IAEA phát hiện hạt uranium tại một địa điểm ở Syria
Cơ quan Năng lượng Nguyên tử quốc tế (IAEA) cho biết đã phát hiện các hạt uranium trong quá trình điều tra một địa điểm ở Syria bị nghi từng là cơ sở hạt nhân bí mật.
Biểu tượng Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế tại Vienna, Áo. Ảnh tư liệu: IRNA/TTXVN
Trong báo cáo mật gửi các thành viên Hội đồng Thống đốc ngày 1/9, IAEA nêu rõ những mẫu môi trường lấy tại một trong 3 địa điểm “được cho là có liên quan về mặt chức năng” tới khu vực Deir Ezzor cho thấy “một số lượng đáng kể các hạt uranium tự nhiên có nguồn gốc nhân tạo”, tức là được tạo ra qua xử lý hóa học.
IAEA kêu gọi Syria hợp tác đầy đủ trong cuộc điều tra kéo dài nhiều năm qua liên quan đến nghi vấn nước này xây dựng lò phản ứng hạt nhân bí mật tại sa mạc Deir Ezzor – cơ sở đã bị Israel không kích phá hủy năm 2007. Một báo cáo năm 2011 của cơ quan này từng nhận định “rất có khả năng” tòa nhà tại Deir Ezzor chính là "lò phản ứng hạt nhân chưa được khai báo".
Chính quyền Syria kiên quyết phủ nhận cáo buộc xây dựng lò phản ứng. Báo cáo của IAEA nêu rõ "nhà chức trách hiện tại ở Syria cho biết họ không có thông tin giải thích cho sự xuất hiện của các hạt uranium nói trên".
IAEA đã được phép lấy mẫu môi trường từ năm 2024 khi Tổng thống Bashar al-Assad vẫn còn nắm quyền tại Syria trước khi ông bị lật đổ vào tháng 12 cùng năm này. Tháng 6 vừa qua, các thanh sát viên đã quay lại một địa điểm tại Syria lần thứ hai để thu thập thêm mẫu.
Tổng Giám đốc IAEA Rafael Grossi đầu tháng 6 vừa qua cũng đã có chuyến thăm đầu tiên tới Damascus, kể từ khi chính quyền của Tổng thống al-Assad sụp đổ. Ông cho biết cơ quan này và giới chức Syria sẽ “khám phá khả năng phát triển năng lượng hạt nhân” trong tương lai, đồng thời nhấn mạnh Syria cần hợp tác để giải quyết “các vấn đề tồn đọng” và "đảm bảo nghĩa vụ minh bạch về vật liệu và cơ sở hạt nhân".
