Không khí lạnh đến sớm 'lạ thường', liệu mùa đông năm nay có rét kỷ lục?

Miền Bắc sắp đón không khí lạnh

Cơ quan khí tượng thủy văn dự báo, khoảng đêm 18-19/10, Bắc Bộ bắt đầu chịu ảnh hưởng của đợt không khí lạnh đầu tiên và sau đó được tăng cường mạnh hơn vào khoảng 20-21/10.

Đợt không khí lạnh này có thể khiến thời tiết lạnh về đêm và sáng, vùng núi khả năng trời rét.

Theo cơ quan khí tượng thủy văn, do ảnh hưởng của không khí lạnh, khoảng ngày 18-21/10, khu vực từ Thanh Hóa đến Quảng Ngãi có mưa rào rải rác và có nơi có dông, cục bộ có nơi mưa to.

Các khu vực khác, chiều và tối có mưa rào rải rác và có nơi có dông. Trong mưa dông có khả năng xảy ra lốc, sét, mưa đá và gió giật mạnh.

Theo dự báo thời tiết hiện có vùng áp thấp ở phía Đông Philippines, dự báo khoảng ngày 16-17/10, mạnh lên thành áp thấp nhiệt đới.

Theo dự báo của cơ quan khí tượng, các đợt không khí lạnh có khả năng xuất hiện sớm hơn trung bình, cường độ tăng dần từ cuối tháng 10, tập trung mạnh trong tháng 12/2025 – tháng 1/2026.

Miền Bắc sắp đón không khí lạnh. Ảnh minh họa.

Mùa đông năm nay có rét kỷ lục?

Ông Nguyễn Đức Hòa, Phó Trưởng phòng Dự báo Khí hậu, Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia, chia sẻ với Sức khỏe & Đời sống, từ tháng 8 đến giữa tháng 10/2025, thời tiết trên cả nước diễn biến bất thường, mưa bão xảy ra dồn dập và có cường độ mạnh.

Chuỗi mưa bão và không khí lạnh đầu mùa đã khiến nền nhiệt khu vực phía Bắc giảm nhanh hơn trung bình nhiều năm, báo hiệu mùa đông đến sớm hơn thường lệ. Tuy vậy, tính đến giữa tháng 10, nền nhiệt trung bình trên phạm vi toàn quốc vẫn phổ biến xấp xỉ hoặc cao hơn TBNN 0,5 độ C, chưa xuất hiện đợt rét đậm, rét hại.

Từ cuối tháng 10/2025 đến tháng 2/2026 năm sau, không khí lạnh xuất hiện thường xuyên hơn. Trong đó, tháng 12/2025, tháng 1 và tháng 2/2026 là giai đoạn tác động mạnh nhất, có thể xuất hiện những đợt không khí lạnh mạnh gây rét đậm, rét hại nghiêm trọng tại khu vực Bắc Bộ. Cần đề phòng khả năng xảy ra sương muối, băng giá ở vùng núi cao khu vực Bắc Bộ.

Nhận định về không khí lạnh, ông Nguyễn Đức Hòa cho biết, trong các tháng cuối năm 2025 và đầu năm 2026, Việt Nam chịu ảnh hưởng của pha La Nina yếu – trung bình, cùng hoạt động gia tăng của không khí lạnh. Các đợt không khí lạnh có khả năng xuất hiện sớm hơn trung bình, cường độ tăng dần từ cuối tháng 10, tập trung mạnh trong tháng 12/2025 – tháng 1/2026. Không khí lạnh hoạt động sớm, có thể gây mưa nhỏ, mưa phùn ở Bắc Bộ ngay từ nửa cuối tháng 10.

Trung bình các tháng 11/2025 đến 1/2026, nhiệt độ trên phạm vi toàn quốc dự báo xấp xỉ TBNN, riêng khu vực Bắc Bộ và Bắc Trung Bộ có thể thấp hơn trung bình nhiều năm khoảng 0,5 độ C. Sang tháng 2–3/2026, nhiệt độ toàn quốc dự báo cao hơn trung bình nhiều năm từ 0,5–1,0 độ C.

