Huy động kịp thời, hiệu quả nguồn lực quốc tế hỗ trợ người dân vùng thiên tai

Thiên tai năm 2025 phá vỡ nhiều cột mốc lịch sử

Năm 2025, thiên tai tại Việt Nam diễn biến đặc biệt khốc liệt, cực đoan và chứa đựng nhiều yếu tố bất thường, vượt xa các quy luật lịch sử đã được ghi nhận. Mức độ tàn phá lớn, phạm vi ảnh hưởng rộng, thời gian kéo dài đã gây ra những thiệt hại nghiêm trọng về người, tài sản, hạ tầng và sinh kế của Nhân dân tại nhiều địa phương trên cả nước. Trước tình hình đó, bên cạnh sự vào cuộc quyết liệt của cả hệ thống chính trị từ Trung ương đến địa phương và tinh thần đoàn kết, tương trợ của cộng đồng trong nước, việc kết nối, huy động kịp thời nguồn lực quốc tế trở thành yêu cầu cấp thiết nhằm hỗ trợ người dân vùng thiên tai sớm ổn định đời sống, từng bước phục hồi và phát triển bền vững.

Phó Thủ tướng Hồ Quốc Dũng kiểm tra tình hình sửa chữa nhà ở và tặng quà cho người dân tại Huế (tháng 12/2025)

Dưới tác động ngày càng rõ nét của biến đổi khí hậu toàn cầu, thiên tai ở Việt Nam những năm gần đây diễn biến theo xu hướng gia tăng về tần suất, cường độ và mức độ cực đoan, phức tạp, khó lường. Trong giai đoạn 2024–2025, nước ta liên tiếp hứng chịu nhiều đợt bão, mưa lũ mang tính lịch sử, gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng.

Đáng chú ý, bão Yagi năm 2024 cùng các cơn bão số 3, 5, 10, 11 và 12 trong năm 2025 đã gây thiệt hại nặng nề tại nhiều khu vực. Hàng trăm người chết và mất tích; hàng nghìn công trình hạ tầng thiết yếu như điện, viễn thông, giao thông, thủy lợi, trường học, cơ sở y tế bị hư hỏng hoặc sập đổ; nhiều tuyến đê sông, đê biển sạt lở nghiêm trọng, hồ đập tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn cao. Nhiều phường, xã bị ngập sâu, cô lập kéo dài; không ít bản làng miền núi chịu tác động trực tiếp của lũ ống, lũ quét, sạt lở đất, khiến hoạt động sản xuất, kinh doanh đình trệ, đời sống và sinh kế của Nhân dân bị ảnh hưởng nặng nề.

Năm 2025 cũng ghi nhận số lượng bão và áp thấp nhiệt đới ở mức kỷ lục với 15 cơn bão và 6 áp thấp nhiệt đới hoạt động trên Biển Đông. Lần đầu tiên trong lịch sử quan trắc, một áp thấp nhiệt đới di chuyển từ Ấn Độ Dương sang Thái Bình Dương và đi vào Biển Đông. Mưa lớn cực đoan sau bão ghi nhận lượng mưa ngày cao nhất từng được đo đạc tại Việt Nam và lớn thứ hai trên thế giới. Ảnh hưởng của gió mùa Đông Bắc gây lũ lớn trên nhiều tuyến sông, trong đó 20 tuyến sông ở khu vực Bắc Bộ, Trung Bộ và hạ lưu sông Tiền, sông Hậu vượt mốc lịch sử, gây ngập lụt rất nghiêm trọng tại các đô thị và vùng trũng thấp.

Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Nguyễn Hoàng Hiệp tiếp nhận thư xác nhận viện trợ chính thức 2 triệu USD từ Giám đốc Quốc gia ADB tại Việt Nam (ngày 5/12/2025)

Mặc dù cả hệ thống chính trị, đặc biệt là cấp ủy, chính quyền các cấp, lực lượng vũ trang, lực lượng chức năng và Nhân dân đã chủ động, tích cực triển khai đồng bộ các biện pháp phòng ngừa, ứng phó và khắc phục hậu quả từ sớm, từ xa, song thiệt hại về người và tài sản vẫn ở mức rất lớn. Tính đến ngày 22/12/2025, thiên tai đã làm 468 người chết và mất tích, 741 người bị thương; thiệt hại kinh tế ước tính khoảng 98.677 tỷ đồng, mức cao nhất từ trước đến nay.

