Israel vạch 2 lằn ranh đỏ ở Syria, quyết dùng vũ lực để bảo vệ người Druze

Lãnh đạo Israel tiếp tục cứng rắn với Syria và tộc Bedouin

Hôm 17/7/2025, Thủ tướng Israel Netanyahu tuyên bố Israel sẽ tiếp tục sử dụng vũ lực quân sự để thực thi 2 lằn ranh đỏ ở Syria, đó là việc phi quân sự hóa khu vực phía Nam thủ đô Damascus của Syria (gần biên giới Israel) và việc bảo vệ cộng đồng thiểu sổ Druze tại đó.

Thủ tướng Netanyahu cho biết, chế độ mới tại Syria (do Tổng thống Ahmed al-Sharaa đứng đầu) đã vi phạm cả 2 lằn ranh đỏ trên trong những ngày gần đây.

Người dân Israel gốc Druze tụ tập ở biên giới Israel - Syria để bày tỏ sự đoàn kết với người Druze ở Syria. Ảnh: Flash90.

Trong một tuyên bố qua video, Thủ tướng Netanyahu khẳng định: “Chế độ đó đã phái một đội quân tới phía Nam Damascus, vào khu vực đáng lẽ phải phi quân sự hóa và họ bắt đầu thảm sát nhóm người Druze. Chúng tôi không thể chấp nhận điều này theo bất cứ góc độ nào”.

Ông Netanyahu cho biết thêm lệnh ngừng bắn mà Tổng thống lâm thời Syria al-Sharaa công bố ở tỉnh Suwayda (miền Nam Syria ), nơi có đông người Druze sinh sống, “chỉ đạt được thông qua vũ lực chứ không phải thông qua đề nghị và khẩn cầu”. Lệnh ngừng bắn này bao gồm nội dung rút quân chính phủ Syria khỏi khu vực trên.

Nhà lãnh đạo Israel nói: “Chúng tôi đã hành động và sẽ tiếp tục hành động khi cần thiết”.

Quân đội Israel tấn công các cơ sở quân sự của chế độ mới tại Syria vào ngày 16/7, yêu cầu quân chính phủ Syria phải triệt thoái khỏi Suwayda. Trước đó lực lượng chính phủ Syria được triển khai tới đây khi nổ ra giao tranh giáo phái giữa nhóm Druze và nhóm Bedouin (theo Hồi giáo dòng Sunni). Đụng độ được cho là được khơi mào từ việc các tay súng Bedouin tấn công một người Druze bán hàng rong ngày 13/7.

Cộng đồng người Druze tại Israel đã yêu cầu chính phủ nước này phải hành động để bảo vệ “những anh em” bên kia biên giới trong bối cảnh xuất hiện những video tại Suwayda ghi cảnh lực lượng chính quyền Syria cạo râu các giáo sĩ Druze và giẫm lên cờ của tộc người này. Nhưng đồng thời cũng có những video khác ghi cảnh chiến binh Druze đánh đập quân chính phủ bị bắt.

Sau khi Israel oanh tạc Syria vào hôm 16/7, quân đội Syria đã rút lui và tuyên bố đã đạt được thỏa thuận ngừng bắn với lực lượng Druze địa phương. Tổng thống Syria Sharaa cam kết bảo vệ nhóm dân tộc thiểu số này mặc dù một số phái Druze nói rằng họ bác bỏ thỏa thuận đó.

Nhưng ngay cả khi có thỏa thuận đình chiến trên, vẫn xuất hiện tin tức về các vụ giao tranh mới và hai bên đổ lỗi cho nhau về tình trạng này.

Trong khi đó, một tư lệnh của nhóm Hồi giáo Bedouin nói rằng lệnh ngừng bắn chỉ áp dụng với quân chính phủ và họ mở cuộc tiến công mới ở Suwayda nhằm giải cứu những người Bedouin bị phía Druze bắt giữ.

Tuy vậy, truyền thông nhà nước Syria lại phản ánh rằng các nhóm Druze ở Suwayda tiến hành thảm sát người Bedouin. Trong một thông cáo, Phủ Tổng thống Syria tố cáo “những lực lượng ngoài vòng pháp luật” (ám chỉ các phái Druze ở Suwayda) đã vi phạm thỏa thuận khi tham gia bạo lực chống lại dân thường.

