Kho bạc Nhà nước: Điều hành ngân quỹ hiệu quả, bảo đảm nguồn lực phát triển

Với chiến lược quản lý ngân quỹ tập trung, công khai và các giải pháp huy động vốn linh hoạt, Kho bạc Nhà nước (KBNN) không chỉ đảm bảo thanh toán kịp thời, cân đối ngân sách nhà nước mà còn hỗ trợ ổn định thị trường tài chính, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội bền vững.

Điều hành ngân quỹ nhà nước minh bạch, an toàn, hiệu quả

Trong năm 2025, bám sát các chủ trương điều hành kinh tế - xã hội, dự toán ngân sách nhà nước (NSNN) của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ và Bộ Tài chính, KBNN đã tổ chức quản lý và điều hành ngân quỹ nhà nước theo hướng tập trung, thống nhất, đồng thời đảm bảo nguyên tắc công khai, minh bạch, an toàn và hiệu quả. Công tác quản lý ngân quỹ được gắn kết chặt chẽ với quản lý ngân sách nhà nước và quản lý nợ công, tăng cường phối hợp chính sách tài khóa với chính sách tiền tệ.

Nguồn: Kho bạc Nhà nước. Đồ họa: Phương Anh

Cụ thể, KBNN đã chủ động phối hợp với các đơn vị liên quan dự báo luồng tiền, xây dựng và báo cáo Bộ Tài chính các giải pháp điều hành ngân quỹ tại Phương án điều hành ngân quỹ nhà nước năm 2025 và các phương án quý. Các nghiệp vụ đã được KBNN triển khai gồm: cho NSNN vay; mua bán lại trái phiếu chính phủ; gửi có kỳ hạn tại ngân hàng thương mại; đảm bảo đáp ứng đầy đủ và kịp thời nhu cầu thanh toán, chi trả của NSNN và các đơn vị giao dịch với KBNN.

Công tác quản lý ngoại tệ cũng được KBNN thực hiện chủ động. Theo đó, KBNN đã theo sát tình hình thu, chi bằng ngoại tệ, tham mưu kịp thời các giải pháp điều hành và tổ chức mua ngoại tệ theo phê duyệt của Bộ Tài chính, đáp ứng nhu cầu thanh toán nợ nước ngoài và trái phiếu quốc tế. Việc công bố định kỳ tỷ giá hạch toán ngoại tệ cũng được KBNN duy trì hàng tháng, giúp minh bạch thông tin, hỗ trợ hoạt động hạch toán của các đơn vị giao dịch với NSNN.

Bên cạnh đó, việc sử dụng ngân quỹ tạm thời nhàn rỗi cũng được KBNN khai thác hiệu quả, tạo nguồn thu bổ sung cho NSNN, góp phần cân đối ngân sách và giảm chi phí vay nợ. Đến hết ngày 15/12/2025, dư nợ tạm ứng, vay ngân quỹ nhà nước của NSNN đạt 412.522,5 tỷ đồng; dư mua bán lại trái phiếu chính phủ 14.259,3 tỷ đồng; tiền gửi có kỳ hạn tại ngân hàng thương mại 434.500 tỷ đồng. Qua các nghiệp vụ quản lý ngân quỹ, KBNN đã nộp vào NSNN 12.424 tỷ đồng, đóng góp tích cực vào cân đối ngân sách.

Huy động vốn kịp thời, hiệu quả và bền vững

Ngay từ đầu năm 2025, tình hình thế giới tiếp tục có diễn biến phức tạp, khó lường, ảnh hưởng trực tiếp đến kinh tế trong nước. Những biến động trên thị trường đã đẩy mặt bằng tỷ giá VND/USD tăng và duy trì ở mức cao, khiến Ngân hàng Nhà nước nhiều lần phải thực hiện nghiệp vụ thị trường mở để điều tiết thanh khoản, ổn định tỷ giá, đặc biệt là việc phát hành tín phiếu kỳ hạn ngắn, lãi suất cao.

Đồng thời, kế hoạch phát hành trái phiếu chính phủ năm 2025 Bộ Tài chính giao KBNN là 500.000 tỷ đồng, cao nhất từ trước tới nay, tăng 25% so với kế hoạch năm 2024. Trong bối cảnh thu ngân sách trung ương đạt khá, tỷ lệ giải ngân vốn đầu tư công chưa cao, đòi hỏi KBNN phải linh hoạt trong việc huy động vốn để vừa đáp ứng nhu cầu thực tiễn, vừa đảm bảo lãi suất trong cân đối.