Huy động cả hệ thống chính trị vào cuộc khắc phục hậu quả thiên tai

Trước diễn biến thiên tai đặc biệt nghiêm trọng, Chính phủ và các bộ, ngành, địa phương đã vào cuộc với tinh thần khẩn trương, quyết liệt, không kể ngày đêm. Chính phủ đã ban hành Nghị quyết số 347/NQ-CP ngày 24/10/2025 và Nghị quyết số 380/NQ-CP ngày 25/11/2025 về các giải pháp khắc phục hậu quả thiên tai, phục hồi sản xuất tại các địa phương miền Trung sau bão và mưa lũ lịch sử. Nhiều chuyến công tác trực tiếp của Lãnh đạo Đảng, Nhà nước cùng các công điện, thông báo chỉ đạo khẩn đã được ban hành, yêu cầu các địa phương tập trung cao độ hỗ trợ người dân sớm ổn định đời sống.

Tổng Lãnh sự quán Hoa Kỳ tại TP. Hồ Chí Minh và lãnh đạo Cục Quản lý đê điều và Phòng, chống thiên tai đến thăm nhà xây trong chiến dịch Quang Trung tại tỉnh Gia Lai (tháng 12/2025)

Đặc biệt, Chiến dịch “Quang Trung thần tốc” do Chính phủ phát động nhằm huy động tổng lực, tổ chức sửa chữa, xây dựng lại nhà ở cho các hộ dân bị thiệt hại trong các đợt mưa lũ lịch sử mang ý nghĩa chính trị – xã hội sâu sắc, thể hiện rõ sự quan tâm, chăm lo của Đảng, Nhà nước đối với Nhân dân vùng thiên tai. Như Thủ tướng Chính phủ đã nhấn mạnh, các lực lượng tham gia chiến dịch phải coi đây là nhiệm vụ “từ trái tim đến trái tim”, hành động vì Nhân dân vùng bão lũ. Đây không chỉ là lời hiệu triệu mà còn là định hướng chỉ đạo xuyên suốt, tạo sự thống nhất và huy động sức mạnh tổng hợp của toàn xã hội.

Theo báo cáo của Bộ Nông nghiệp và Môi trường, đến 17h ngày 26/12, cả nước có 1.596 căn nhà bị sập, đổ, cuốn trôi phải xây dựng lại; 100% số nhà này đã được khởi công, trong đó 510 căn đã hoàn thành (chiếm khoảng 32%). Đối với 34.760 căn nhà bị hư hỏng cần sửa chữa, đã hoàn thành sửa chữa 33.879 căn, đạt 97,47%; số còn lại đang được tiếp tục triển khai. Những con số cụ thể này phản ánh rõ tinh thần “thần tốc, quyết liệt, vì Nhân dân”, góp phần giúp người dân vùng bão lũ sớm ổn định chỗ ở, từng bước phục hồi đời sống và sinh kế trước thềm Tết Nguyên đán 2026.

Thứ trưởng Nguyễn Hoàng Hiệp tại Lễ ghi nhận hỗ trợ của cộng đồng quốc tế cho người dân Việt Nam sau bão Bualoi và Matmo. Ảnh: Cục QLDD&PCTT.

Huy động nguồn lực quốc tế hiệu quả, kịp thời

Bên cạnh nỗ lực của Đảng, Nhà nước và toàn xã hội trong nước, việc huy động nguồn lực quốc tế đóng vai trò đặc biệt quan trọng trong hỗ trợ người dân vùng thiên tai. Cục Quản lý đê điều và Phòng, chống thiên tai đã chủ động tham mưu cho Bộ Nông nghiệp và Môi trường, đồng thời phối hợp chặt chẽ với các đại sứ quán, tổ chức quốc tế nhằm kết nối, điều phối các nguồn viện trợ khẩn cấp, hỗ trợ kịp thời các địa phương bị ảnh hưởng.