Tổng thống lâm thời Syria al-Sharaa (trái) bắt tay với Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Erdogan. Ảnh: Vụ báo chí tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ.

Thổ Nhĩ Kỳ đặc biệt gay gắt với Israel

Nữ phát ngôn viên Nhà Trắng Karoline Leavitt hôm 17/7 nói rằng Mỹ “đang tích cực theo dõi tình hình tại Syria”.

Một quan chức giấu tên của Bộ Ngoại giao Mỹ nói với Reuters rằng không có thay đổi trong chính sách của Mỹ đối với Syria nhưng “tất cả các bên phải lùi lại và tham gia đối thoại có ý nghĩa nhằm dẫn tới một lệnh ngừng bắn kéo dài”.

Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio vào cuối ngày 16/7 nói rằng Mỹ đã tương tác với tất cả các bên và đã nhất trí về các bước đi nhằm chấm dứt tình hình bất ổn đáng lo ngại tại Syria.

Bộ Ngoại giao Pháp ngày 17/7 kêu gọi tôn trọng lệnh ngừng bắn ở Suwayda và điều tra những hành động chống lại cộng đồng thiểu số.

Trong khi đó, Văn phòng Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Erdogan tuyên bố rằng Israel đang sử dụng vấn đề Druze làm cái cớ để mở rộng can thiệp vào Syria trong những ngày qua. Trên truyền hình, Tổng thống Erdogan đã sử dụng những ngôn từ nặng nề để chỉ trích Israel. Ông Erdogan cho rằng nếu Israel không dừng tay, quốc gia này sẽ “ném cả khu vực vào biển lửa”.

Quân đội Israel bị bất ngờ khi người Druze vượt biên

Trong một buổi họp báo vào tối 17/7, phát ngôn viên quân đội Israel, tướng Effie Defri thừa nhận rằng lực lượng phòng vệ Israel (IDF) đã không được chuẩn bị để xử lý tình trạng hỗn loạn tại biên giới với Syria trong những ngày gần đây trong quá trình xảy ra xung đột tại Suwayda.

Khoảng 1.000 người Druze đã vượt biên từ Israel sang Syria và hàng chục người Druze Syria đã vượt biên vào Israel vào thời điểm giao tranh. Diễn biến này đã khiến một số nhà lập pháp Israel gốc Druze thân chinh vào đất Syria để kêu gọi người Druze mang quốc tịch Israel trở về Israel.

Phát ngôn viên Defri nói rằng IDF “đã không được chuẩn bị cho tình huống hàng ngàn công dân Israel tới biên giới Israel - Syria và cố gắng vượt qua đó”. Viên tướng nói thêm rằng “chúng tôi đang rút ra bài học”.

Cảnh sát Israel cho hay họ đã bắt 2 công dân Israel tộc người Druze tại biên giới với Syria vào sáng 17/7 khi họ cố gắng quay trở lại lãnh thổ Israel cùng một khẩu súng tiểu liên AK. Đây là 2 thanh niên tuổi 18 và 20, thuộc các làng Kisra và Beit Jann. Họ xâm nhập vào Syria hôm 16/7, tìm cách cứu những người đồng tôn giáo Druze khỏi lực lượng Bedouin và quân chính phủ Syria. Cảnh sát thẩm vấn 2 thanh niên trên, tịch thu súng và hộp tiếp đạn của họ.

Cảnh sát Israel tuyên bố đã vá các lỗ hổng trên tuyến biên giới với Syria và hiện đang làm việc với các thủ lĩnh Druze địa phương để hỗ trợ việc hồi hương các công dân Israel đã vượt biên sang Syria cũng như chiều ngược lại.

Có khoảng 150.000 người tộc Druze sống tại Israel hiện nay. Nhiều người trong số họ phục vụ trong quân đội Israel.

Israel hiện vẫn rất cảnh giác với các nhà lãnh đạo mới theo Hồi giáo tại Syria, bao gồm cả Tổng thống lâm thời Sharaa, người đứng đầu một phong trào được cho là từng có mối liên hệ với tổ chức khủng bố quốc tế al-Qaeda.

Trung Hiếu/VOV.VN biên dịch Nguồn: Times of Israel