Khám thai kỳ giảm nguy cơ sinh non

Chăm sóc trẻ sinh non tại Khoa Nhi của Bệnh viện Đa khoa Bình Thuận

Hơn 100.000 trẻ sinh non hàng năm

Trẻ sinh non là những trẻ chào đời trước 37 tuần tuổi thai, dễ tổn thương. Sinh non hiện vẫn là nguyên nhân hàng đầu gây tử vong sơ sinh. Thế giới, cứ 10 trẻ sinh ra, thì có 1 trẻ sinh non. Tại Việt Nam, mỗi năm có thêm hơn 100.000 trẻ sinh non, đặt ra thách thức lớn đối với hệ thống chăm sóc sức khỏe bà mẹ, trẻ em. Riêng Khoa Phụ sản, Bệnh viện Đa khoa Bình Thuận từ đầu năm 2025 đến nay tiếp nhận hơn 380 ca sinh non. Với trường hợp do thai phụ có dấu hiệu dọa sinh non trước 34 tuần, phải chuyển tuyến lên Bệnh viện Từ Dũ (TP Hồ Chí Minh) để bảo đảm an toàn. Trẻ càng nhỏ tuổi thai thì nguy cơ biến chứng càng cao.

Bác sĩ Chuyên khoa II Trần Văn Vũ - Trưởng Khoa Phụ sản của Bệnh viện Đa khoa Bình Thuận cho biết: “Sinh non không thể phòng tránh hoàn toàn, nhưng hoàn toàn có thể giảm nguy cơ nếu người mẹ được chăm sóc đầy đủ. Cần nâng cao chất lượng chăm sóc sức khỏe sinh sản cho phụ nữ trước khi mang thai và trong suốt thai kỳ. Khám thai đúng lịch, phát hiện sớm các bất thường và xử trí kịp thời sẽ giúp giảm đáng kể nguy cơ sinh non”.

Ở giai đoạn sau sinh, vai trò của khoa nhi đặc biệt quan trọng. Theo bác sĩ Nguyễn Thị Bảo Vân - Trưởng Khoa Nhi, Bệnh viện Đa khoa Bình Thuận, khả năng chăm sóc trẻ sinh non phụ thuộc vào nhiều yếu tố, không chỉ riêng tuổi thai. Trên 30 tuần, trẻ có thể được chăm sóc tại Bệnh viện Đa khoa Bình Thuận. Dưới mốc này, việc điều trị sẽ khó khăn hơn, nhưng cũng đã có trường hợp 29 tuần được nuôi sống thành công. Vì vậy, không thể chỉ dựa vào số tuần thai mà phải đánh giá toàn diện tình trạng của trẻ. Trẻ sinh non nếu được tiếp cận chăm sóc đúng cách, an toàn và liên tục ngay từ giây phút chào đời thì vẫn có thể lớn lên khỏe mạnh, thông minh và hạnh phúc.

Nắm rõ nguyên nhân để phòng tránh

Theo bác sĩ Vũ, trẻ ra đời trước 37 tuần thai là sinh non, được chia thành 3 mức độ dựa trên tuổi thai. Cụ thể, sinh cực non từ 22 tuần 1 ngày đến 27 tuần 6 ngày; sinh rất non từ 28 tuần đến 31 tuần 6 ngày; sinh non từ 32 tuần đến 36 tuần 6 ngày. Phân loại này giúp các bác sĩ đánh giá mức độ nguy cơ, lựa chọn biện pháp chăm sóc phù hợp cho trẻ. Có nhiều nguyên nhân làm tăng nguy cơ sinh non.

Từ phía người mẹ, những bệnh lý như đái tháo đường, tăng huyết áp; yếu tố di truyền (mẹ từng sinh non hoặc gia đình có tiền sử sinh non); lối sống không lành mạnh như hút thuốc, sử dụng chất gây nghiện hay hoạt động thể lực quá mức. Phụ nữ mang thai ở độ tuổi dưới 20 hoặc trên 35 cũng có nguy cơ cao hơn. Ngoài ra, các bất thường bẩm sinh của tử cung như tử cung đôi, tử cung 2 sừng, tử cung có vách ngăn hay u xơ tử cung khiến tỷ lệ sinh non trước 37 tuần lên tới khoảng 40%.

Từ phía thai nhi, các yếu tố tăng nguy cơ sinh non như đa thai, bất thường nước ối, ối vỡ non, nhiễm trùng ối, thai sau thụ tinh trong ống nghiệm (kể cả đơn thai), con so. Nhau tiền đạo có tỷ lệ sinh non 30 - 50%, đặc biệt có chảy máu thai kỳ. Thai chậm tăng trưởng có tỷ lệ sinh non khoảng 15% và nhau bong non.

Để hạn chế nguy cơ sinh non, bác sĩ Vũ khuyến cáo trước khi mang thai, phụ nữ khám sức khỏe tiền hôn nhân, lập kế hoạch mang thai hợp lý, duy trì cân nặng ổn định; không thuốc lá, rượu bia, chất gây nghiện. Khi mang thai, khám thai định kỳ, ăn uống cân bằng dinh dưỡng. Bổ sung đầy đủ sắt, canxi và acid folic. Phụ nữ cần nghỉ ngơi hợp lý, tránh căng thẳng và tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ khi xuất hiện dấu hiệu hoặc nguy cơ sinh non.

Trang Hiếu .