Kết nối các hệ sinh thái số tăng sức mạnh lan tỏa tích cực tới thanh thiếu nhi

Ngày 29/10, tại Hà Nội, Trung ương Đoàn tổ chức Hội nghị sơ kết 3 năm tham gia thực hiện Quyết định số 311/QĐ-TTg ngày 05/3/2022 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Chương trình “Giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống văn hóa cho thanh niên, thiếu niên, nhi đồng trên không gian mạng" giai đoạn 2023 - 2030.

Anh Bùi Quang Huy - Bí thư thứ nhất T.Ư Đoàn và chị Nguyễn Phạm Duy Trang - Bí thư T.Ư Đoàn, Chủ tịch Hội đồng Đội T.Ư chủ trì hội nghị. Ảnh: Xuân Tùng

"Phủ xanh" không gian mạng bằng "liên minh niềm tin"

Tham luận tại hội nghị, Thiếu tá Đậu Bá Tuấn - Phó Trưởng ban Thanh niên Công an nhân dân cho biết, cuộc vận động "Mỗi ngày một tin tốt, mỗi tuần một câu chuyện đẹp" với phương châm "lấy cái đẹp dẹp cái xấu, lấy tích cực đẩy lùi tiêu cực" đã trở thành kim chỉ nam cho nhiều đơn vị. Cuộc vận động là giải pháp quan trọng để tuổi trẻ toàn lực lượng xây dựng "cầu nối xanh" trên không gian mạng, lan tỏa hình ảnh đẹp về người chiến sĩ Công an.

Để những "tin tốt" không bị chìm giữa "ma trận" thông tin, Ban Thanh niên Công an đã xây dựng một hệ thống gần 3.000 fanpage từ trung ương đến cơ sở, đồng thời kết nối với các KOLs, nghệ sĩ trẻ, các kênh truyền thông uy tín để hình thành một "liên minh niềm tin số". "Chúng tôi xác định đây không phải là một phong trào ngắn hạn mà là nhiệm vụ thường xuyên, bền bỉ”, anh Tuấn nói.

Thiếu tá Đậu Bá Tuấn phát biểu tại hội nghị. Ảnh: Xuân Tùng

Còn anh Lê Hoàng Quyết - Phó Bí thư thường trực Tỉnh Đoàn Đồng Tháp cho biết, tuổi trẻ địa phương này đã thiết lập một "hệ sinh thái số" rộng lớn với 2 trang web, hơn 360 trang Facebook, YouTube, TikTok và hơn 6.100 nhóm Zalo.

Tỉnh Đoàn Đồng Tháp đã chủ động số hóa các địa chỉ đỏ, di tích lịch sử, xây dựng mô hình "Đồng Tháp Good Review" và sản xuất hơn 3.500 video clip, tạo ra một không gian thông tin tích cực, gần gũi với giới trẻ.

Hội nghị đã ghi nhận 15 ý kiến phát biểu trực tiếp và trực tuyến. Ảnh: Xuân Tùng

Xây dựng "thế trận" đa tầng, môi trường giáo dục trên mạng

Anh Trần Quang Hưng – Phó Bí thư Thành Đoàn Hà Nội cho rằng, công tác giáo dục trên không gian mạng phải quán triệt quan điểm xây đi đôi với chống, trong đó xây là nhiệm vụ cơ bản, lâu dài. Để làm được điều đó, Hà Nội đã xây dựng một "thế trận" đa tầng, vững chắc.

Theo anh Hưng, sức mạnh của "thế trận" này còn đến từ lực lượng nòng cốt là Ban Chỉ đạo 35, các câu lạc bộ Lý luận trẻ, và đội ngũ báo cáo viên, tuyên truyền viên được tập huấn kỹ năng số thường xuyên.

Nhiều ấn phẩm infographic đặc sắc, chắt lọc những "thông điệp đắt giá" từ lãnh đạo Đảng, Nhà nước và thành phố đã đạt lượng tiếp cận trung bình hơn 100.000 người, cho thấy hiệu quả của cách làm sáng tạo.

Việc "Công ước Hà Nội" về phòng chống tội phạm mạng vừa được ký kết cũng tạo ra một cơ sở pháp lý quan trọng, giúp công tác đấu tranh trên không gian mạng trở nên chính danh và hiệu quả hơn.

Anh Trần Quang Hưng phát biểu tại hội nghị. Ảnh: Xuân Tùng

Anh Bùi Hoàng Tùng – Bí thư Đoàn Thanh niên Chính phủ cho rằng, cần đổi mới tư duy, xem không gian mạng là một môi trường giáo dục thực thụ, không chỉ là kênh truyền thông. Cần lấy thanh niên làm trung tâm, biến việc học tập, rèn luyện thành một hành trình trải nghiệm hấp dẫn.

Anh Tùng đề xuất "game hóa" (gamification) giáo dục, thiết kế các thử thách tích cực như "Sống xanh mỗi ngày", "21 ngày đọc sách", hay các trò chơi, hành trình tương tác trực tuyến.

Bên cạnh đó, ứng dụng các công nghệ mới như trí tuệ nhân tạo (AI), thực tế ảo (VR), thực tế tăng cường (AR) để tạo ra các trải nghiệm giáo dục sống động cũng được đề xuất.

Anh Bùi Hoàng Tùng phát biểu tại hội nghị. Ảnh: Xuân Tùng

Xây dựng bộ quy tắc đạo đức và chia sẻ dữ liệu

Tại Hội nghị, nhà báo Trần Công Hùng - Tổng Thư ký tòa soạn Báo Tiền Phong điện tử cho rằng, việc ứng dụng AI và đổi mới phương thức truyền thông là yêu cầu bắt buộc. Báo Tiền Phong đang xây dựng một hệ thống đa kênh, đa nền tảng và mạnh dạn đầu tư công nghệ khi chuẩn bị trang bị tài khoản AI cho đội ngũ biên tập viên, phóng viên.

