Không để cháy, nổ trở thành nỗi ám ảnh mùa hanh khô

Nguy cơ cháy từ thói quen hàng ngày

Theo thống kê của Phòng Cảnh sát Phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ (PCCC và CNCH) CATP Hà Nội, trong 10 tháng đầu năm 2025, toàn thành phố đã xảy ra 893 vụ cháy, làm 23 người chết và 15 người bị thương. Thiệt hại về tài sản ước tính ban đầu khoảng 46,6 tỷ đồng. Tới mùa hanh khô, môi trường khô ráo, tĩnh điện cao khiến đám cháy bùng phát nhanh hơn, khó kiểm soát hơn. Chỉ một tia lửa điện nhỏ hay tàn thuốc chưa tắt hết cũng có thể biến thành ngọn lửa lớn nếu gặp vật liệu dễ cháy.

Công tác tuyên truyền kết hợp thực tập chữa cháy được triển khai thường xuyên để tăng tính thường trực chiến đấu với giặc lửa của người dân

Thực tế, nguy cơ cháy nổ là luôn luôn tiềm ẩn. Ở nhiều khu dân cư, đặc biệt là khu trọ, nhà xưởng, chung cư mini, hệ thống điện chằng chịt, dây dẫn cũ kỹ, không có aptomat tổng hoặc thiết bị tự ngắt. Nhiều hộ gia đình vẫn giữ thói quen sử dụng cùng lúc nhiều thiết bị điện công suất lớn, sạc xe điện qua đêm, để đồ chắn kín lối thoát hiểm hoặc đun nấu bằng bếp gas mini… những hành vi tưởng như nhỏ nhưng lại là nguyên nhân của thảm họa. Vụ cháy sáng 11-10-2025 tại ngõ 180 phố Kim Hoa, phường Văn Miếu - Quốc Tử Giám là minh chứng. Đám cháy đã thiêu rụi căn nhà 5 tầng và cướp đi sinh mạng của 5 người trong một gia đình. Điều tra cho thấy tầng 1 và tầng tum chứa nhiều đồ vật gây cháy dù gia đình nạn nhân đã ký cam kết PCCC và CNCH.

Nếu trang bị kiến thức PCCC và kỹ năng thoát nạn sẽ giúp người dân có “hành trang” vững chắc khi sự cố hỏa hoạn xảy ra. Vụ cháy ngày 15-9-2025 tại phố Nguyễn Viết Xuân, phường Hà Đông là một ví dụ điển hình. Cụ thể, khi vụ cháy xảy ra, 3 mẹ con chị Trần Thị Phương L đã được lực lượng chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ kịp thời giải cứu. Chị L cho biết, chính việc con chị được học các kỹ năng thoát nạn ở nhà trường như nhanh chóng phủ khăn ướt che mặt, cúi thấp người tránh khói... đã giúp cả nhà an toàn.

Kiểm tra, hướng dẫn PCCC đến từng cơ sở, hộ dân

Theo đánh giá của lực lượng cảnh sát PCCC và CNCH (CATP Hà ), một số bộ phận người dân vẫn còn tâm lý chủ quan, không ít người cho rằng cháy sẽ không bao giờ xảy ra với mình. Nhưng thực tế chỉ cần quên tắt bàn là, quên rút sạc điện thoại hay hàn cắt kim loại không đảm bảo an toàn là có thể khiến cả khu phố bốc cháy. Để nâng cao nhận thức và ý thức PCCC cho người dân, trong thời gian qua, CATP Hà Nội đã đồng loạt triển khai hàng loạt đợt kiểm tra, rà soát, yêu cầu khắc phục nguy cơ cháy tại các khu dân cư, nhà trọ, cơ sở sản xuất.

Khuyến cáo 5 việc cần làm ngay để phòng cháy mùa hanh khô

1. Kiểm tra lại toàn bộ hệ thống điện trong gia đình, thay thế dây dẫn cũ, lắp aptomat, cầu dao tự ngắt.

2. Không sạc xe điện, điện thoại, thiết bị điện qua đêm, đặc biệt ở khu vực kín gió.

3. Không để đồ vật, hàng hóa che chắn lối thoát hiểm, cầu thang, cửa ra vào.

4. Chuẩn bị sẵn bình chữa cháy, chăn ướt, mặt nạ phòng độc tại nơi dễ lấy.

5. Tắt toàn bộ thiết bị điện, bếp gas khi ra khỏi nhà và dạy trẻ nhỏ kỹ năng thoát hiểm cơ bản.

Đối với cơ sở kinh doanh, nhà trọ, chung cư mini, lực lượng chức năng yêu cầu phải có phương án chữa cháy, thoát nạn được niêm yết rõ ràng và tổ chức huấn luyện định kỳ cho người ở, người làm việc trong khu vực.

