Khai thác trái phép khoáng sản, bị xử lý như thế nào?

Đây là câu hỏi được đặt ra tại Hội nghị trực tuyến tuyên truyền, phổ biến Luật Địa chất và Khoáng sản và các văn bản hướng dẫn thi hành vào sáng 21/8, do Cục Địa chất và Khoáng sản Việt Nam tổ chức.

Luật đã ban hành nhưng chưa có nghị định, thông tư mới về chế tài xử phạt. Ảnh minh họa: Huỳnh Thủy.

Ông Mai Thế Toản - Phó Cục trưởng Cục Địa chất và Khoáng sản, Bộ Nông Nghiệp và Môi trường (NN&MT) - cho biết: "Sau khi luật được ban hành, Chính phủ cũng đã cho ra đời nghị định quy định một số điều và biện pháp thi hành Luật Địa chất và khoáng sản (Nghị định 193) và 7 thông tư rồi. Hành lang pháp lý quy định về địa chất, khoáng sản đã đầy đủ.

Riêng về chế tài và quy định xử phạt vi phạm trong hoạt động địa chất, khoáng sản thì Bộ NN&MT đã hoàn thành dự thảo ban đầu; dự kiến trong tuần này sẽ đăng tải trên cổng thông tin của Bộ NN&MT để lấy ý kiến rộng rãi, tháng 10 sẽ trình Chính phủ".

Hiện tại, mức xử phạt áp dụng theo Nghị định 36/2020/NĐ-CP quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực tài nguyên nước và khoáng sản, và Nghị định 04/2022/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung một số điều của các nghị định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực đất đai; tài nguyên nước và khoáng sản; khí tượng thủy văn; đo đạc và bản đồ.

Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Trần Quý Kiên phát biểu tại hội nghị.

Phát biểu tại hội nghị, ông Trần Quý Kiên - Thứ trưởng Bộ NN&MT - cho biết: “Việt Nam có nhiều mỏ khoáng sản với quy hoạch phức tạp, trong đó có gần chục mỏ khoáng sản có giá trị kinh tế chiến lược. Nếu được quản lý và khai thác hiệu quả, những mỏ này sẽ tạo sức mạnh lớn cho đất nước không chỉ về kinh tế mà còn về địa chính trị, thương mại và hợp tác quốc tế”.

Luật Địa chất và Khoáng sản năm 2024, cùng Nghị định số 193 và 7 thông tư hướng dẫn thi hành, là bộ công cụ pháp lý quan trọng nhằm hoàn thiện hệ thống quản lý nhà nước, nâng cao hiệu quả khai thác, sử dụng tiết kiệm và bền vững nguồn tài nguyên khoáng sản - loại tài sản đặc biệt, hữu hạn và không thể tái tạo của quốc gia.

Bộ NN&MT đang tổng hợp những ý kiến, phản ánh về vướng mắc trong lĩnh vực địa chất, khoáng sản để trình cấp có thẩm quyền xem xét. Tuy nhiên, ông Kiên cho biết, đến nay, Bộ NN&MT mới chỉ nhận được ý kiến từ 2/34 tỉnh, thành phố.

Trên cơ sở đó, ông Kiên yêu cầu các địa phương nhanh chóng quán triệt nội dung luật tới toàn ngành, điều chỉnh quy hoạch quản lý địa chất - khoáng sản theo quy định mới, tăng cường thanh tra gắn với bảo vệ môi trường... chủ động báo cáo kịp thời những khó khăn phát sinh để Bộ NN&MT hướng dẫn và hỗ trợ.

Ông Mai Thế Toản, Phó Cục trưởng Cục Địa chất và Khoáng sản.

Luật Địa chất và Khoáng sản cùng các văn bản hướng dẫn đã mang lại nhiều đổi mới quan trọng như xác định rõ quyền, nghĩa vụ của Nhà nước, doanh nghiệp và cộng đồng, cải cách thủ tục hành chính, bổ sung quy trình cấp quyền, áp dụng cơ chế quyết toán theo sản lượng thực tế. Những điểm mới này giúp tăng minh bạch, công bằng, giảm chi phí và thời gian cho tổ chức, cá nhân...

Tuy nhiên, hiệu quả thực thi vẫn phụ thuộc vào năng lực tổ chức tại địa phương, đòi hỏi sự phối hợp đồng bộ, nhằm quản lý chặt chẽ ranh giới và sản lượng khai thác, tránh thất thoát tài nguyên...

Thanh Huyền