Hy Lạp khôi phục giám sát hải quân tầm xa khi chiếc P-3B Orion nâng cấp đầu tiên cất cánh trở lại
P-3 Orion là máy bay do hãng Lockheed Martin của Mỹ phát triển, chúng nổi bật với tầm bay xa và khả năng săn ngầm. Hiện máy bay này được hàng chục quốc gia đang sử dụng.
Vào ngày 3/9, Lockheed Martin Europe xác nhận rằng chiếc máy bay tuần tra hải quân P-3B Orion đầu tiên được nâng cấp cho Hải quân Hy Lạp đã hoàn tất chuyến bay thử nghiệm đầu tiên.
Đây là một dấu mốc quan trọng trong chương trình hiện đại hóa năng lực giám sát hải quân của quốc gia này.
Chương trình này được khởi xướng từ khoảng năm 2014, nhằm phục hồi khả năng tuần tra và tác chiến chống ngầm tầm xa mà Hy Lạp đã ngừng sử dụng từ năm 2009 do khủng hoảng tài chính và chi phí bảo trì quá lớn.
Gói nâng cấp bao gồm: thay thế hệ thống buồng lái bằng giao diện kỹ thuật số với màn hình LCD, trang bị hệ thống quản lý nhiệm vụ M2IMS.
Ngoài ra P-3B Orion còn được nâng cấp hệ thống cảm biến và máy tính nhiệm vụ, đồng thời gia cố cấu trúc để đáp ứng thêm khoảng 15.000 giờ bay phục vụ.
Khả năng tác chiến chống ngầm/sát hạm cũng được cải thiện, với hệ thống xử lý âm thanh, radar giám sát và các cảm biến mới.
Hy Lạp đưa vào chương trình một phương thức hợp tác cùng Lockheed Martin và Hàng không Vũ trụ Hy Lạp (HAI), nhằm đảm bảo một phần đáng kể công việc được thực hiện ngay trong nước, tạo giá trị cho ngành quốc phòng nội địa.
Chuyến bay thử nghiệm thành công đánh dấu một bước ngoặt: chiếc P-3B Orion đầu tiên đã chuyển sang giai đoạn bay thử (functional trials), không chỉ còn là một mẫu thử trên mặt đất.
Tuy nhiên, tiến độ triển khai các chiếc còn lại chậm: chiếc thứ hai đạt khoảng 65% tiến độ, chiếc thứ ba chỉ khoảng 40%, và việc bắt đầu nâng cấp chiếc thứ tư vẫn đang chờ quyết định.
Dự kiến chương trình sẽ hoàn tất trước năm 2030, tuy có khả năng kéo dài thêm.
Từ góc độ chiến lược, việc P-3B Orion quay trở lại phục vụ giúp Hy Lạp một lần nữa có khả năng tuần tra và giám sát tầm xa, đây là một yếu tố tối quan trọng ở vùng biển Aegean và Đông Địa Trung Hải, nơi căng thẳng khu vực đang tăng cao.
P-3 Orion là máy bay tuần tra biển dài hơi được Lockheed phát triển từ khung thân dân dụng L-188 Electra cuối thập niên 1950.
Thiết kế này nhanh chóng trở thành xương sống săn ngầm và giám sát hải dương của Hải quân Hoa Kỳ và nhiều hải quân/không quân đồng minh trong hơn nửa thế kỷ.
Về cấu hình, P-3 là loại vận hành bốn động cơ tuốc-bánh Allison T56, có tầm bay lớn và khả năng ở lại khu vực mục tiêu nhiều giờ (thời gian tuần tra/loiter thường vượt quá 10–12 giờ).
Máy bay trang bị đuôi “stinger” dài chứa thiết bị phát hiện bất thường từ trường (MAD) để xác định vị trí tàu ngầm khi tiếp cận ở độ cao thấp.
Các con số thông dụng: chiều dài 35,6 m, sải cánh 30,4 m và trọng lượng cất cánh tối đa vào khoảng 61–64 tấn tùy phiên bản.
P-3 được trang bị một gói cảm biến chuyên dụng cho tác chiến chống ngầm và giám sát biển: radar giám sát hàng hải, hệ thống tiếp nhận và xử lý sonobuoy, hệ thống xử lý âm thanh chuyên dụng, cảm biến hồng ngoại/quan sát điện-quang, cùng MAD ở cuối đuôi.
Tổ hợp này giúp P-3 phát hiện, xác định và theo dõi tàu ngầm ở cả vùng biển nông lẫn sâu, đồng thời thực hiện nhiệm vụ trinh sát trên biển và tấn công lực lượng mặt nước khi cần.
Di sản của P-3 nằm ở chỗ nó là nền tảng săn ngầm điển hình: khả năng bay lâu, khoang tải cho vũ khí (ngư lôi, bom chìm, tên lửa Harpoon), và hệ cảm biến hoàn chỉnh giúp loại máy bay này hữu dụng trong cả thời bình lẫn chiến tranh.
Dù Mỹ đã rút chúng ra khỏi biên chế, nhưng hiện dòng máy bay này được hàng chục quốc gia vẫn đang sử dụng.