Ghi nhận tại phường Bồ Đề, chỉ trong tháng 10 vừa qua, Công an phường đã phối hợp cùng UBND phường kiểm tra, rà soát 1.003 hộ kinh doanh, nhà trọ. Qua kiểm tra, nhiều lỗi vi phạm được phát hiện và nhắc nhở khắc phục ngay như bố trí bình chữa cháy sai quy định, lối thoát nạn bị che chắn, dây điện hở, ổ cắm quá tải. “Chúng tôi không chỉ kiểm tra để xử lý mà còn hướng dẫn tận tay người dân cách dùng bình chữa cháy, cách thoát hiểm khi có sự cố. Mỗi người dân cần phải là một chiến sĩ phòng cháy ngay trong ngôi nhà của mình” - Trung tá Nguyễn Thị Ngọc Hoa, Phó Trưởng Công an phường Bồ Đề chia sẻ tại một buổi kiểm tra thực tế ở cơ sở. Bên cạnh đó, Công an phường Bồ Đề đã lập danh sách các cơ sở kinh doanh karaoke, nhà hàng, quán bar, yêu cầu ký cam kết đảm bảo an toàn PCCC trong mùa hanh khô, đồng thời phối hợp cùng Phòng Cảnh sát PCCC và CNCH tổ chức diễn tập chữa cháy tại chỗ, huy động lực lượng dân phòng, bảo vệ dân phố cùng tham gia để rèn luyện phản xạ xử lý tình huống thực tế.

Được đánh giá là một trong những địa bàn làm tốt công tác PCCC ngay từ cơ sở và nhận được sự hưởng ứng tích cực của người dân, tại các khu dân cư, Công an phường Bồ Đề phối hợp các tổ dân phố phát tờ rơi, tuyên truyền trên loa truyền thanh, tổ chức kiểm tra hệ thống điện sinh hoạt. Nhiều hộ dân còn chủ động lắp đặt chuông báo cháy, thiết bị cảm biến khói do địa phương hỗ trợ. “Phòng cháy không phải việc của riêng ai. Khi mỗi hộ dân ý thức rằng, một hành động nhỏ cũng có thể cứu cả mạng người, công tác PCCC mới thật sự hiệu quả” - ông Trần Văn Thắng, ở phường Bồ Đề chia sẻ.

Chuyển hóa nhận thức thành hành động

Nhằm chuyển hóa nhận thức thành hành động, lực lượng Cảnh sát PCCC và CNCH CATP Hà Nội đã liên tục triển khai cao điểm phòng cháy, chữa cháy mùa hanh khô từ đầu tháng 11 đến hết tháng 2 năm sau. Hàng trăm buổi tuyên truyền, tập huấn, diễn tập đã được tổ chức tại trường học, khu dân cư, cơ quan, doanh nghiệp với nội dung sinh động, dễ hiểu.

Tại trường THPT Minh Phú (huyện Sóc Sơn), các em học sinh được hướng dẫn cách dập lửa bằng bình chữa cháy, dùng chăn ướt che mặt để thoát nạn trong môi trường nhiều khói và gọi điện báo cháy đúng quy trình. Những buổi thực hành trực quan giúp học sinh hiểu rõ hơn tác hại của hỏa hoạn và cách tự bảo vệ bản thân. “Em không ngờ chỉ cần 1 tờ giấy cháy thôi mà khói đã làm khó thở như vậy. Giờ đây em biết không bao giờ được trốn trong phòng kín khi có cháy” - em Nguyễn Nhật Nam, học sinh lớp 10 chia sẻ sau buổi diễn tập.

Song song với công tác tuyên truyền, các Đội Cảnh sát PCCC và CNCH đang đẩy mạnh kiểm tra đột xuất các cơ sở có nguy cơ cao như quán karaoke, kho hàng, chợ dân sinh, nhà xưởng sản xuất mút xốp, nhựa, gỗ... Riêng đối với loại hình nhà trọ, theo thống kê của Phòng Cảnh sát PCCC và CNCH, trên địa bàn thành phố có tổng số 39.972 cơ sở thuộc loại hình nhà ở nhiều căn hộ, cơ sở kinh doanh dịch vụ cho thuê trọ.

Phòng Cảnh sát PCCC và CNCH đã phối hợp với các đơn vị tổ chức tổ chức tuyên truyền, hướng dẫn, kiểm tra đối với 39.972 cơ sở, tuyên truyền, hướng dẫn về PCCC và CNCH cho 105.747 người, xử phạt 554 trường hợp, phạt tiền 487 triệu đồng, tạm đình chỉ 229, đình chỉ hoạt động 232 cơ sở, ban hành 17.318 văn bản yêu cầu dừng hoạt động, 100% cơ sở đã cam kết khắc phục các giải pháp theo tài liệu hướng dẫn kỹ thuật của UBND TP. Đến nay, có 29.376 cơ sở đã thực hiện các giải pháp ngăn cháy lan; 32.356 cơ sở đã đảm bảo các điều kiện thoát nạn; 29.115 cơ sở đã trang bị hệ thống báo cháy; 31.442 cơ sở lắp đặt hệ thống chữa cháy; toàn bộ 39.972 cơ sở đã trang bị bình chữa cháy và phương tiện chiếu sáng sự cố.

Trong bối cảnh mùa hanh khô đang bước vào giai đoạn cao điểm, lực lượng Công an Thủ đô kêu gọi mỗi người dân chủ động nhận diện nguy cơ cháy nổ ngay từ nơi mình sinh sống, làm việc.

Chu Hương