Israel khởi công xây dựng hàng rào an ninh dọc biên giới phía Đông

Israel bắt đầu xây dựng hàng rào an ninh biên giới phía Đông. (Nguồn: Bộ Quốc phòng Israel)

Bộ Quốc phòng Israel ngày 8/12 cho biết nước này đã bắt đầu xây dựng hàng rào an ninh mới dọc biên giới phía Đông.

Giai đoạn khởi đầu gồm hai phân đoạn dài khoảng 80km đi qua Thung lũng Jordan, mở đầu cho dự án nhiều lớp có tổng chiều dài dự kiến khoảng 500km, kéo dài từ phía Nam Cao nguyên Golan đến phía Bắc thành phố Eilat.

Theo Bộ Quốc phòng Israel, hàng rào này là cấu phần quan trọng trong chiến lược tăng cường an ninh quốc gia và củng cố hiện diện chiến lược dọc biên giới phía Đông.

Lực lượng Phòng vệ Israel (IDF) gần đây cũng đã thành lập một sư đoàn khu vực mới phụ trách bảo vệ Thung lũng Jordan, các đồng bằng lân cận và khu vực Biển Chết.

Dự án có tổng mức đầu tư khoảng 5,5 tỷ NIS (1,7 tỷ USD), bao gồm hàng rào vật lý cùng hệ thống cảm biến, radar, camera và mạng thông tin hiện đại đáp ứng nhu cầu an ninh hiện tại và tương lai.

Bộ trưởng Quốc phòng Israel Yoav Katz nhấn mạnh: “Ngay từ khi nhậm chức, tôi đã ưu tiên xây dựng hàng rào này như nhiệm vụ cốt lõi đối với an ninh Israel. Hàng rào mới sẽ củng cố các khu định cư dọc biên giới, giảm mạnh hoạt động buôn lậu vũ khí vào Bờ Tây và giáng đòn vào Iran cùng các lực lượng ủy nhiệm đang tìm cách thiết lập một mặt trận phía Đông chống Israel.”

Quốc hội Israel ngày 22/10 đã bỏ phiếu thông qua bước đầu của một dự luật nhằm áp dụng chủ quyền của Israel tại khu vực Bờ Tây. Dự luật này sẽ có hiệu lực sau 3 lần được thông qua.

Theo luật pháp Israel hiện hành, các vùng lãnh thổ bị chiếm đóng từ Jordan trong cuộc Chiến tranh Sáu ngày (năm 1967), ngoại trừ Đông Jerusalem, vẫn được xem là “vùng bị chiếm đóng tạm thời,” dưới quyền quản lý của Tư lệnh Bộ Chỉ huy Trung tâm của Lực lượng Phòng vệ Israel (IDF).

Theo các Thỏa thuận Oslo được ký kết giữa Israel và Chính quyền Palestine vào những năm 1990, Bờ Tây được chia thành ba vùng gồm:

Khu A: Các thành phố và thị trấn của người Palestine, do Chính quyền Palestine kiểm soát hoàn toàn cả về an ninh và hành chính.

Khu B: Dưới sự kiểm soát an ninh của Israel, nhưng dân sự do phía Palestine đảm nhiệm.

Khu C: Do Israel kiểm soát hoàn toàn cả về an ninh lẫn hành chính.

Hiện có khoảng 500.000 người Israel sinh sống trong các khu định cư ở Khu C. Chính phủ Israel coi các khu định cư này là hợp pháp theo luật nội địa, được xây dựng trên đất nhà nước và theo các quyết định hành pháp hợp lệ.

Tuy nhiên, phần lớn các tổ chức quốc tế cho rằng đây là hành vi vi phạm Điều 49 của Công ước Geneva thứ Tư, trong đó cấm di chuyển cư dân của nước chiếm đóng vào lãnh thổ bị chiếm đóng.

Phía Israel lập luận rằng công dân Israel không bị trục xuất hay di dời cưỡng chế đến các vùng này, và rằng lãnh thổ này không thuộc diện bị “chiếm đóng” vì trước đó không có chủ quyền hợp pháp nào được quốc tế công nhận tại đó.

Tuy vậy, vào năm 2024, Tòa án Công lý quốc tế (ICJ) tại The Hague (Hà Lan) đã đưa ra ý kiến tư vấn cho rằng sự hiện diện của Israel tại Bờ Tây - cũng như Đông Jerusalem - là trái pháp luật, và rằng Israel có nghĩa vụ phải chấm dứt sự chiếm đóng tại những vùng lãnh thổ này.

Israel đã chiếm giữ Bờ Tây, Đông Jerusalem, Gaza, Bán đảo Sinai và Cao nguyên Golan trong cuộc Chiến tranh 6 ngày năm 1967. Sinai sau đó được trao trả cho Ai Cập theo hiệp định hòa bình ký kết năm 1979, Cao nguyên Golan được sáp nhập chính thức vào năm 1981, và Israel đã đơn phương rút toàn bộ hiện diện khỏi Gaza vào năm 2005.

Tình trạng pháp lý của Bờ Tây thì không rõ ràng, trong khi chủ quyền của Israel đối với Đông Jerusalem chưa bao giờ được cộng đồng quốc tế công nhận đầy đủ./.

(Vietnam+)