Khai thác nguồn nước ngọt dưới đại dương, mở ra hy vọng cho thế giới 'khát nước'

Trong mùa hè năm 2025, tàu nghiên cứu Liftboat Robert đã tiến hành khoan thí điểm ngoài khơi Cape Cod, bang Massachusetts, trong khuôn khổ Dự án Expedition 501. Các nhà khoa học đã lấy được hàng chục nghìn mẫu nước từ một tầng chứa khổng lồ dưới đáy biển, trải dài từ New Jersey đến Maine.

Phát hiện này cho thấy sự tồn tại của những “túi nước ngọt bí mật” ngay dưới lớp nước mặn, vốn được hình thành từ hàng nghìn năm trước khi băng tan và mực nước biển dâng. Mẫu nước thu được có độ mặn chỉ 1 - 4 phần nghìn, thấp hơn nhiều so với mức trung bình 35 phần nghìn của nước biển. Đây là minh chứng rằng nguồn nước có thể từng kết nối với hệ thống nước ngầm trên đất liền hoặc được bổ sung từ băng tan trong quá khứ.

Thành viên Expedition 501 quan sát tàu vận chuyển Gaspee tiếp cận giàn Liftboat Robert ở Bắc Đại Tây Dương, ngày 19/7/2025.

Các chuyên gia nhận định tiềm năng từ những tầng chứa nước ngầm dưới biển là rất lớn. Riêng phát hiện ngoài khơi Mỹ có thể đáp ứng nhu cầu của một đô thị cỡ New York trong hàng trăm năm. Tuy nhiên, thách thức đặt ra là việc khai thác cần đảm bảo không gây tổn hại hệ sinh thái biển, đồng thời phải giải quyết vấn đề pháp lý liên quan đến quyền sở hữu và sử dụng.

Theo Liên hợp quốc, chỉ trong vòng 5 năm tới, nhu cầu nước ngọt toàn cầu có thể vượt quá nguồn cung tới 40%. Trong bối cảnh biến đổi khí hậu, mực nước biển dâng và nhu cầu ngày càng lớn từ các trung tâm dữ liệu cũng như đô thị, việc nghiên cứu những nguồn nước ngầm dưới biển được coi là hướng đi đầy triển vọng nhưng cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro.

Nhóm nghiên cứu quốc tế, với sự tham gia của hơn 12 quốc gia và được hỗ trợ bởi Quỹ Khoa học Quốc gia Mỹ cùng Liên minh châu Âu, sẽ tiếp tục phân tích mẫu trong phòng thí nghiệm để xác định tuổi, nguồn gốc và mức độ an toàn của nước. Kết quả dự kiến công bố trong năm tới.

vtv.vn