Không khí lạnh được dự báo hoạt động sớm hơn trung bình nhiều năm, tập trung mạnh trong các tháng 12/2025–1/2026, sau đó nền nhiệt có xu hướng tăng dần từ tháng 2/2026. Trong các tháng 11 và 12, vẫn có khả năng xảy ra 2–3 đợt mưa rét diện rộng ở Bắc Bộ và Bắc Trung Bộ, song biên độ nhiệt không quá lớn.

Các tỉnh Trung Trung Bộ và Nam Trung Bộ tiếp tục chịu ảnh hưởng của mưa do hoàn lưu bão và nhiễu động gió Đông, có thể còn 2–4 đợt lũ trong tháng 11–12, sau đó mưa giảm nhanh từ tháng 1/2026.

Về thủy văn và nguồn nước, lưu lượng dòng chảy ở Bắc Bộ giảm dần, nhưng các hồ chứa vẫn đảm bảo tích nước tốt nhờ chuỗi mưa lớn vừa qua.

Ở Nam Bộ, tổng lượng dòng chảy từ thượng nguồn Mê Công về đồng bằng trong các tháng 11–12 dự báo cao hơn TBNN 10–25%, sang tháng 1/2026 còn cao hơn 10–15%, giúp giảm rủi ro xâm nhập mặn sớm.

Như vậy, dù không khí lạnh đến sớm và nền nhiệt giảm nhanh từ cuối tháng 10, nhưng theo đánh giá của cơ quan khí tượng, khả năng xuất hiện rét kỷ lục là rất thấp. Mùa đông 2025–2026 được dự báo có nhiều đợt rét đậm ngắn ngày, đan xen thời kỳ ấm, và ấm hơn rõ rệt từ sau tháng 2/2026.

Đáng chú ý, trong giai đoạn tháng 2-3 năm 2026, hiện tượng mưa nhỏ, mưa phùn có khả năng xảy ra nhiều hơn so với mọi năm, nguyên nhân xuất phát từ hiện tượng ENSO (đây là sự biến đổi có tính chu kỳ không đều của gió và nhiệt độ bề mặt biển trên Đông Thái Bình Dương nhiệt đới, ảnh hưởng đến khí hậu hầu khắp các miền nhiệt đới và cận nhiệt đới).

Cuối năm 2025 đến đầu năm 2026, ENSO nghiêng về pha La Nina yếu. Thực tế cho thấy, những năm xuất hiện La Nina yếu thì mùa Đông thường đến sớm hơn. Tuy vậy, trong giai đoạn chính Đông, nền nhiệt khu vực Bắc Bộ cũng không thấp hơn so với trung bình hằng năm nên các đợt gió mùa Đông Bắc năm nay cũng sẽ gần như tương tự những năm trước.

Dự báo thời tiết 10 ngày tới các khu vực trên cả nước

Dự báo thời tiết các khu vực từ nay ngày 17/10

- Phía Tây Bắc Bộ: Thời tiết có mưa rào và dông vài nơi.

- Phía Đông Bắc Bộ và Bắc Trung Bộ: Khu vực này có mưa rào và dông vài nơi, riêng khu vực đồng bằng và ven biển Bắc Bộ, khu vực Bắc Trung Bộ đêm và sáng có mưa rào rải rác và có nơi có dông.

- Các khu vực khác có mưa rào và dông vài nơi; riêng khu vực từ Quảng Trị đến Quảng Ngãi, Nam Bộ chiều và tối có mưa rào và dông rải rác, cục bộ có nơi mưa to. Trong mưa dông có khả năng xảy ra lốc, sét, mưa đá và gió giật mạnh.

Dự báo thời tiết các khu vực từ đêm 17/10 đến ngày 25/10

- Bắc Bộ: Khoảng ngày 19/10 có mưa rào rải rác và có nơi có dông. Từ khoảng đêm 20/10 đến cuối thời kỳ đêm và sáng trời lạnh, vùng núi có nơi trời rét.

- Khu vực từ Thanh Hóa đến Quảng Ngãi: Dự báo có mưa rào rải rác và có nơi có dông; từ khoảng ngày 18-21/10 có mưa, mưa vừa và rải rác có dông, cục bộ có nơi mưa to.

- Các khu vực khác: Khu vực này thời tiết chiều và tối có mưa rào rải rác và có nơi có dông. Trong mưa dông có khả năng xảy ra lốc, sét, mưa đá và gió giật mạnh.

Trúc Chi (t/h)