Kế hoạch hòa bình: Mỹ-Ukraine sẽ duy trì liên lạc với châu Âu trong quá trình chuẩn bị, lý do EU và NATO vẫn đang bị gạt sang bên lề?

Chánh Văn phòng Tổng thống Ukraine Andriy Yermak (trái) và Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio phát biểu tại họp báo sau tham vấn ở Geneva (Thụy Sỹ) ngày 23/11. (Nguồn: Anadolu)

Hãng thông tấn TASS dẫn tuyên bố chung nêu rõ: "Ukraine và Mỹ đã nhất trí tiếp tục làm việc tích cực về các đề xuất chung trong những ngày tới. Họ cũng sẽ duy trì liên lạc chặt chẽ với các đối tác châu Âu trong quá trình tiến triển".

Tuy nhiên, tuyên bố nhấn mạnh, quyết định cuối cùng về dự thảo kế hoạch sẽ được Tổng thống Mỹ Donald Trump và người đồng cấp Ukraine Vladimir Zelensky đưa ra.

Theo Nhà Trắng, phái đoàn Ukraine đã khẳng định rằng, dự thảo kế hoạch hòa bình mới nhất phản ánh lợi ích quốc gia của Kiev và cung cấp "các cơ chế đáng tin cậy và có thể thực thi để bảo vệ an ninh" quốc gia Đông Âu.

Trong khi đó, Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio cho biết, phía Nga vẫn chưa đưa ra lập trường về các thỏa thuận giữa Mỹ và Ukraine nhằm giải quyết xung đột, tuy nhiên, ngay từ giai đoạn đầu của tiến trình đàm phán, Washington đã nắm được những quan điểm mà Moscow truyền đạt “qua nhiều kênh khác nhau”.

“Giờ đây, khi chúng tôi đạt được thỏa thuận với phía Ukraine – nếu có – chúng tôi phải chuyển những nội dung đó cho phía Nga, đó là một việc tất yếu”, ông kết luận.

Về vai trò của Liên minh châu Âu (EU) và Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) trong việc giải quyết xung đột, ông Rubio cho hay, Mỹ và Ukraine vẫn chưa tiến hành thảo luận.

Ngoại trưởng Mỹ nói rõ: “Kế hoạch hòa bình là một văn kiện có tính chất động, thay đổi mỗi ngày theo các ý kiến đóng góp". Những nội dung liên quan trực tiếp tới EU hoặc NATO đã được tách riêng để thảo luận sau. Theo ông Rubio, Washington đã đồng ý đưa “các vấn đề liên quan cả châu Âu và NATO” vào một “kênh làm việc riêng”.

Tuyên bố của Ngoại trưởng Mỹ được đưa ra trong bối cảnh các lãnh đạo EU ngày 23/11 bày tỏ sự không đồng thuận với nhiều nội dung trong đề xuất hòa bình của Washington và kêu gọi sửa đổi.

Báo Bild (Đức) cho biết Berlin lo ngại trước sáng kiến của Mỹ và đã bắt đầu chuẩn bị các biện pháp ngoại giao phản hồi. Thậm chí, báo Telegraph đã công bố một bản kế hoạch hòa bình 24 điểm mà EU soạn thảo nhằm đối trọng với kế hoạch của Mỹ.

Theo bản kế hoạch do Mỹ đề xuất và đã bị rò rỉ trên truyền thông phương Tây, Washington và một số nước khác sẽ phải công nhận chủ quyền của Nga đối với Crimea, Donbass và các vùng lãnh thổ mà Ukraine sẽ phải từ bỏ. Đổi lại, Kiev sẽ nhận được các bảo đảm an ninh từ Mỹ và châu Âu. Một vùng phi quân sự sẽ được thiết lập và lực lượng Ukraine phải rút khỏi các khu vực này.

Trang Axios dẫn lời một quan chức Mỹ cho biết, đường ranh giới giao tranh tại Kherson và Zaporizhia sẽ bị “đóng băng” và Nga sẽ phải hoàn trả một số khu vực cho Ukraine. Quy mô quân đội Ukraine sẽ bị thu hẹp đáng kể và Kiev sẽ không được sở hữu vũ khí tầm xa. Việc triển khai quân đội nước ngoài sẽ bị cấm và tiếng Nga sẽ trở thành một trong các ngôn ngữ chính thức. Kế hoạch mới của Mỹ cũng bao gồm việc dỡ bỏ các biện pháp trừng phạt đối với Nga.

Bảo Minh