Khảo sát mức sống dân cư làm căn cứ xác định các chuẩn chính sách xã hội
Theo lộ trình dự kiến, năm 2026 chuẩn bị và triển khai phương án khảo sát mức sống dân cư; năm 2027 - 2028 sẽ thử nghiệm Điều tra Chi tiêu của người lao động; tính toán mức sống tối thiểu của dân cư và của người lao động.
Bộ Tài chính đang dự thảo Quyết định của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt đề án Xây dựng và công bố mức sống tối thiểu hằng năm làm căn cứ xác định các chuẩn chính sách xã hội (Đề án).
Mục tiêu cụ thể của Đề án là nâng cao chất lượng nguồn số liệu phục vụ tính toán mức sống tối thiểu của dân cư đảm bảo từ năm 2026 số liệu mức sống tối thiểu của dân cư chia theo khu vực thành thị và nông thôn được công bố hằng năm.
Bên cạnh đó, xác định phương pháp tính và nguồn số liệu phục vụ tính toán mức sống tối thiểu của người lao động đảm bảo từ năm 2028 số liệu mức sống tối thiểu của người lao động được công bố hằng năm; xây dựng kế hoạch công bố số liệu mức sống tối thiểu của dân cư và của người lao động hằng năm.

Số liệu điều tra là căn cứ xác định chuẩn nghèo đa chiều và các chuẩn chính sách xã hội liên quan khác.
Dự thảo đề xuất 4 nội dung chính của Đề án bao gồm:
Thứ nhất, nghiên cứu và triển khai phương án khảo sát mức sống dân cư cải tiến để thu thập thông tin đảm bảo nguồn số liệu phục vụ tính toán mức sống tối thiểu của dân cư cho khu vực thành thị và nông thôn.
Thứ 2, nghiên cứu xây dựng phương pháp tính và nguồn số liệu phục vụ tính toán mức sống tối thiểu của người lao động. Xây dựng phương pháp tính mức sống tối thiểu của người lao động trên cơ sở nghiên cứu và rà soát phương pháp Trị giá các nhu cầu tối thiểu (Cost of Basic Need Method - CBN), bao gồm xác định danh mục các mặt hàng lương thực thực phẩm và phi lương thực thực phẩm tối thiểu và tiêu chí để xác định khối lượng các mặt hàng này trong mức sống tối thiểu của người lao động.
Thứ 3, tính mức sống tối thiểu của dân cư và mức sống tối thiểu của người lao động.
Thứ 4, xây dựng kế hoạch công bố số liệu mức sống tối thiểu của dân cư và mức sống tối thiểu của người lao động hằng năm.
Theo dự thảo, năm 2026 chuẩn bị và triển khai Phương án khảo sát mức sống dân cư cải tiến và nghiên cứu xây dựng Phương án Điều tra Chi tiêu của người lao động.
Năm 2027 - 2028 tiến hành thử nghiệm Điều tra Chi tiêu của người lao động; tính toán mức sống tối thiểu của dân cư và của người lao động.
Năm 2028 tổng kết, đánh giá kết quả thực hiện Đề án, báo cáo Thủ tướng Chính phủ và gửi các cơ quan, tổ chức liên quan theo quy định.
Bộ Tài chính sẽ chủ trì, phối hợp với các bộ, ngành thực hiện các chương trình, kế hoạch hành động và điều phối chung việc triển khai thực hiện Đề án; giám sát quá trình triển khai thực hiện Đề án; chủ động hoặc kiến nghị cơ quan có thẩm quyền bổ sung, điều chỉnh kịp thời các vấn đề phát sinh.
Đồng thời, chủ trì xây dựng khái toán kinh phí thực hiện Đề án những năm 2026 - 2028; bao gồm kinh phí năm 2026 và năm 2027-2028; tổng hợp dự toán phần kinh phí do ngân sách Trung ương bố trí, trình cấp có thẩm quyền theo quy định của Luật Ngân sách nhà nước và các văn bản liên quan.
Các Bộ, ngành liên quan phân công đơn vị chịu trách nhiệm; bố trí nhân lực, kinh phí và các điều kiện khác triển khai thực hiện Chương trình, kế hoạch hành động thực hiện Đề án. Đánh giá kết quả thực hiện, lập báo cáo gửi Bộ Tài chính tổng hợp chung. Thống nhất sử dụng số liệu mức sống tối thiểu của dân cư và của người lao động làm căn cứ xác định chuẩn nghèo đa chiều và các chuẩn chính sách xã hội liên quan khác.