Khi nào cảnh sát giao thông được dừng xe kiểm tra, giữ xe?

Quyền hạn của CSGT trong hoạt động tuần tra, kiểm soát giao thông như sau: Được dừng các phương tiện và được áp dụng biện pháp ngăn chặn và xử lý vi phạm về giao thông, trật tự xã hội và các vi phạm pháp luật khác. Trong đó, các biện pháp ngăn chặn hành vi hành chính được quy định tại Điều 119 Luật Xử lý vi phạm hành chính gồm: Tạm giữ người; áp giải; tạm giữ tang vật, phương tiện, giấy phép, chứng chỉ hành nghề; khám người; khám phương tiện, đồ vật; khám nơi cất giấu tang vật, phương tiện; quản lý người nước ngoài vi phạm trong thời gian làm thủ tục trục xuất…

Khi dừng xe để kiểm soát việc thực hiện các quy định về giao thông, CSGT được kiểm tra các nội dung sau: Kiểm tra giấy tờ có liên quan đến người và phương tiện; Kiểm tra điều kiện tham gia giao thông của phương tiện: hình dáng, kích thước bên ngoài, màu sơn, biển số xe và hai bên thành xe, điều kiện an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường; Kiểm soát việc chấp hành quy định về hoạt động vận tải đường bộ.

CSGT khi thực hiện nhiệm vụ tuần tra, kiểm soát chỉ được phép dừng xe người đi đường trong 4 trường hợp sau:

-Trực tiếp phát hiện hoặc thông qua phương tiện, thiết bị nghiệp vụ phát hiện, ghi thu được các hành vi vi phạm giao thông và các hành vi vi phạm pháp luật khác.

-Thực hiện mệnh lệnh, kế hoạch tổng kiểm soát phương tiện, kế hoạch tuần tra, kiểm soát, xử lý vi phạm theo chuyên đề đã được phê duyệt.

-Có văn bản đề nghị của Thủ trưởng, Phó Thủ trưởng cơ quan điều tra; văn bản đề nghị của cơ quan chức năng về dừng phương tiện để bảo đảm an ninh, trật tự, đấu tranh phòng, chống tội phạm và các hành vi vi phạm pháp luật khác.

-Tin báo, phản ánh, kiến nghị, tố cáo của tổ chức, cá nhân về hành vi vi phạm pháp luật của người và phương tiện tham gia giao thông.

Ngoài các trường hợp đã nêu, CSGT không được tùy tiện yêu cầu người tham gia giao thông dừng xe.

Việc rút chìa khóa xe của người tham gia giao thông không thuộc quyền hạn của lực lượng CSGT.

Theo Nghị định 19/2020/NĐ-CP, khi yêu cầu người tham gia giao thông dừng xe để xử phạt vi phạm, CSGT không được lợi dụng chức vụ để sách nhiễu, đòi, nhận tiền của người dân. Nếu vi phạm quy định này mà bị phát hiện, chiến sĩ CSGT nhận tiền của người vi phạm giao thông có thể bị áp dụng hình thức kỷ luật cao nhất là buộc thôi việc. Không những vậy, CSGT nhận tiền của người vi phạm còn có thể bị truy cứu trách nhiệm về tội nhận hối lộ theo quy định tại Điều 354 Bộ luật Hình sự. Mức phạt thấp nhất với tội này là từ 2 - 7 năm tù.

Trường hợp duy nhất CSGT được thu tiền từ người vi phạm là khi xử phạt cảnh cáo hoặc phạt tiền đến 250.000 đồng đối với cá nhân, 500.000 đồng đối với tổ chức và người có thẩm quyền xử phạt phải ra quyết định xử phạt vi phạm hành chính tại chỗ.

Bên cạnh đó, ngoài việc bị lập biên bản xử phạt vi phạm hành chính thì CSGT được giữ xe trong một số trường hợp (theo điểm C, khoản 6, điểm A, điểm C khoản 8 và khoản 10 của Điều 5 Nghị định 100/2019/NĐ-CP: Người điều khiển xe có nồng độ cồn, chất cấm (có quy định nồng độ cụ thể); Không chấp hành yêu cầu kiểm tra về nồng độ cồn, chất cấm của người thi hành công vụ; Điều khiển xe chạy ngược chiều trên đường cao tốc, lùi xe trên đường cao tốc; Xe vi phạm biển số, giấy tờ; Lắp đặt, sử dụng còi vượt quá âm lượng quy định; Điều khiển xe không đủ hệ thống hãm hoặc có đủ hệ thống hãm nhưng không có tác dụng, không đúng tiêu chuẩn an toàn kỹ thuật...

Những lỗi trên ngoài việc bị xử phạt vi phạm hành chính còn bị CSGT tạm giữ phương tiện từ 7 ngày trở lên.

Ngọc Minh