Nhà báo Trần Công Hùng đề xuất cần thiết phải xây dựng một "Bộ quy tắc đạo đức sử dụng AI" để áp dụng không chỉ trong phạm vi một tòa soạn mà chung cho các cơ quan báo chí Đoàn, nhằm xác định rõ giới hạn của sự sáng tạo, ngăn chặn việc tạo ra tin giả, tin xấu. Đồng thời, thiết lập cơ chế chia sẻ dữ liệu giữa các cơ quan báo chí của Đoàn.

Bên cạnh đó, cần xây dựng một kho dữ liệu chung về xu hướng của giới trẻ sẽ là nguồn tài nguyên quý giá để các cơ quan báo chí cùng khai thác và phục vụ độc giả tốt hơn.

Nhà báo Trần Công Hùng phát biểu tại hội nghị. Ảnh: Xuân Tùng

Cũng tại hội nghị, nhà báo Nguyễn Trọng Phước - Giám đốc Trung tâm Phát triển Nội dung số Báo Thanh Niên cho rằng, AI có thể giúp các tòa soạn sản xuất nội dung nhanh hơn, rẻ hơn, sáng tạo hơn. Tuy nhiên, thách thức đi cùng là sự bùng nổ của nội dung rác, nhảm, độc hại được sản xuất hàng loạt trên không gian mạng.

Theo nhà báo Nguyễn Trọng Phước, trong bối cảnh đó, vai trò của báo chí chính thống càng phải được đề cao. Thay vì lo lắng trước sự lấn át của mạng xã hội, báo chí cần xác định mình là người cuối cùng tin cậy của cộng đồng, hiện diện trên mọi nền tảng để khẳng định vị thế và lan tỏa thông tin chính xác.

Hành động nhanh, kết nối mạnh và lan tỏa rộng

Phát biểu kết luận tại hội nghị, anh Bùi Quang Huy - Bí thư thứ nhất T.Ư Đoàn cho biết, trong 3 năm qua, toàn Đoàn đã rất chủ động, sáng tạo, triển khai nhiều giải pháp hiệu quả theo tinh thần Kế hoạch của T.Ư Đoàn thực hiện Quyết định số 311 về chương trình “Giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống văn hóa cho thanh niên, thiếu niên, nhi đồng trên không gian mạng giai đoạn 2023 - 2030” (gọi tắt Kế hoạch 71).

Bí thư thứ nhất T.Ư Đoàn khái quát 6 kết quả nổi bật, trong đó nhấn mạnh việc các cấp bộ Đoàn đã cụ thể hóa và triển khai quyết định một cách bài bản, khoa học và kịp thời. Một trong những thành kết quả nổi bật là xây dựng được nền tảng tương đối vững chắc cho công tác tuyên truyền, giáo dục trên không gian mạng.

Bên cạnh những kết quả tích cực, anh Huy cũng thẳng thắn chỉ ra một số điểm tổ chức Đoàn cần nỗ lực hơn như triển khai ứng dụng Thanh niên Việt Nam; tổ chức chiến dịch truyền thông…; đồng thời lưu ý tình hình thực tiễn trên không gian mạng.

Anh Bùi Quang Huy phát biểu kết luận hội nghị. Ảnh: Xuân Tùng

Trong thời gian tới, anh Bùi Quang Huy đề nghị các cấp bộ Đoàn phải bám sát nhiệm vụ, giải pháp trong Kế hoạch 71, đặc biệt là các chỉ tiêu đến năm 2030, quyết liệt có giải pháp để hoàn thành các chỉ tiêu chưa đạt. Đổi mới tư duy làm việc trong bối cảnh bộ máy tinh gọn hơn.

Anh Huy nhấn mạnh: "Làm nhiều nhưng phải làm hiệu quả, phải chú trọng đến kết quả tác động". Cần phải đo đếm hiệu quả thực chất qua số lượt xem, lượt tương tác, thay vì chỉ chạy theo số lượng. Chuyển đổi số không chỉ là ứng dụng công nghệ, mà là chuyển đổi về tư duy, thói quen và phương pháp làm việc.

Anh Huy cũng yêu cầu, các cấp bộ Đoàn tiếp tục quan tâm công tác nắm bắt và định hướng dư luận xã hội. "Những việc gì liên quan đến diễn biến tư tưởng của thanh niên thì Đoàn phải biết đầu tiên", anh Huy yêu cầu. Thông tin cung cấp cho thanh niên phải đảm bảo tiêu chí "nhanh, ngắn gọn, chính xác".

Chú trọng kết nối các hệ sinh thái số của Đoàn với các cơ quan khác trong hệ thống chính trị, học hỏi kinh nghiệm từ các chiến dịch truyền thông thành công để tăng sức mạnh lan tỏa.

Bí thư thứ nhất T.Ư Đoàn cũng lưu ý, cần kiên trì và tiếp tục thực hiện hiệu quả công tác bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, phòng chống thông tin xấu, độc với phương châm "nhận thức đúng, thông tin đủ, hành động nhanh, kết nối mạnh và lan tỏa rộng". Đồng thời, nghiên cứu sớm ban hành quy tắc đạo đức trong việc sử dụng AI để định hướng cho thanh niên trong bối cảnh công nghệ phát triển như vũ bão.

Xuân Tùng