Hy vọng mới cho thỏa thuận ngũ cốc

Xem xét mọi khả năng

Cùng ngày, một nguồn tin ngoại giao ở Thổ Nhĩ Kỳ tiết lộ rằng, cuộc gặp giữa Tổng thống Nga Vladimir Putin và người đồng cấp Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan đã được lên kế hoạch ở Sochi, Nga vào ngày 4-9 tới. Tổng thống Erdogan có ý định nêu vấn đề nối lại thỏa thuận ngũ cốc Biển Đen. Ngoài ra, việc thành lập trung tâm khí đốt và xây dựng nhà máy điện nguyên tử Akkyu ở Thổ Nhĩ Kỳ cũng có thể là chủ đề chính của cuộc gặp. Báo Milliyet của Thổ Nhĩ Kỳ cho biết, nhiều khả năng các quan chức Liên hợp quốc, Nga và Thổ Nhĩ Kỳ sẽ đàm phán về Sáng kiến Ngũ cốc Biển Đen tại Istanbul. Nếu sự kiện này thành công, các cuộc đàm phán với sự tham gia của Ukraine có thể diễn ra sau đó.

Hiện Chính phủ Thổ Nhĩ Kỳ đang nghiên cứu 3 kịch bản cho thỏa thuận ngũ cốc ở Biển Đen, vốn bị đình chỉ hôm 17-7. Kịch bản thứ nhất: Giả định các bên không tìm được giải pháp thỏa hiệp, dẫn đến khủng hoảng lương thực trầm trọng hơn, đe dọa lợi ích của Nga, Ukraine và Mỹ. Kịch bản thứ hai: Xem xét khả năng đơn phương tạo ra các tuyến đường thay thế để cung cấp nông sản, kể cả việc vận chuyển ngũ cốc của Ukraine qua sông Danube, hoặc các tuyến đường bộ tới châu Âu. Kịch bản thứ ba: Giả định việc nối lại hành lang ngũ cốc Biển Đen theo cùng định dạng, ngay sau khi các yêu cầu nhất định của Nga được đáp ứng. Theo báo địa phương Yeni Şafak, đây là kết quả có lợi nhất cho các bên và giúp tránh một cuộc khủng hoảng lương thực nghiêm trọng hơn ở cấp độ toàn cầu.

Hành lang tạm thời

Trong khi đó, Ukraine đang cân nhắc sử dụng hành lang xuất khẩu ngũ cốc trên Biển Đen mới được thử nghiệm vận chuyển hàng hóa dọc theo bờ phía Tây Biển Đen, gần Romania và Bulgaria. Thông báo của Bộ Tái thiết Ukraine ngày 27-8 cho biết, tàu chở hàng dân sự thứ 2 đã rời cảng Odessa ở phía Nam nước này và di chuyển tới vùng biển an toàn. Thông báo nêu rõ: “Tàu chở hàng PRIMUS mang cờ Liberia của một nhà khai thác Singapore đã rời cảng Odessa. Đây là con tàu thứ 2 sử dụng hành lang tạm thời cho các tàu dân sự”. Con tàu này đang chở các sản phẩm thép tới châu Phi. Trên mạng xã hội X, Phó Thủ tướng Ukraine Oleksandr Kubrakov cho hay, tàu PRIMUS neo đậu ở cảng Odessa từ ngày 20-2 năm ngoái, trước khi cuộc xung đột Nga - Ukraine bùng phát.

Theo Hải quân Ukraine, hành lang nhân đạo tạm thời mới đi vào hoạt động từ ngày 10-8. Phía Hải quân Ukraine cho biết, sử dụng hành lang này sẽ là những con tàu thương mại bị mắc kẹt tại các cảng của Ukraine bên bờ Biển Đen, chuyên chở những mặt hàng như ngũ cốc và các loại nông sản khác. Hoạt động vận chuyển trên hành lang mới sẽ được ghi lại bằng hệ thống camera lắp trên các tàu, được phát sóng để cho thấy đây đơn thuần là “sứ mệnh nhân đạo” và không có mục đích quân sự.

VIỆT ANH