Khám phá gây sốc về nghi lễ hiến tế từ dạ dày cá sấu 3.000 năm tuổi

Dạ dày cá sấu ướp xác này chứa đựng những bí mật của Ai Cập. Ảnh: Sherif A. Wagih - Getty Images

Một nghiên cứu mới từ Đại học Manchester (Anh) đã hé lộ bí mật bên trong xác ướp cá sấu dài 2,2 mét, có niên đại khoảng 3.000 năm, được lưu giữ tại Bảo tàng Birmingham (Anh).

Khác với tập tục ướp xác người, trong đó nội tạng thường bị loại bỏ, cá sấu hiến tế cho thần Sobek của người Ai Cập cổ đại lại được giữ nguyên toàn bộ cơ quan. Chính sự khác biệt này đã giúp các nhà khoa học hiện đại có cơ hội khám phá chi tiết về cái chết và nghi lễ hiến tế loài động vật hung dữ này.

Công nghệ hiện đại hé lộ bí mật trong dạ dày

Để bảo tồn mẫu vật cho trưng bày, nhóm nghiên cứu đã sử dụng các kỹ thuật không xâm lấn như chụp X-quang và CT. Kết quả cho thấy trong dạ dày cá sấu tồn tại những viên đá nhỏ gọi là “gastroliths” – vốn được cá sấu nuốt để hỗ trợ tiêu hóa.

Tuy nhiên, điều gây bất ngờ hơn cả là sự xuất hiện của một con cá nguyên vẹn, vẫn còn mắc vào chiếc lưỡi câu bằng đồng.

Theo các nhà khoa học, khoảng thời gian từ khi cá sấu ăn mồi đến lúc chết là rất ngắn, bởi những viên đá chưa kịp di chuyển vào dạ dày. Điều này cho thấy cá sấu đã bị người Ai Cập cổ đại cố tình bắt giữ bằng cách dùng cá làm mồi nhử, rồi nhanh chóng hiến tế trong nghi lễ dành cho thần Sobek.

Nhóm nghiên cứu còn tái tạo “ảo” chiếc lưỡi câu bằng công nghệ 3D để phục vụ trưng bày. Họ cho rằng người Ai Cập xưa đã dùng đất sét cứng tạo khuôn, sau đó đổ kim loại nóng chảy lên than hồng để chế tác.

Dù cách biệt hàng thiên niên kỷ, quy trình này vẫn gần như tương đồng với kỹ thuật đúc kim loại hiện đại.

Cá sấu trong văn hóa Ai Cập cổ đại

Theo các nhà khảo cổ, cá sấu vừa được kính trọng vừa bị sợ hãi trong xã hội Ai Cập cổ. Chúng là loài săn mồi thống trị trên sông Nile, nhưng cũng được ngưỡng mộ bởi sự mạnh mẽ và cách chăm sóc con non.

Nhiều bằng chứng cho thấy người Ai Cập đã nuôi cá sấu để phục vụ cho các nghi lễ hiến tế, hình thành nên những “giáo phái cá sấu” tại các trung tâm thờ thần Sobek, đặc biệt ở thị trấn Fayoum.

Tại đây, các nhà khảo cổ đã phát hiện hàng nghìn xác ướp cá sấu, trong đó có cả cá sấu con. Những phát hiện này củng cố giả thuyết rằng việc hiến tế cá sấu là một phần quan trọng trong đời sống tín ngưỡng của người Ai Cập cổ đại.

Nghiên cứu mới không chỉ giúp giải mã cách người xưa bắt và hiến tế cá sấu, mà còn mở ra góc nhìn về sự phát triển của kỹ thuật chế tác kim loại và nghi lễ tôn giáo.

Nhờ những công nghệ hiện đại, bí mật bị chôn vùi suốt 3.000 năm nay đã được hé lộ, mang lại cái nhìn sâu sắc về mối quan hệ giữa con người và loài cá sấu trong nền văn minh sông Nile.

Theo News Journal

Hải Yến