Đầu tháng 10/2025, ngay sau khi bão số 10, 11 và hoàn lưu sau bão gây thiệt hại nặng nề tại các tỉnh miền núi phía Bắc, Cục đã tham mưu tổ chức cuộc họp khẩn cấp chia sẻ thông tin về tình hình mưa lũ với sự tham dự của hơn 100 đại biểu đại diện các đại sứ quán và tổ chức quốc tế tại Việt Nam. Ngay sau cuộc họp, nhiều đối tác quốc tế đã nhanh chóng công bố các khoản hỗ trợ, đồng thời tổ chức ba đoàn công tác đánh giá nhanh thiệt hại tại sáu tỉnh miền núi phía Bắc để đề xuất phương án cứu trợ phù hợp.

Cơ chế trao đổi thông tin, phối hợp giữa Cục và các đối tác quốc tế tiếp tục được duy trì thường xuyên, hiệu quả trong các đợt thiên tai lớn tiếp theo như bão số 12, 13 và mưa lũ lịch sử tại miền Trung. Các quốc gia, tổ chức quốc tế luôn sẵn sàng cam kết và triển khai hỗ trợ đa dạng về hình thức, thông qua sự điều phối thống nhất, kịp thời.

Theo Kế hoạch ứng phó chung năm 2025 do Liên Hợp Quốc chủ trì, Việt Nam cần huy động khẩn cấp 96,2 triệu USD để hỗ trợ cứu sinh và phục hồi cho 1,4 triệu người tại các tỉnh bị ảnh hưởng nặng nề. Tính đến ngày 25/12/2025, thông qua sự điều phối của Bộ Nông nghiệp và Môi trường, các đại sứ quán và tổ chức quốc tế đã viện trợ và cam kết viện trợ trên 23,8 triệu USD cho 20 tỉnh, thành phố, hỗ trợ hơn 240.000 hộ gia đình chịu ảnh hưởng bởi thiên tai.

Nguồn hỗ trợ này được triển khai linh hoạt, hiệu quả, bao gồm: Hàng hóa cứu trợ trị giá trên 7,07 triệu USD, tập trung vào nước sạch, vệ sinh môi trường, nhu yếu phẩm, y tế, giáo dục và sinh kế cho hơn 194.000 hộ.

Hỗ trợ tiền mặt trực tiếp gần 5,83 triệu USD cho khoảng 42.000 hộ gia đình, với mức hỗ trợ từ 1–7 triệu đồng/hộ. Hỗ trợ tiền mặt sửa chữa, xây mới nhà ở trị giá 3,85 triệu USD cho gần 4.200 hộ, phù hợp tinh thần Chiến dịch Quang Trung.

Hoạt động nâng cao năng lực, tập huấn cộng đồng gần 0,25 triệu USD, góp phần tăng cường khả năng phòng ngừa, ứng phó thiên tai tại cơ sở. Ngoài ra, 6,84 triệu USD đang tiếp tục được các đối tác xây dựng kế hoạch triển khai.

Tiếp nhận hàng viện trợ khẩn cấp của Trung tâm AHA cho người dân chịu ảnh hưởng bởi mưa, lũ tại Đà Nẵng (tháng 11/2025).

Điểm nhấn nổi bật trong công tác huy động nguồn lực quốc tế năm 2025 là hình thức hỗ trợ tiền mặt đa mục đích. Đây là cách làm hiện đại, hiệu quả, giúp rút ngắn thời gian cứu trợ, giảm chi phí hậu cần, đồng thời tạo điều kiện để người dân chủ động quyết định các nhu cầu thiết yếu phù hợp với hoàn cảnh của mình, qua đó góp phần kích thích phục hồi kinh tế tại chỗ. Trong năm 2025, hình thức này đã được triển khai tại 17 tỉnh, thành phố, hỗ trợ hơn 42.000 hộ gia đình với mức từ 5–7 triệu đồng/hộ.

Từ những kết quả đạt được, có thể khẳng định vai trò cầu nối, điều phối then chốt của các cơ quan liên quan trong việc gắn kết hiệu quả nguồn lực quốc tế với nhu cầu cấp bách tại địa phương. Việc huy động hơn 23,8 triệu USD viện trợ không chỉ góp phần hỗ trợ trước mắt cho người dân vùng thiên tai mà còn lan tỏa mạnh mẽ tinh thần nhân đạo, đoàn kết quốc tế, khẳng định hình ảnh Việt Nam là đối tác chủ động, trách nhiệm và tin cậy trong hợp tác toàn cầu về phòng, chống và giảm nhẹ rủi ro thiên tai.

Văn Ngân/VOV.VN