninh, phòng cháy, chữa cháy, bãi đỗ xe...

Theo Trung tâm Bảo tồn Di tích Cố đô Huế, quá trình trùng tu, đơn vị nỗ lực gìn giữ tối đa các yếu tố, giá trị nguyên gốc, để sau khi hoàn thành dự án nơi đây là điểm đến xứng tầm trong quần thể di sản Cố đô Huế.

Sau khi hoàn thành trùng tu, tôn tạo, di tích Quốc Tử Giám không chỉ là điểm đến hấp dẫn mới, thu hút du khách của Cố đô Huế mà nơi đây còn được kỳ vọng trở thành một bảo tàng giáo dục truyền thống khoa cử, nơi tái hiện truyền thống hiếu học, tri ân bậc tiền nhân, tổ chức các hoạt động khuyến học, khuyến tài, vinh danh người tài…
Quốc Tử Giám triều Nguyễn được vua Gia Long cho xây dựng từ năm 1803 với tên gọi ban đầu là Đốc Học đường. Tháng 3/1820, vua Minh Mạng đổi tên trường thành Quốc Tử Giám. Đây được xem như là đại học quốc gia dưới thời nhà Nguyễn nhằm đào tạo nhân tài cho đất nước. Trường nằm tại làng An Ninh Thượng (huyện Hương Trà cũ, TP Huế), cách Kinh thành Huế khoảng 5 km về phía tây, mặt hướng ra sông Hương. Do trường ở khá xa Kinh thành Huế, đến năm 1908 (dưới thời vua Duy Tân), triều đình nhà Nguyễn cho dời trường Quốc Tử Giám về tại khu đất ở góc đông nam Hoàng thành Huế như hiện nay.