Theo đó, KBNN đã bám sát diễn biến thị trường tài chính - tiền tệ, tình hình thu - chi NSNN và kế hoạch trả nợ của ngân sách trung ương để chủ động đề xuất, triển khai các giải pháp huy động vốn nhằm đáp ứng đầy đủ nhu cầu vốn của NSNN với chi phí hợp lý cũng như đảm bảo quản lý nợ công an toàn, bền vững, đồng thời hỗ trợ Ngân hàng Nhà nước điều hành chính sách tiền tệ, kiểm soát lạm phát và duy trì ổn định kinh tế vĩ mô.

Các giải pháp huy động vốn đã được KBNN thực hiện hiệu quả gồm: rà soát, đánh giá tình hình và trình Bộ Tài chính kế hoạch phát hành trái phiếu chính phủ phù hợp; tổ chức phát hành qua đấu thầu tại Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội để duy trì phát hành thường xuyên; phát hành linh hoạt các kỳ hạn, ưu tiên kỳ hạn dài từ 5 năm trở lên; điều hành lãi suất phát hành trong khung do Bộ Tài chính quyết định và gắn kết chặt chẽ với quản lý, điều hành ngân quỹ nhà nước. Nhờ vậy, KBNN vừa đáp ứng nhu cầu vốn của ngân sách trung ương, vừa giảm chi phí vay nợ, nâng cao hiệu quả sử dụng nguồn lực tài chính Nhà nước, theo đúng chủ trương tại Nghị quyết số 74/2022/QH15 của Quốc hội.

Đặc biệt, KBNN đã phối hợp với các đơn vị liên quan báo cáo lãnh đạo Bộ Tài chính phê duyệt việc duy trì khối lượng phát hành trái phiếu chính phủ năm 2025 khoảng 330.000 tỷ đồng để phù hợp với điều kiện tình hình thị trường và đảm bảo việc sử dụng hiệu quả, tiết kiệm nguồn vốn vay theo mục tiêu tại Nghị quyết số 74/2022/QH15 của Quốc hội.

Tính đến ngày 15/12/2025, tổng khối lượng trái phiếu chính phủ phát hành đạt 322.719 tỷ đồng; kỳ hạn bình quân 9,79 năm; lãi suất phát hành bình quân 3,16%/năm. Tổng khối lượng gốc và lãi trái phiếu chính phủ đến hạn từ đầu năm đến ngày 15/12/2025 là 187.611 tỷ đồng, trong đó gốc 102.968 tỷ đồng, lãi 84.616 tỷ đồng, chi phí liên quan 27 tỷ đồng. Những con số này minh chứng cho hiệu quả trong huy động vốn và quản lý nợ công của KBNN, đồng thời góp phần ổn định thị trường tài chính.

Tiếp tục phát huy vai trò trụ cột

Phát huy kết quả đã đạt được trong năm 2025, bước sang năm 2026, KBNN đề ra phương hướng tiếp tục triển khai các giải pháp điều hành ngân quỹ nhà nước và huy động vốn chặt chẽ, an toàn, hiệu quả. Trọng tâm được KBNN hướng đến là bám sát kế hoạch huy động vốn năm 2026, tình hình thu NSNN, kế hoạch trả nợ gốc của ngân sách trung ương và diễn biến thị trường để tham mưu các giải pháp huy động vốn trái phiếu chính phủ với khối lượng, kỳ hạn, lãi suất phù hợp. Hoạt động này nhằm đảm bảo huy động đủ vốn, duy trì ổn định thị trường, gắn kết thị trường sơ cấp và thứ cấp, quản lý nợ, ngân quỹ và ngân sách một cách đồng bộ.

Bên cạnh đó, KBNN cũng sẽ xây dựng, trình Bộ Tài chính phương án điều hành ngân quỹ nhà nước năm 2026 và từng quý, bảo đảm nhu cầu thanh toán, chi tiêu của NSNN và các đơn vị có giao dịch với KBNN. Việc sử dụng ngân quỹ nhà nước tạm thời nhàn rỗi được triển khai hiệu quả theo phương án phê duyệt, đi kèm với quy trình quản lý rủi ro nghiêm ngặt để đảm bảo an toàn tài chính. Đồng thời, KBNN tăng cường phối hợp chính sách tài khóa với chính sách tiền tệ, nâng cao hiệu quả quản lý ngân quỹ, góp phần ổn định vĩ mô.

Qua những kết quả đạt được năm 2025 và kế hoạch năm 2026, có thể thấy rõ vai trò trụ cột của KBNN trong việc điều hành ngân quỹ và huy động vốn cho ngân sách. KBNN không chỉ quản lý ngân quỹ hiệu quả, mà còn huy động vốn một cách khoa học, minh bạch, góp phần giảm chi phí vay nợ, cân đối NSNN và hỗ trợ ổn định thị trường tài chính. Sự phối hợp chặt chẽ giữa quản lý ngân quỹ, quản lý nợ công và chính sách tiền tệ là minh chứng rõ ràng cho năng lực điều hành tài chính công hiện đại, bền vững, đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội trong giai đoạn mới.

Vân Hà