Không chủ quan với cảm giác 'tê tê' khi chạm vào thiết bị điện

“Tê tê một chút không sao” - câu chuyện quen thuộc trong nhiều gia đình

Trong sinh hoạt hằng ngày, không ít người từng một lần chạm tay vào các thiết bị điện quen thuộc như máy tính, tủ lạnh, quạt điện và cảm thấy một cảm giác rất nhẹ ở đầu ngón tay, không đau, không rõ ràng, chỉ thoáng qua. Chính vì vậy, đa số đều nhanh chóng bỏ qua và cho rằng đó là chuyện bình thường.

Vừa sạc laptop vừa để lên đùi, chân tiếp xúc với đất - hành vi nguy hiểm (Ảnh được tạo bởi AI)

Như trường hợp của chị Mai Linh ở Hà Nội, công việc của chị gắn liền với chiếc laptop gần như cả ngày. Chị cho biết, đôi khi khi đang cắm sạc, chỉ cần tay chạm vào phần kim loại của máy là thấy “tê tê nhẹ”, nhưng vì cảm giác ấy biến mất ngay khi rút tay ra nên chị không mấy bận tâm, thậm chí cho rằng do thời tiết hanh khô hoặc cơ thể bị tích điện.

Tương tự, anh Quang Hưng (Tây Hồ, Hà Nội) cũng từng gặp hiện tượng này khi sử dụng tủ lạnh. Cảm giác tê rất nhẹ, thoáng qua, không gây đau hay khó chịu nên gia đình anh vẫn sử dụng bình thường và chưa từng nghĩ tới việc kiểm tra lại thiết bị.

Những suy nghĩ như “tê một chút thì chắc không sao”, “từ trước đến nay vẫn dùng bình thường” đang khá phổ biến. Tuy nhiên, theo các chuyên gia, chính sự chủ quan này có thể khiến người sử dụng bỏ lỡ những dấu hiệu cảnh báo sớm về an toàn điện.

Cảm giác “tê tay” thực chất là điện giật ở mức độ nhẹ

Theo TS. Nguyễn Văn Thịnh, nguyên giảng viên Khoa Điện, Trường Đại học Bách Khoa, trong cấu tạo của các thiết bị điện – điện tử, phần mang điện và phần vỏ mà con người tiếp xúc chỉ được cách ly với nhau bằng một lớp sơn hoặc vật liệu cách điện rất mỏng, chỉ ở mức micromet. Khi lớp cách điện này suy giảm chất lượng hoặc có hiện tượng rò điện, dòng điện hoàn toàn có thể truyền sang phần vỏ kim loại.

“Nói một cách thẳng thắn, đã cảm thấy tê tay thì tức là đã bị điện giật, chỉ khác nhau ở mức độ mạnh hay yếu”, TS. Thịnh nhấn mạnh.

Để kiểm tra, người sử dụng có thể dùng bút thử điện chạm vào phần kim loại của thiết bị. Nếu bút thử sáng đèn, điều đó cho thấy có điện rò. Tuy nhiên, cũng cần lưu ý rằng trong một số trường hợp, việc đảo chiều phích cắm có thể làm thay đổi điểm rò điện, khiến bút thử không sáng ở vị trí này nhưng lại sáng ở vị trí khác.

Đặc biệt, mức độ cảm nhận dòng điện còn phụ thuộc vào điều kiện tiếp xúc của cơ thể với mặt đất. Khi đi chân đất hoặc đứng trên nền ẩm, dòng điện đi qua cơ thể sẽ mạnh hơn và cảm giác giật sẽ rõ rệt hơn so với khi mang giày dép cách điện.

Không phải “tích điện do hanh khô” như nhiều người vẫn nghĩ

Một quan niệm khá phổ biến là vào những ngày thời tiết hanh khô, cơ thể con người dễ bị tích điện, nên việc sờ vào đồ vật thấy tê tê là chuyện bình thường. Tuy nhiên, theo TS. Nguyễn Văn Thịnh, cách hiểu này không hoàn toàn chính xác khi áp dụng với các thiết bị điện.

Ông phân tích, hiện tượng tĩnh điện có thể xảy ra khi chạm vào các vật liệu không dẫn điện trong môi trường khô hanh. Nhưng đối với các thiết bị điện có phần vỏ kim loại hoặc bộ phận dẫn điện, cảm giác tê tay chỉ xuất hiện khi thực sự có dòng điện rò.

“Máy tính vỏ nhựa thì sờ vào không giật, nhưng máy tính có vỏ kim loại sờ vào mà thấy tê thì đó là điện giật thật, chứ không phải cảm giác như điện giật”, chuyên gia khẳng định.

Việc bút thử điện sáng lên khi chạm vào vỏ thiết bị cũng là bằng chứng cho thấy dòng điện đang tồn tại, chứ không đơn thuần là hiện tượng tĩnh điện do thời tiết. Vì vậy, người dân không nên đánh đồng cảm giác tê tay khi chạm thiết bị điện với hiện tượng tích điện thông thường.

Có cảm giác tê tê khi chạm vào thiết bị - Cần xử lý ngay để tránh rủi ro đáng tiếc

Theo khuyến cáo của chuyên gia, khi phát hiện thiết bị điện gây cảm giác tê tay, người sử dụng cần có biện pháp xử lý thay vì tiếp tục dùng như bình thường.

Trước hết, cần hạn chế chạm vào những vị trí có khả năng rò điện, đặc biệt là các bộ phận kim loại như cổng USB, cạnh vỏ máy tính, tay nắm kim loại của tủ lạnh. Với những vị trí cố định, có thể dán một lớp băng dính cách điện để tránh tiếp xúc trực tiếp.

Bên cạnh đó, việc đảo chiều phích cắm điện cũng có thể giúp giảm hoặc loại bỏ hiện tượng rò điện ở một số thiết bị. Đây là một giải pháp đơn giản nhưng khá hiệu quả mà người sử dụng có thể tự thử tại nhà.

TS. Nguyễn Văn Thịnh cũng đặc biệt lưu ý tới một thói quen nguy hiểm hiện nay, nhất là ở người trẻ: đặt laptop đang cắm sạc lên đùi khi sử dụng. Trong trường hợp này, nếu thiết bị bị rò điện, chân lại chạm đất, dòng điện đi qua cơ thể có thể mạnh hơn rất nhiều và hậu quả là khó lường.

Vì vậy, nếu đã biết thiết bị có dấu hiệu rò điện, cần nhanh chóng khắc phục, kiểm tra lại hệ thống điện, hoặc nhờ thợ chuyên môn hỗ trợ. Ngoài ra, việc luôn có sẵn bút thử điện trong gia đình cũng là một cách đơn giản để chủ động kiểm tra mức độ an toàn.

Đỗ Hà/VOV2